Materieel Strafrecht literatuur, werkgroep
aantekeningen & hoorcollege samenvattingen
Universiteit Utrecht
2023-2024
Faculteit der Rechtsgeleerdheid
Bachelor jaar 2
Materieel strafrecht 2022-2023
De materiële vragen en de structuur van het strafbaar feit (art.
350 Sv)
1. Is bewezen dat de verdachte de feiten heeft gedaan?
2. Kan bewezen worden dat de verdachte is gekwalificeerd?
,3. Is het bewezenverklaarde wederrechtelijk?
4. Is de verdachte verwijtbaar?
Art 350 SV:
Culpoos: aan wiens schuld te wijten, had moeten vermoeden, had
moeten weten. Culpoos delict is de verwijtbaarheid en wederrechtelijkheid
een bestanddeel.
Doleus: opzet, als het niet opzettelijk is dan is het culpoos,
verwijtbaarheid is altijd een element
1. Noodweer is een rechtvaardiginggrond, dit neemt de
wederrechtelijkheid weg.
2. Is de wederrechtelijkheid een element of een bestanddeel, zit de
wederrechtelijkheid in de delictsomschrijving: dan bestanddeel dus
vrijspraak, (aan wiens schuld, had moeten vermoeden/weten) is het
een element dus niet in de delictsomschrijving dan: OVAR.
3. In dit geval is het een element dus vraag 2b: wederechtelijk, en niet
toerekenbaar
Pro partte doleuze: zowel culpa als opzet vb.: Artikel 273 sr.
Schuld als bestanddeel van een delictsomschrijving: opzet en culpa, zo
niet vrijspraak.
Schuld als element is de verwijtbaarheid
Opzet: Willens en wetens de verboden gedraging verrichten, wist je wat je
deed en wilde je dit ook.
Opzet hoeft niet te betekenen dat het verwijtbaar is
(schulduitsluitingsgrond)
Opzet: mishandeling, wetende dat of oogmerk
Gradaties van opzet
1. Opzet als bedoeling
2. Opzet met noodzakelijkheid en zekerheisbewustzijn: het gevolg is
niet per se jou bedoeling/beoogd maar je bent wel bewust dat dit
kon gebeuren.
3. Voorwaardelijk opzet: Willens en wetens blootstellen aan of het
bewust aanvaarden van een aannemelijke kans op verwerkelijking
van het strafbare feit
Voorwaardelijk Opzet
1. Risicocomponent: aanmerkelijke kans
, 2. Kennis component: wetenschap van die kans
3. Wilscompononet: bewust aanvaarden
Stappen voorwaardelijk opzet
Risicocompononet: er bestaat een risico dat er een aanmerkelijke kans is
dat het gevolg intreedt.
Wetenscomponnent: is het feitelijk dat het gevolg wetenschappelijk kan
intreden
Wilscomponnent: heeft de verdachte de kans aanvaard HR Porsche Arrest
Objectiveren: puur gebaseerd op het gedrag van de verdachte
Normatievere: vergelijking met een normale mens
Culpa: een verwijtbare aanmerkelijke onoverzichtelijkheid en
wederrechtelijkheid
In de delictsomschrijving staat er: had moeten vermoeden, kon weten en
schuld, mishandeling
Onbewuste culpa: je wist niet dat dit kon intreden maar het is wel een
risico
Bewuste culpa: je doet iets gevaarlijks je beseft het ook maar je bent
“optimistisch”, het zal mij niet overkomen
Stappen van culpa
1. Hoe onvoorzichtig was de gedraging van de verdachte,
zorgvuldigheidsnorm.
2. Is de onvoorzichtigheid aanmerkelijk: grove schuld (culpa lata
3. Verwijtbaarheid: kon de verdachte anders handelen, kon hij dit
vermijden, (schulduitsluitingen grond > geen culpa)
4. Relevante omstandigheden: Garantstelling hoedanigheid van de
verdachte HR-verpleegster
Roekeloosheid: een wettelijke starfverzwaringsgrond in een culpoos
delict
Vereisten strafbaar feit
De wettelijke delictsomschrijving bestaat uit bestanddelen. Iemand is dus
pas strafbaar indien:
1. Er sprake is van een menselijke gedraging;
2. De bestanddelen van de delictsomschrijving zijn vervuld;
3. De gedraging wederrechtelijk is; en
4. De dader verwijtbaar is.
, Hoorcollege 1
HR 14 februari 1916, NJ 1916, 681 (Melk en water)
HR 20 februari 1933, NJ 1933, 918 (Huizense veearts)
HR 10 september 1957, NJ 1958, 5 (Zwarte Ruiter)
HR 21 november 1995, NJ 1996, 452 (Laadbak)
HR 17 januari 2006, NJ 2006, 303 (Taxibus)
Beginselen, straftheorien en structuur van het strafbare feit
Aard en functies van het materieel strafrecht
1. Straftoemeting: welke overwegingen leiden tot het bepalen van de
strafmaat
2. Strafrecht is sanctierecht
3. Rechtsbescherming en instrumentaliteit
4. Dogmatiek en systematiek van het strafrecht
Het doel: voorkomen van eigenrichting en vergelding en sanctie
