Hier vind je aantekeningen van de hoorcolleges van Cognitieve Psychologie. Je kan ook de aantekeningen van Neurofilosofie vinden op mijn account (ook in voordeelbundel).
Voor ondersteuning kan je het boek gebruiken, maar de belangrijkste dingen zijn besproken in het hoorcollege.
Ook staan er wat...
Inhoud
Hoorcollege 1 Perceptie (10-01).............................................................................................................3
Hoofdstuk 1 Inleiding..........................................................................................................................3
Wat is cognitieve psychologie?.......................................................................................................3
Korte geschiedenis..........................................................................................................................3
Cognitieve neurowetenschappen...................................................................................................4
Hoofdstuk 2 Perceptie........................................................................................................................4
Wat is perceptie?............................................................................................................................4
Fundamentele concepten...............................................................................................................5
Perceptuele systemen....................................................................................................................5
Herkenning.....................................................................................................................................5
Sociale perceptie............................................................................................................................6
Hoorcollege 2 Aandacht en Bewustzijn (11-01)......................................................................................7
Hoofdstuk 4 Aandacht........................................................................................................................7
Een definitie en taxonomie.............................................................................................................7
Theorieën.......................................................................................................................................7
Aandacht in perceptie (en werkgeheugen).....................................................................................9
Experimentele paradigma’s............................................................................................................9
Falen van aandacht.........................................................................................................................9
Hoofdstuk 5 Bewustzijn......................................................................................................................9
Het harde probleem.....................................................................................................................10
Functie van bewustzijn.................................................................................................................10
Het brein en bewustzijn................................................................................................................10
Aandacht en bewustzijn...............................................................................................................11
Agency en vrije wil........................................................................................................................12
Hoorcollege 3 Sensorisch, korte termijn en werkgeheugen (12-01).....................................................14
Introductie........................................................................................................................................14
Sensorische geheugen......................................................................................................................14
Iconisch (visueel)..........................................................................................................................14
Korte termijngeheugen.....................................................................................................................15
Werkgeheugen.................................................................................................................................16
Het werkgeheugenmodel van Baddely.........................................................................................17
Hoorcollege 4 Lange Termijn Geheugen (17-01)..................................................................................21
Amnesie/geheugenstoornissen........................................................................................................21
Wet van Ribot...............................................................................................................................21
, Amnesie........................................................................................................................................21
Structuur van LTM............................................................................................................................23
Niet-declaratief geheugen................................................................................................................23
Procedureel geheugen..................................................................................................................23
Priming.........................................................................................................................................24
Declaratief geheugen........................................................................................................................25
Episodisch geheugen....................................................................................................................25
Semantisch geheugen...................................................................................................................26
Hoorcollege 5 Leren en Vergeten (19-01).............................................................................................27
Hoorcollege 6 Concepten en Kennisrepresentatie (24-01)...................................................................34
Theorieën over conceptuele representaties.....................................................................................34
Grounded/Embodied Cognition........................................................................................................35
The Imagery Debate.........................................................................................................................35
Conclusie Imagery Debate............................................................................................................37
Hoorcollege 7 Decision Making (26-01)................................................................................................38
Hoe beslissen we? (theorieën).........................................................................................................38
Prospect theory............................................................................................................................38
Two system approach theorie......................................................................................................39
Hoe beslissen we: Welke effecten laten we in ons gedrag zien?......................................................39
Heuristieken.................................................................................................................................39
Framing.........................................................................................................................................40
Base Rate Neglect.........................................................................................................................40
Sunk Cost Fallacy..........................................................................................................................40
Satisficing......................................................................................................................................40
Sociale/morele beslissingen.............................................................................................................40
Neuroeconomics...........................................................................................................................41
Spellen sociale/morele beslissingen.............................................................................................41
Tips tentamen.......................................................................................................................................43
,Hoorcollege 1 Perceptie (10-01)
Hoofdstuk 1 en 2 uit boek
Hoofdstuk 1 Inleiding
Wat is cognitieve psychologie?
Cognitieve psychologie bestudeert
Vergaren van informatie
Opslaan van informatie
Ophalen van informatie
Gebruiken van de informatie met een doel
We gebruiken daarvoor interne, mentale representaties.
Cognitieve psychologie: De wetenschappelijke studie van de manier waarop mentale representaties
worden gevormd, bewaard en gebruikt.
Korte geschiedenis
500 v Chr.: de oude Grieken
Plato: Kennis is volmaakt vóór geboorte, maar wordt vergeten bij geboorte. We willen die kennis
terugkrijgen tijdens het leven.
Aristoteles (eerste empirist): We vergaren kennis door te ervaren (leren, lezen, luisteren, etc.). Dit is
het empirisme: kennis vergaren door ervaring.
17e – 19e eeuw
Empirisme: Alle kennis komt uit ervaring.
Associationisme: Ideeën en herinneringen ontstaan door associaties.
Cognitieve psychologie was niet zoals nu. Niemand deed empirische experimenten.
19e eeuw
Introspectionisme: het beschrijven van wat je doet en waar het vandaan komt.
Wilhelm Wundt: uitvinden hoe de menselijke geest werkt op basis van experimenten (Hoe werken
bewuste denkprocessen?) d.m.v. introspectie.
Gebreken van introspectionisme:
Enkel getrainde personen
Niet mogelijk met dieren
Geen toegang tot alle cognitieve processen
Interfereert met cognitief proces (doordat je aan het nadenken bent hoe je iets aan het doen
bent)
Resultaten moeilijk te repliceren in andere labs
Introspectie wordt nog steeds gebruikt wanneer er geen objectieve methode is voor een onderzoek.
20e eeuw (cognitieve revolutie)
Behaviorisme: stroming in de psychologie die zich bezig houdt met het observeren en beschrijven
van gedrag, in plaats van met mentale processen. Het gaat ervan uit dat gedrag kan worden
,verklaard en begrepen door de invloed van omgevingsfactoren, zoals beloningen en straffen, in
plaats van door interne mentale processen.
Je kan bewustzijn niet bestuderen
Bestuderen wat kan worden geobserveerd
Alleen de functionele relatie tussen input en output is relevant
Geen theorievorming over tussenliggende mentale processen
Mentale activiteit is te herleiden tot gedrag
Gedrag kan worden aangeleerd door belonen en straffen
Skinner: Taal kan bijvoorbeeld ook aangeleerd worden door positieve feedback bij een baby.
Chomsky was het hier niet mee eens:
Kind krijgt te weinig stimuli om de taal te leren
Leren taal zonder expliciet leersignaal
Taal is te complex (maken en begrijpen van zinnen die nog nooit eerder gehoord zijn)
Er is een verhaal verteld over ratten in een doolhof die wel of niet beloond werden met eten. De
conclusie is dat er geen bekrachtiging nodig is om de structuur van het doolhof te leren (Tolman). Dit
was het einde van behaviorisme.
Verdere bezwaren tegen behaviorisme:
Human Factors (andere factoren beïnvloeden gedrag zoals stress, motivatie, etc.)
Imprinting (niet alle gedrag is aangeleerd)
Door de komst van computers dacht men dat hersenen werken als computers.
Tegenwoordig: wisselwerking tussen AI en cognitieve neurowetenschappen
Connectionisme: artificiële neurale netwerken (zie boek)
- Simuleren van cognitieve processen a.d.h.v. verschillende lagen kunstmatige neuronen die
verbonden zijn.
- Het neurale netwerk ‘leert’ door sterkte van verbindingen aan te passen.
Cognitieve neurowetenschappen
Dit wordt niet in het college behandeld, maar komt wel in tentamen. Zie het boek (en Intro PB).
Hoofdstuk 2 Perceptie
Wat is perceptie?
Perceptie is onze eigen (subjectieve) sensorische ervaring van de wereld. Dit zit tussen sensatie en
cognitie:
Sensatie: transformatie van energie naar hersensignalen
Cognitie: gebruik van mentale representaties
Perceptie is meer dan de zuivere registratie van de fysieke wereld; het is niet altijd accuraat.
,Fundamentele concepten
Het inverse probleem
Doordat de 3e dimensie, diepte, afwezig is bij de projectie op onze retina zien we de wereld anders.
Zo kunnen verschillende 3D-beelden hetzelfde 2D-beeld produceren. We moeten vervolgens de 2D
kunnen reconstrueren naar 3D.
Bottom-Up en Top-Down
Bottom-Up: zuivere transformatie van sensorische input naar een percept (data-gedreven)
Top-Down: de transformatie van sensorische input naar een percept wordt beïnvloed door
cognitieve factoren (bijvoorbeeld voorkennis)
Waarschijnlijkheidsprincipe
De manier waarop een object gepercipieerd wordt, wordt bepaald door wat het meest
waarschijnlijke is gegeven onze voorkennis.
Perceptie is een Bayesiaans proces.
Een percept wordt bepaald door:
Likelihood (onzekerheid)
Prior (voorkennis)
Beslissingsregel (interpretatie is afhankelijk van de taak)
Perceptuele systemen
Visueel systeem
Auditief systeem
Somatosensorisch systeem
Multisensorische integratie
Komt op het tentamen, maar wordt niet besproken in het college.
Herkenning
Hoe leidt visuele informatie tot herkenning? Hoe herkennen we objecten?
, 2. Prototype theorie
o Een object wordt bepaald aan de hand van de gelijkenis met het beste exemplaar
van die categorie.
3. Recognition by components
o Viewpoint invariant features om 3D te herkennen uit 2D informatie
o Creatie van volumetrische primitieven op basis van deze features (geons)
o Basisprincipe: alle objecten kunnen voorgesteld worden a.d.h.v. een klein aantal
componenten, geons, die op een bepaalde manier georiënteerd zijn.
o Voorspelling: Als we een viewpoint invariant feature verwijderen van een object zal
herkenning moeilijker zijn. blijkt waar te zijn
o Kritiek: hoe wordt een fijner onderscheid gemaakt? (Bijvoorbeeld tussen soorten
vogels)
o Kritiek: Zijn die features wel echt viewpoint-invariant? Zie je het vanaf elk punt wel
hetzelfde?
o I.c.m. Image-based herkenning: Objectherkenning door representatie van een aantal
beperkte views
Herkenning van visuele scenes
Herkenning is in werkelijkheid niet gelimiteerd tot een eenvoudig object.
Herkenning van visuele scenes gaat zeer snel (<250 ms). Dit gaat wel ten koste van
accuraatheid.
Voor meer accurate perceptie moeten we oogbeweging maken (bottom-up informatie en
top-down controle).
Sociale perceptie
In het brein zit de Fusiforme Face Area.
Gezichten zijn speciaal, maar…
Misschien eerder een expertise-gebied?
Syndroom van Capgrass toont aan dat het herkennen van gezichten niet enkel afhankelijk is
van het visuele systemen. Er is ook sprake van emotionele herkenning. (Als iemand er
bijvoorbeeld precies uitziet als je moeder, weet je als nog dat het niet je moeder is.)
Ook stemmen zijn speciaal: de Temporal Voice Area
Biologische beweging: met weinig info is het eenvoudig info te krijgen uit biologische bewegingen
(mogelijk ook gespecialiseerde hersengebieden (posterior superior temporal gyrus)).
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper dominiquegouwentak. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,99. Je zit daarna nergens aan vast.
