In dit document staan alle colleges van het onderdeel toxicologie samengevat voor het vak infectieziekten en toxicologie dat in het tweede jaar gegeven wordt in de studie gezondheidswetenschappen aan de VU. Ik heb ook alle samenvattingen van infectieziekten op mijn profiel staan.
1. Toxicologische basisbegrippen
Vragen in toxicologie:
- Welke stoffen zijn giftig? Alles is giftig, alleen de dosis bepaalt of het echt giftig is/ of je er
ziek van zal worden of niet.
- Hoe wordt de mens blootgesteld?
- Hoe werkt een giftige stof?
- Hoe zijn risico’s te vermijden?
Voorbeelden van giftige stoffen: geneesmiddelen, industriechemicaliën, oplosmiddelen,
bestrijdingsmiddelen, additieven, stoffen uit de natuur.
Dosis-effectrelatie: op y-as bv overleving, of sub-lethale effecten zoals groei of prestatie, op x-as de
blootstelling dosis (mg/kg lichaamsgewicht) of concentratie in bv voedsel of drinkwater zegt dat
bij lage dosis geen effect, maar bij toeneming blootstelling neemt de parameter (bv overleving) af tot
dat deze nul is
,Vanuit de dosis effect relatie kan je de giftigheid van stoffen bepalen, risico van de stof bepalen
NOEC: no observed effect concentratie = dosis waarbij geen statistisch significante afwijking is van
de parameter ten opzichte van de controle
NOAEL = no observed adverse effect level
NEL: no effect level = effect is nul
LD50: mediane letale dosis (mg per kg lichaamsgewicht) = dosis waarbij 50% van de proefdieren dood
gaat
LC50: mediale letale concentratie in bodem, water, lucht of voeding (mg/kg, µg/L, µg/m3 )
EC50: concentratie met 50% effect, parameter is 50% afgenomen vergeleken met de controle
Begrippen:
Blootstellingstijd: Acuut (snelwerkend) vs. chronisch (effect na lange tijd, langdurige bloostelling
weken/maanden/jaren)
Inname:
- Oraal = via de mond
- Gastro-intestinaal = via het maagdarmkanaal
- Inhalatoir = via de luchtwegen
- Dermaal = via de huid
Waar grijpt de stof op aan:
- Hepatotoxisch = werkt op de lever
- Nefrotoxisch = werkt op de nier
- Neurotoxisch = werkt op het zenuwstelsel
- Genotoxisch = werkt op het DNA
, Wat is het type effect van de stof:
- Allergeen = veroorzaakt allergieën
- Teratogeen = veroorzaakt afwijkingen aan de vrucht (tijdens zwangerschap)
- Mutageen = veroorzaakt mutaties in het erfelijk materiaal
- Carcinogeen = veroorzaakt kanker
Risicoschatting
Twee kanten
- Blootstellingsconcentratie
- Hoe giftig is de stof? Wat is de veilige waarde?
Risicoquotiënt = verhouding tussen dosis of voorspelde concentratie in het milieu (PEC) en het geen-
effect-niveau (PNEC) (=de veilige waarde)
Wat is de veiligheidsmarge? Komen blootstellingconcentratie en veilige waarde dichtbij elkaar is er
hoog risico maatregelen nemen, of liggen deze ver van elkaar af, dan ben je er zeker van dat de
stof geen schade zal veroorzaken
Hoe veilige waarde afleiden?
- Verwaarloosbaar risico VR: sterftekans per jaar is 1 op de 100.000.000
- Toelaatbaar risico: maximaal toelaatbaar risiconiveau MTR = sterftekans is maximaal 1 op de
miljoen sterftegevallen per jaar
- Onacceptabel risico
Milieutoxicologie = vak waar we kijken naar de effecten van stoffen in het milieu (bodem, water,
lucht, voeding) op de mens, menselijke gezondheid
Ecotoxicologie = vak waar we kijken naar de effecten van stoffen op het milieu
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper svdj02. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,99. Je zit daarna nergens aan vast.
