College 1: Het gezin in evolutionair perspectief- De rol van moeders en anderen
Genen en omgeving
• Factoren ontwikkeling:
o Gebieden beïnvloeden elkaar
• Error: Gescheiden omgeving= unieke omgeving
• Common environment: Unieke omgeving
• Genes: Genen tegenwoordig A (additive genetic
effect)
• Fenotype= wie je bent, uitkomst
• Gedragsgenetica= de grootte van de invloeden van genen (nature) en
omgeving (nurture) op het fenotype te schatten
• Assortative mating= gelijke fenotype zoeken elkaar op
• Correlatie tussen genen en omgeving:
o Kind kiest omgeving die bij hem past
o Omgeving kan uitkomst gen versterken
o Genetische bagage kind roept reacties omgeving op o Sociale interactie met genetisch verwante personen
• Interactie tussen genen en omgeving = G*O
o Samenspel van nature en nurture
• Genetisch bepaalde ontvankelijkheid bij blootstelling aan omgevingsinvloeden
Apen en mensen
• Verschillen:
• Taal
• Gedeelde doelen en intenties mind reading o Grotere hersenen
• Chimpansees geen interesse in wat andere apen willen of bedoelen:
• Aandacht voor anderen bij competitie, niet samenwerken
• Mensen in beide gevallen aandacht voor anderen
• Mensen delen graag:
• Chimpansees: aanvallen, niet tolereren
o Bonobo’s: toestaan dat iets gepakt wordt
• Mensen: geven, hypersociaal
• Ultrasociaal: mensen willen van nature samenwerken, helpen en geven, vaak wel om credit op te bouwen
• Geld geven aan anderen geeft meer positieve impact op mensen dan hetzelfde bedrag voor jezelf
houden
Theory of mind- apen:
o Begrip van doelen en intenties anderen
o Begrijpen wat anderen zien en horen
o Geen begrip van false-beliefs
o Kunnen niet voorspellen wat iemand gaat doen die verkeerd geïnformeerd is
Sociale intelligentie
o Machiavellian intelligence hypothesis= gebruik maken van inside information, weten wat een ander weet
o Zicht baar in gedrag -> manipuleren
Gehechtheid
• Homo sapiens gevorm in Oost-afrika in Pleistoceen:
o Pleistoceen: 2.5 miljoen tot 12.000 jaar geleden
o Homo sapiens: 200.000 jaar oud
• EEA= environment of evolutionary adaptedness= het geheel van de omgevingsfactoren waarin de voorouders van
die soort leefden en waaraan ze, na een lang proces van adaptaties en natuurlijke selecte, aangepast waren.
Gehechtheidsgedrag heeft overlevingswaarde:
• Bowlby: nabijheid moeder essentieel voor overleven
• Monotropie= maar 1 hechtings figuur
, lOMoARcPSD|14974337
• Maar zorg door alloparents kan ook
• Maar in werkelijkheid moeder niet altijd beschikbaar
o Infant survival= kind +moeder + anderen
• Bowlby-Ainsworth
• kind vertoont gehechtheidsgedrag om te overleven
• Lorenz: kindchenschema
• Kinderen zien er zo uit omdat dat schattig is o Lokt zorggedrag moeder uit
Evolutietheorie
• Baby’s van (mens)apen gaan nauwelijks zonder fysiek contact met moeder, van jagers verzamelaars wel
ontwikkeling skills
• Kijken of staren
o Interpreteren
• Kinderen groeien op afhankelijk van meerdere verzorgers
• Natuurlijke selectie van degenen die beter waren in het lezen van andermans mentale staat
o Voorkeur voor objecten die gezichten lijken te hebben
• Emotionele neglect
• kinderen hebben interactie en contact nodig
• Taal: motheres/parentese
o Niet alleen moeders, iedereen doet het automatisch
o Kung: andere caregivers spreken meer/vaker motherese dan moeder zelf
Gezin
• Kerngezin altijd al uitgangspunt geweest
• Hunting hypothese= man gaat jagen en vrouw zorgt voor huishouden o Mensen eten paar keer per dag
o Twee keer per maand groot beest is niet genoeg
o Dus:vrouwen verzamelen en vangen kleine beesten
• Sex contract= vrouw is trouw aan de man, man zorgt voor voedsel :man kan genen doorgeven
• Alloparents= individuen ander dan de daadwerkelijke ouders vervullen ook een ouderlijke rol:
o Kung:
o 25% van tijd vastgehouden door anderen
• Zorg en melk delen
• emotionele band is een verzekering -> groepsverband
• Kinderen later ook voor jou zorgen
• Cooperative breeding= systeem waarin anderen, niet ouders, helpen bij de opvoeding o Oudere kinderen nog
steeds afhankelijk van moeder bij nieuwe baby
• Grote belasting, hulp nodig
o Voordelen:
• Dyade
• Gehele groep
• Inclusive fitness o Hamilton’s rule= kosten van helpen zouden minder moeten zijn dan de voordelen van
kinderen vergeleken met kosten alloparents
• Hoe dichter je bij kunt staat, hoe meer je met de opvoeding zal bemoeien
• o R (relatedness) * B (benefits) > c (costs)
• Rol van vaders:
• o Jagers-verzamelaars:
• Niet voldoende voedsel
• Moeders konden niet rekenen op aanwezigheid van vaders
• Vaders contributie belangrijk (voedsel) maar niet gegarandeerd o Vroeger ook
belangrijk als beschermers
• Hoe het kind zich ontwikkelt hangt af van beschikbare alloparents
• Antropologen 15 traditionele samenlevingen
• 8 geen effect van wel/geen vaders
, lOMoARcPSD|14974337
• Als er maar andere verzorgers waren
• Opgroeien zonder vader: gebrek aan vader of alloparent ?
• Meer gedragsproblemen
• Lagere opleiding
• Jonger zwanger
• Vaker werkloos
• Vaker in gevangenis
Gezinsvormen
• Polyandrie= vrouw met meerdere mannen o Vaderschap onduidelijk dus
helpen allemaal mee
• Partible paternity= gedeeld vaderschap
• Zwangerschap als cumulatief resultaat van gemeenschap met meerdere mannen
• Meer dan één man draagt bij aan vorming foetus
• Soms polyandrie, niet altijd
• Gehechtheid vaders (Michael Lamb):
o Veilig gehecht aan voltijds moeder
o Ook veilig gecht aan vader
- Zelf bij alleen contact na werk (+- 1 uur)
Alloparents:
•
Moeders afhankelijk van alloparents:
• Infanticide
• Te vondeling leggen
• Kinderen krijgen uitstellen
• Besluiten om geen kinderen te krijgen
o Kinderopvang:
• Hoge kwaliteit -> kinderen functioneren goed
• Kinderen kunnen zich hechten aan leidster
o Alle baby’s slapen vaak wel bij de moeder
• Uitgebreid netwerk beste voorspeller van later functioneren
• empathische, onafhankelijker en succesvoller
o Meerdere perspectieven
• Werkt veel beter in kleine groepen die consistent zijn ,dus minder in huidige maatschappij, want veel
mindervoorspelbaar
• Integration model: Beste uitkomsten voor kinderen met 3 goede relaties 3x ‘you will cared be cared for no
matter what’
College 2: Het gezin in historisch perspectief
De vorming van het kerngezin
• Het gezin valt onder de gedeelde omgeving
• Natuurlijke selectie:
• Strijd om bestaan: betere aanpassing = blijven leven
o Family systems zijn ook flexibel, cultureel divers en passen zich ook aan (plaats en tijd)
• Ecologisch
• Economisch
• Kennis over geschiedenis van gezin via archeologie, kunst en jagers/verzamelaars
• Gemiddeld 1.6 kindertal per vrouw in Nederland o Ook vrouwen meetellen die geen kinderen hebben o
Gezinnen vroeger groter is onze gedachten
• 1e generatie gezinnen nog groter, 2e generatie neemt al af
• o In gelovige gebieden grotere gezinnen. Omvang en samenstelling huishouden:
• o Vooral in west-europa sinds Middeleeuwen het kerngezin (= twee generaties, weinig inwoning van
ongehuwde familieleden of personeel)
• Gemiddelde omvang gezin in Nederland na middeleeuwen was 4-5 mensen
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper nikkibruinen. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,39. Je zit daarna nergens aan vast.