Samenvatting voor het tentamen. Samenvatting van alle literatuur, aantekeningen van de hoorcolleges en werkgroepen en uitwerkingen van de jurisprudentie.
Week 1: inleiding in het verbintenissenrecht
Literatuur
Zwaartepunten van het vermogensrecht H1
Vermogensrecht: aan een bepaald persoon toekomend recht dat deel uitmaakt van zijn vermogen
- Goederenrecht: rechtsverhouding tussen persoon en een goed
o Absoluut recht: je kan het tegenover iedereen inroepen.
- Verbintenissenrecht: rechtsverhouding tussen persoon en een ander persoon
o Relatief recht: slechts tegenover een bepaald persoon inroepbaar met wie men
een verbintenisrechtelijke verhouding heeft
BW:
- Boek 3: begrippen en regels in vermogensrecht die algemene strekking hebben
- Boek 5: meer bijzonder deel met regeling van zakelijke rechten
- Boek 6: bijzonder in verbintenissenrecht, algemeen omdat het voor verbintenissen algemene
regels heeft.
- Boek 7: bijzonder voor aantal veel voorkomende overeenkomsten
, H13
Verbintenis: vermogensrechtelijke verhouding tussen twee partijen krachtens welke de een
(schuldeiser) is gerechtigd tot een gedraging (prestatie) die de ander (schuldenaar) verplicht is ten
opzichte van hem te verrichten.
- Vorderingsrecht aan actieve zijde
- Schuld aan passieve zijde
- Schuldeiser heeft een rechtsvordering: bevoegdheid de schuldenaar voor de rechter te
brengen schuldenaar is aansprakelijk.
- Schuldeiser heeft executierecht
- Schuldenaar is uitwinbaar: als hij niet vrijwillig aan verplichting voldoet, moet hij toestaan dat
schuldeiser verhaal zoekt op zijn vermogen (draagplichtig)
H14
Overeenkomst: meerzijdige rechtshandeling, waarbij een of meer partijen tegenover een of meer
anderen een verbintenis aangaan.
Een overeenkomst is een rechtsfeit: feit waaraan het objectieve recht een rechtsgevolg koppelt.
Rechtsregel maakt gebeurtenis tot rechtsfeit waardoor een rechtsgevolg ontstaat (rechtsregel =
gebeurtenis rechtsfeit rechtsgevolg)
Rechtsfeiten:
Rechtshandeling: handeling gericht op het tot stand brengen van een rechtsgevolg
3:33: rechtshandeling vereist een op een rechtsgevolg gerichte wil die zich door een
verklaring heeft geopenbaard. (wil + verklaring)
o Meerzijdige rechtshandeling: vereist samenwerking van meerdere personen (6:213)
Wederkerige verplichting: twee verbintenissen
Eenzijdige verplichting: een verbintenis
o Eenzijdige rechtshandeling: wordt door één persoon tot stand gebracht (bijv.
testament)
Gerichte: tot een of meer bepaalde/specifieke personen gericht
Ongerichte: niet gericht tot bepaalde persoon
o Rechtshandeling om baat: tegenover het verrichten ervan staat een voordeel
o Rechtshandeling om niet: er staat geen voordeel tegenover
Onrechtmatige daad (6:162): wet koppelt aan het plegen van een onrechtmatige daad de
verplichting tot schadevergoeding. Er is hier geen rechtsgevolg beoogd (geen op rechtsgevolg
gerichte wil)
Rechtmatige daad: verbintenissen uit een andere bron dan onrechtmatige daad of
overeenkomst. De verbintenissen ontstaan geheel onafhankelijk van een daarop gerichte wil.
Blote feiten: feiten (niet door menselijke handelingen) waaraan het objectieve recht een
rechtsgevolg verbindt.
Manieren waarop uit de wet een verbintenis voortvloeit:
1) Wet wijst rechtsreeks feiten aan als bronnen van verbintenissen
2) Wet wijst via ongeschreven recht bepaalde feiten aan als bronnen van verbintenis
3) Wet wijst geen directe bron aan, maar toch ontstaat er een verbintenis, omdat dit past in het
stelsel van de wet.
H24
Natuurlijke verbintenis (6:3 lid 1): rechtens niet afdwingbare verbintenis. Dus een vorderingsrecht
zonder rechtsvordering en een schuld zonder aansprakelijkheid. Maar er hangt wel een
maatschappelijke waarde aan.
Wanneer is er sprake van een natuurlijke verbintenis? (6:3 lid 2)
- Wanneer een wet/rechtshandeling aan een verbintenis de afdwingbaarheid onthoudt
- Wanneer iemand jegens een ander een dringende morele verplichting heeft (sub b, HR
Goudse Bouwmeester)
, 1) Schuldeiser: nakoming moet als vervulling van een hem toekomende (afdwingbare)
prestatie worden beschouwd.
2) Schuldenaar: nakoming moet als vervulling van een door hem verplichte prestatie
worden beschouwd.
6:4: op natuurlijke verbintenissen zijn de wetsbepalingen betreffende ‘gewone’ verbintenissen van
toepassing. uitzondering:
- Nakoming is geen onverschuldigde betaling: er is namelijk rechtsgrond (6:203)
- Nakoming is geen schenking/gift
- Nakoming is een onverplichte rechtshandeling in de zin van de pauliana actio pauliana is
de wettelijke mogelijkheid van een schuldeiser om een benadeelde rechtshandeling te
vernietigen.
- De natuurlijke schuldeiser kan niet verreken
- Omzetting
Rechtsgeschiedenis zei u? Eh … hoezo?
Bestudering rechtsgeschiedenis:
- Tegen:
o Men wil weten hoe de huidige bepaling werkt
o Rechtsgeschiedenis levert geen doorslaggevend argument: geeft voor de huidige
regels geen legitimatie
o Vroeger golden andere normen en waarden
De Waarde van rechtsgeschiedenis wordt gebaseerd op de maatschappelijke
aanvaardbaarheid van onze argumenten.
- Voor:
o Recht is telkens gebaseerd op wat er al was
o Continuïteitsdenken: Je moet als jurist niet allen de regels van nu kennen, maar ook
weten waar die regels vandaan komen.
o Heeft misschien geen meetbaar nut, maar is wel onverbrekelijk onderdeel van de
ontwikkeling: door kennis te hebben van rechtsontwikkeling kan je ook kijken naar
de toekomst.
De vergeten kunst van het arrest-lezen
Rechtspraak is een belangrijke rechtsbron: de rechter past een algemene wet toe in een concreet
geval en geeft daarmee uitleg over hoe bijv. open normen in het concrete geval ingevuld moeten
worden.
Aantekeningen
Overeenkomst is gevolg van rechtshandeling, verbintenis is gevolg van
overeenkomst.
Overeenkomst is een meerzijdige rechtshandeling waaruit
verbintenissen voortvloeien (6:213 BW) komt tot stand
door aanbod en aanvaarding.
Bronnen van verbintenis:
- Overeenkomst
- Onrechtmatige daad:
- Wet
Rechtshandeling = rechtsfeit: brengt verandering teweeg in het recht
Geschiedenis BW:
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper jukevdvelde. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €7,09. Je zit daarna nergens aan vast.
