,Hoorcollege week 1
College 1.1 – algemeen
Wat is theorie?
o Algemeen
Bepaalde manier van kijken naar de werkelijkheid waar je hypothesen uit kunt
afleiden en die je helpt conclusies te trekken uit onderzoeksgegevens.
o Specifiek
Systematische en consistente redenering die volgt uit een generalisering en
abstrahering van onderzoeksgegevens, die een mogelijke verklaring
aandraagt en die in zo veel mogelijk toetsbare termen is gevat.
Verklaring = belangrijke functie theorie.
Toetsbaar = operationaliseerbaar.
Functie theorie
o Stellen van de juiste wetenschappelijke vragen
o Focus onderzoek: waar let je (vooral) op?
o Interpretatie van en reflectie op data: overstijgen beschrijvende niveau
Zelfs als je het eens bent over de feiten, kan je nog van mening verschillen
over wat dit feit betekent
o Verklaring waargenomen verschijnsel
o Theorie-toetsend (deductief) onderzoek vs. theorie-vormend onderzoek (inductief,
‘sensitising’ (onderwerp op de agenda gebruiken zoals drillrappers observeren en
daaruit een theorie vormen) & ‘grounded’(zonder enige vooroordelen blanco
onderzoek doen en o.b.v. de resultaten een theorie koppelen)
Jack Young: criminological imagination; meer data is niet persé beter, wees juist nou eens
creatief met de data die je hebt.
Relatie theorie en methode
o Zowel de keuze van een bepaalde theorie als die van een bepaalde methode is
afhankelijk van de onderzoeksvraag; onderzoeksvraag dicteert
o Kwantitatief
Correlaties
Omvangsvragen
‘Evidence based’
‘Top down’
o Kwalitatief
Verstehen en emic
Motieven
‘Bottom up’
Waarom zo veel theorieën?
o Vele moederdisciplines
o Vele verschijningsvormen criminaliteit
o ‘Wetenschappelijke revoluties’ en paradigmawisselingen
o Verschillende mens- en maatschappijbeelden
o Meerdere verklaringsniveaus
Als macroverklaring toename werkloosheid correleert met vermogensdelicten,
dit hoeft op microniveau niet altijd waar te zijn
Verklaringsniveaus
o Micro individu
College 1.2 – biologische, psychologische en levensloopperspectieven
Meest stereotype beeld van de criminologie:
o Historisch: begin van de empirische criminologie
o Common sense: je kunt misdadigers herkennen (veel othering)
o Populair: CSI (recherche)
o Actueel: nieuwe ontdekkingen neurologie en DNA + toepassing op rechtsspraak
(probleem 1)
Ontwikkeling biocriminologie
o Herhaling Grondslagen van de Criminologie
Eerste empirisch onderzoek in de 19de -eeuwse criminologie
Morele bankroet biocriminologie voor en tijdens WOII
Tijd lang taboe affaire Buikhuisen 1978
Terug in centrum belangstelling als gevolg van ontwikkelingen neurologie en
genetica in 21ste -eeuw
o Goede overzichtsstudies
Nicole Rafter (2008) The Criminal Brain: Understanding biological theories
on crime.
Katy de Kogel (2008) De hersenen in beeld: Neurobiologisch onderzoek en
vraagstukken op het gebied van verklaring, reductie en preventie van
criminaliteit. (Gratis te downloaden van wodc.nl)
Adrian Raine (2013) The Anatomy of Violence: The Biological Roots of
Crime.
o Hedendaags onderzoek: Adrian Raine (meest deterministische; biologische factoren
zijn hoofdfactoren)
Heropleving idee geboren geweldscriminelen
Neurocriminologie
How to spot a murderer’s brain?
Do your genes, rather than your upbringing, determine whether you
will become a criminal? – hij zegt ja
Vrije wil en determinisme
o Begin- en tegenwoordige tijd
Lombroso’s idee ‘geboren misdadiger’ is al in 1916 gefalsificeerd
Focus van ‘buitenkant’ (schedel, fysionomie) naar ‘binnenkant’ (hersenen en
neurosysteem)
3
, Van monocausaal tot multi-causaal
Van (impliciet) eliminatie tot diagnostiek
Bijvoorbeeld stuk hersenen weghalen (lobotomie), nu meer diagnose
en medicatie
o Bekende misvattingen
Erfelijkheid als alfa en omega
Effecten alcohol, drugs, voeding & gif zijn ook biologisch
MAO-A als ‘agressiegen’
Altijd alleen in combinatie met sociale omstandigheden
Alles ligt vast
Alles is veranderbaar
‘Hij kan er niets aan doen’
Stoornis neemt ‘schuld’ niet (helemaal) weg… consequenties voor de
rechtspraak probleem 1
Oorsprong biocriminologie
o 1535 Jean Baptiste della Porte: eerste studie gelaatstrekken
o 1741 Johann Kasper Lavater: fysionomie relatie tussen gelaatstrekken en gedrag
o 1810 Frans Joseph Gall: frenologie relatie schedel en hersenstructuur en gedrag
Evolutieleer als ‘missing link’
o Fysionomie en frenologie als basis voor Lombroso’s denken
o 1859 Charles Darwin On the origin of species
o 1864 Herbert Spencer Principles of Biology
Sociaal darwinisme, bedenker term ‘survival of the fittest’
o 1876 Cesare Lombroso de atavistische L’uomo delinquente
Positivisme: natuurwetenschappelijke methode gebruikt om
maatschappelijke verschijnselen te onderzoeken
In Nederland: Arnold Aletrino
o 1899: arts, eerste ‘privaatdocent’ criminele antropologie in Amsterdam
o 1902: Handleiding bij de studie der crimineele antropoloie – Lombrosiaan
Handleiding waarbij het gehele lichaam werd nagegaan op verschillen tussen
‘normale’ mensen en criminelen
o 1906: Is celstraf nog langer geoorloofd en gewenscht? – abolitionist
Niet straffen want de geboren crimineel kan er niets aan doen, juist verplegen
o Homoactivist: tegen achterstelling homo’s
o Literator: tachtiger, Frans naturalisme
Lombroso’s idee ‘geboren misdadiger’
o Wie meer dan 5 van de 18 atavistische kenmerken bezit is gedoemd tot criminaliteit te
vervallen
o 1/3 is ‘geboren misdadiger’; overige zijn passionele, gestoorde en
gelegenheidsmisdadigers
Excesen (herhaling grondslagen)
o Nazi criminologie
Psychiatisering delinquentie
(Preventieve) detentie omwille van staatsveiligheid
‘Gedegenereerden’: corrigeerbaar – onverbeterlijk – onbeslist
Waarden: raszuiverheid en respecteren volksaard
o Nazi eugenica
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper rosalielaar50. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,29. Je zit daarna nergens aan vast.