Deze samenvatting bevat de hoofdlijnen van hoofdstuk 4 ‘De tijd van steden en staten , de middeleeuwen’ van het boek Geschiedeniswerkplaats voor 4 en 5 havo. Elk paragraaf is gekoppeld aan een kenmerkend aspect dat je moet kennen voor het centraal examen. Alle belangrijke (examen)begrippen zijn...
Middeleeuwen
Hoofdstuk 4: De tijd van steden en staten 1000 - 1500
Hoge en late middeleeuwen
Paragraaf 4.1
Kenmerkend aspect: Opkomst van handel en ambacht legde de basis voor het herleven van
een agrarisch-urbane samenleving.
- West-Europa wordt weer een agrarisch-urbane samenleving (landbouw stedelijk)
- Steden kwamen op en konden groeien door:
● Einde invasies van Vikingen en andere agressieve stammen en volkeren
● Nieuwe landbouwtechnieken (drieslagstelsel) → voedseloverschot
= bevolking groeit
- Veel steden ontstaan langs grote waterwegen van Europa → makkelijk te bereiken
⤷ veel gehandeld (internationaal)
⤷ In steden vestigden zich ambachtslieden, specialisten die
gebruiksartikelen, maar ook luxe artikelen maken (welvaart nam toe).
● Ambacht = beroep waarbij met geschoold handwerk een product wordt
gemaakt/bewerkt.
● Duitse Hanze = organisatie van handelssteden die bij elkaar handelskantoren
hadden en gezamenlijk optraden om hun belangen te behartigen.
Gevolg handel: geldeconomie ontstond → munten weer belangrijk
⤷ Bankiers bedenken nieuwe betaalmethoden (wisselbrief) → veiliger
betalen en reizen.
Paragraaf 4.2
Kenmerkend aspect: De opkomst van de stedelijke burgerij en de toenemende zelfstandigheid
van de steden.
- Veel vrijheid in steden = aantrekkelijk voor bewoners van het platteland.
⤷ Burgers bestuurden zichzelf volgens eigen recht en eigen wetten (eigen
stadsrechten), gegeven door de graaf, hertog of koning → in ruil daarvoor privileges
belasting betalen.
Reden: stedelingen met stadsrecht mogen zelf de regel voor bestuur maken en hun
eigen rechtspraak houden, oftewel recht op eigen bestuur en rechtspraak.
Gevolg: de macht van de steden neemt toe en ontstaan zelfs onafhankelijke stadstaten.
↓
Gevolg van het gevolg: de landsheer wil hiervoor wel iets terug; stedelingen moeten
financieel en militair ondersteunen.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper sarahlee4. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.
