Burgerlijk Proces- en Insolventierecht
Belangrijk
Week 1A
Formeel privaatrecht burgerlijk procesrecht (Rv, RO)
Materieel privaatrecht burgerlijk recht (Bw)
Contentieuze jurisdictie eigenlijke rechtspraak berechten van geschillen
Voluntaire (gracieuze) jurisdictie oneigenlijke rechtspraak tussenkomst
van rechter is nodig
Overheidsrechter
Dagvaardingsprocedure, verzoekschriftprocedure en
deelgeschilprocedure
Particuliere rechter
Arbitrage, bindend advies
LET OP! MEDIATION IS GEEN RECHTSPRAAK, MAAR EEN
ALTERNATIEF VOOR RECHTSPRAAK (neutrale derde, vrijwillig &
vertrouwelijk) Partijen beslissen zelf en niet de mediator; de beslissing wordt
dus niet uit handen gegeven
Collectieve actie (art. 3:305a lid 1 BW) Behartigen van gelijksoortige
belangen van andere personen. Te herkennen door bijv. ‘stichting’. Bij een
collectieve actie (class action) begint een partij namens een groep gedupeerden
een collectieve rechtszaak. Het houdt in dat een vereniging of een stichting
gelijksoortige belangen behartigd van andere personen en dat zijn in dit
geval de gedupeerden met dezelfde belangen
Deelgeschil (art. 1019 w e.v. Rv/ HH nr. 208): Een klein deel van het hele
geschil leg je voor aan de rechter en daarna ga je weer samen overleggen.
Alleen in geval van letsel- en overlijdensschade dus deelgeschil kun je
alleen starten als het gaat om letselschade en overlijdensschade
Het is een verzoekschriftprocedure (lid 1) In de wet staat ‘Verzoekt’
Arbitrage
Beslechting van geschillen door arbiters krachtens een overeenkomst
tussen de betrokken partijen
Anoniem (niet openbaar en uitspraken niet gepubliceerd)
Arbitraal hoger beroep is slechts mogelijk als partijen daarin bij
overeenkomst hebben voorzien (art. 1061b RV).
Als er sprake is van een scheidsgerecht is er in principe altijd sprake
van arbitrage. Partijen verklaren d.m.v. een overeenkomst dat ze het
geschil voorleggen aan een arbiter. (wg 1.1)
Voordelen: deskundigheid, beperkte mogelijkheid aantasting uitspraak
Nadeel o.a.: kosten (partijen betalen de arbiters)
Bindend advies
Is niet in de wet geregeld en vindt grondslag in een overeenkomst.
Partijen vragen in gevallen van bindend advies aan een adviseur om zijn
advies over een bepaalde kwestie. Dit gegeven advies is bindend en zal
dan ook opgevolgd moeten worden door de partijen.
In de praktijk ontstaan en erkend door de Hoge Raad. Het betekent niet
dat je in geval van bindend advies nooit naar de civiele rechter mag. De
Hoge Raad heeft uitgelegd in welke gevallen je wel naar de civiele rechter
mag. De civiele rechter mag:
Geldigheid van bindend advies afspraak toetsen
Het bindend advies op juistheid toetsen (r&b ex. artikel 6:248
BW), dus of het redelijk en billijk is.
,Verschil tussen arbitrage en bindend advies:
Bij arbitrage heb je een arbitraal vonnis en dat bindt op een andere manier dan
een bindend advies, want een bindend advies moet je eigenlijk zien als een
overeenkomst en wordt vaak gebruikt om een overeenkomst dus de derden
bepaald dan hoe de overeenkomst uitgelegd moet worden.
Dat bindend advies heeft dan ook de kracht van een overeenkomst waardoor je
dat bindend advies wel voor mag leggen aan de overheidsrechter om de rechter
te laten toetsen of het bindend advies wel billijk is, dus de overheidsrechter kan
het bindend advies toetsen aan de redelijkheid en billijkheid.
Dat is anders bij een arbitrage vonnis want daarmee kan de rechter
eigenlijk helemaal niks. Het is wel moeilijk van tafel te schuiven
Arbitrage is wel in de wet geregeld
Bindend advies is niet in de wet geregeld Je kunt dan ook niet in hoger
beroep
Dagvaardingsprocedure
Alles wat je ‘vordert’
In beginsel contentieuze zaken (geschil)
Doorgaans rechtsbetrekkingen die ter vrije bepaling van partijen staan
Een onrechtmatige daad en geschillen over gewone
overeenkomsten dat zijn altijd dagvaardingsprocedures!
Verzoekschriftprocedure
Alles wat je ‘verzoekt’ of vraagt
Zowel voluntaire als contentieuze zaken
Ook rechtsbetrekkingen die niet ter vrije bepaling van partijen staan
Materiële partij: degene wie de zaak aangaat
Formele partij: degene op wiens naam geprocedeerd wordt
EHRM: Airey/Ierland
Als mensen zelf geen advocaat kunnen betalen, dan is het van belang dat
de overheid dit regelt. Mensen hebben namelijk recht op rechtsbijstand.
Capuano/Italië
Waarborgen dat een zaak niet te lang blijft liggen en dat partijen binnen
een redelijke termijn wordt afgerond omwille van de rechtszekerheid
Absolute bevoegdheid rechter: soort gerecht? Rechtbank (kantonzaken, niet-
kantonzaken), gerechtshof, HR
Als een zaak aanhangig is gemaakt en het blijkt dat dit bij het verkeerde
gerecht is gedaan, dan zal de rechter zich ambtshalve (uit zichzelf) onbevoegd
moeten verklaren en door te verwijzen naar het juiste gerecht (art. 72 en 73
Rv)
– Hogere rechter mag verwijzing toetsen, lagere rechter niet (art. 74
lid 3 Rv)
Op grond van art. 74 lid 3 Rv is een lagere rechter direct gebonden aan
deze verwijzing en moet deze accepteren (Van hogere naar lagere rechter
dus van gerechtshof naar de rechtbank door verwijst, maar stel dat je zou
doorverwijzen van de rechtbank naar het gerechtshof, dan mag deze
hogere rechter de verwijzing wel toetsen)
Relatieve bevoegdheid rechter: waar?
Alternatieve bevoegdheid kiezen tussen rechter
Exclusieve bevoegdheid niet kiezen, alleen die rechter is exclusief
bevoegd
,Dagvaardingsprocedure art. 99 Rv hoofdregel woonplaats gedaagde
Verzoekschriftprocedure art. 262 Rv hoofdregel woonplaats
verzoeker/belanghebbende
Dagvaardingsprocedure Is de zaak bij een relatief onbevoegde rechter
aangebracht? Dan houdt de rechter zich in beginsel eraan en wordt er niet
verwezen, tenzij de gedaagde zich voor alle verweren op onbevoegdheid beroept
(art. 110 Rv) uitz. zien op een aantal procedures bij de kamer voor
kantonzaken; want dat zijn feitelijk procedures met een ‘zwakkere’ partij
omdat je dan ook in persoon mag procederen (art. 79 lid 1 Rv) en dan MOET
de rechter ambtshalve toetsen
Verzoekschriftprocedure Is de zaak bij een relatief onbevoegde rechter
aanhangig gemaakt? Dan dient de rechter zich onbevoegd te verklaren en te
verwijzen. Zo nodig wordt dit ambtshalve gedaan, tenzij partijen hebben
aangegeven dat niet te wensen (art. 270 Rv)
Objectieve cumulatie van rechtsvorderingen
Meerdere vorderingen uit verschillende oorzaken kunnen in beginsel in één
dagvaarding worden samengevoegd. Hierbij rijst de vraag door welke rechter de
gecumuleerde vorderingen moeten worden behandeld, de kantonrechter of
kamer voor andere zaken dan kantonzaken?
Op het werkterrein van de kantonrechter moet onderscheid worden gemaakt
tussen vorderingen waarvan het beloop of de waarde in een geldbedrag wordt
uitgedrukt (art. 93 onder a en b RV) en zogenaamde aardvorderingen, waarbij
beloop en waarde geen rol spelen (art. 93 onder c en d RV). Voor de eerste geldt
de optelregel, beslissend is het totale beloop van de gecumuleerde vorderingen
(art. 94 lid 1 RV). Voor de tweede groep geldt dat, indien een zaak meer
vorderingen betreft en ten minste één daarvan is een aardvordering, dan
moeten deze vorderingen door de kantonrechter worden behandeld, voor zover
de samenhang tussen de vorderingen zich tegen afzonderlijke behandeling
verzet (art. 94 lid 2).
Hoofdregel artikel 42 RO: rechtbank is de eerste aanleg, tenzij wettelijke
uitzondering bijv.:
o Ondernemingskamer (art. 66 RO)
Als het gaat om boek 2 zaken dus eigenlijk procedures die gaan
over ondernemingen, vennootschappen dan ga je naar de
Ondernemingskamer Gerechtshof Amsterdam en niet naar
rechtbank.
o Prorogatie (art. 62 RO/ art. 239-331 Rv): een zaak direct bij het
Gerechtshof voorleggen
Je kiest ervoor een procedure direct bij het gerechtshof voor te
leggen, waardoor je dus de rechtbank overslaat
Voordelen: sneller een uitspraak, scheelt in kosten
(advocaatkosten)
, Nadeel: zowel de rechtbank en het Hof kijken naar de feiten, als jij
de rechtbank overslaat en stoot direct door naar het Hof, dan sla je
1 feitelijke instantie over, dat kan in je nadeel werken
Het arrest UVDTAB Hoofdregel: Je mag niet in de loop van de procedure
van hoedanigheid veranderen.
Je mag niet beginnen als formele partij (wettelijke vertegenwoordiger) en
dan later in de procedure voor jezelf een claim indienen (materiele
procespartij) dus je mag niet van hoedanigheid wisselen zegt de HR in
Trafigura, maar
In bijzondere omstandigheden mag dat wel en daarmee bedoelt de
HR: De uitzondering kan worden aangenomen als de andere partij
niet wordt benadeeld
Met name als je dat doet het wisselen van hoedanigheid je wordt van
formele partij ook materiele partij dat mag alleen maar als je dat doet
aan het begin van de procedure, want als je dat doet aan het begin
van de procedure dan kan de wederpartij daar nog inhoudelijk op
reageren en wordt de wederpartij daardoor ook niet benadeeld.
De hoofdregel is dus het mag NIET alleen in bijzondere
omstandigheden en daarmee doelt de HR op dat als je het maar heel
vroeg in de procedure doet (van hoedanigheid veranderen)
Als er verandering voor de conclusie van antwoord wordt aangevoerd is het
mogelijk dan is het wel toegestaan (arrest stichting UVDTAB/Trafigure Beheer)
Doorbreking van het appelverbod: van voorlopige voorzieningen mag je niet
in hoger beroep want die zijn voorlopig tenzij, hoor en wederhoor zijn
geschonden.
Week 1B
Exploot: Schriftelijke aanzegging of mededeling van ene partij aan andere, door
gerechtsdeurwaarder ondertekend en overgebracht (betekenen)
Roldatum: de dag waarop het exploot is uitgebracht en de dag waarop de zaak
voor de eerste maal dient
Geding aanhangig: Art 125 lid 1 geldig aanhangig is de dag van betekening
Volgsysteem: ‘de rol’ Register van de bij een gerecht aanhangige zaken
Advocaatzaken: roljournaal
