, Systeembenadering
Alle collegeaantekeningen 2023 Stenden
COLLEGE 1 systeemtheorie
Systeemtheorie (Willemse, 2010): het gaat om eerste instantie niet om
individuele personen, maar om relaties tussen personen, relatiepatronen,
groeps- en gezinsstructuren, menselijke verbanden en om de context waarin dit
allemaal vorm krijgt.
Vanuit de systeemtheorie gaan we dat soort menselijke verbanden onderzoeken,
en proberen verklaringen van individuele problemen te vinden in de kracht van
die groepsverbanden.
Bijv. een meisje van 10 jaar is het laatste jaar sterk in gedrag veranderd, ze
luistert slecht en is erg brutaal, op school is ze vaak erg moe en slaperig en
speelt weinig met andere kinderen.
In de systeemtheorie wil je als hulpverlener dan weten; wat er is veranderd aan
de gezinssituatie? Je moet altijd breder kijken dan alleen het meisje.
In de oorspronkelijke therapieën zoals de psychoanalyse, het behaviorisme en de
humanistische psychologie werd vooral gekeken naar het individu als centrum
van behandeling. De systeemtheorie richt zich op het individu in zijn
omgeving. Bijv. gezin, grootfamilie, broers, opa’s, school, wijk en noem maar
op.
De belangrijkste uitgangspunten van de systeemtheorie: TENTAMEN!
Het geheel is meer dan de som der delen. Bijv. een gezin bestaat
misschien uit vier personen, maar het geheel van dat gezin staat voor
meer dan 4 individuele personen en karakters.
In een systeem hangt alles met elkaar samen. Dat betekend dat als
er in een systeem iets veranderd. Bijv. bij overlijden. Dan verandert het
iets voor ieders leven.
Het gedrag van het individu wordt medebepaald door het systeem.
Het systeem zal zich voortdurend proberen aan te passen aan zijn
omgeving omdat het wil overleven.
, Definitie van systeem (Weienberg): het begrip systeem wijst op een
eenheid, opgebouwd uit deelverhoudingen (vader + moeder, dochter + moeder,
vader + zoon), het gaat niet alleen om de delen op zich, ook niet alleen om het
geheel, maar om de betrekkingen tussen dit alles.
Er zijn verschillende relaties, vader en moeder zijn niet alleen maar vader en
moeder, maar ook partners.
De systeembenadering is dus een werkwijze om verschijnselen te bestuderen als
een GEHEEL met een onderlinge SAMENHANG en in WISSELWERKING met
deOMGEVING. TENTAMEN!
Peter was een jongen van 15 jaar zat op het vmbo,
wekenlang niet naar school gegaan. Hij leefde dan op
straat en kwam 4 uur thuis en zij dat hij naar school
was gegaan. Peter zijn vader en twee broers waren
allemaal bij de mariniers. Bij hun thuis stonden drie
foto’s van die drie mannen in marinierspak. Van Peter
stond geen foto. Dit ontdek je nooit als je er niet thuis
bent geweest. Later gaat
hij ook kleine misdrijven plegen. Zijn ouders hebben veel ruzie. Toen hij bang was dat zijn
ouders gingen scheiden, ging hij met opzet inbreken op een plek waar de politie hem zag,
zijn ouders kwamen hem dan samen halen en dan ging het weer een tijdje goed.
Dus ik vroeg aan hem zou je niet wat anders kunnen doen, wat hetzelfde
effect heeft? Bijvoorbeeld een steen door het ruit gooien, wanneer je ouders
ruzie hebben. Door dit gesprek te hebben trok ik hem los van het systeem,
dus dit is een verkeerd voorbeeld van systemisch werken. Ik had natuurlijk
het gesprek ook aan moeten gaan, met zijn ouders.
Systemisch uitgangspunt: elk gedrag heeft betekenis in de context*. bijv. die
jongen die steelt dat moet een betekenis hebben, dat gaat niet alleen maar om
het geld. GAAN TWEE TOETSVRAGEN OVER !
*de context: een situatie waarbinnen de verhoudingen tussen leden van het
systeem gedefinieerd zijn.
Systeembenadering TENTAMEN!
Het systeem: wij en zij, Het is systeem is altijd sterker als er een wij en een zij
is. Dus die groep tegen de andere groep
1. De mate van binding, de onderlinge betrokkenheid
