Definitie, tegenagressie, Window of tolerance, signalen, geweldloos verzet, herstelgerichte acties, life space crisis intervention (LSCI), humor, rots en water, gedragsveranderingen (straffen en belonen), regels en afspraken, ACEs (Adverse childhood experiences),
EHBO
1. EHBO = eerste hulp bij omdenken
Omdenken is een manier van denken en doen, waarbij je kijkt naar de werkelijkheid zoals die is en
onderzoekt wat je daarmee zou kunnen. Omdenken benadert een probleem als ruwe energie;
frustratie die zijn vorm nog niet gevonden heeft. Je gebruikt de energie van het probleem voor iets
nieuws.
2. Tegenagressie
Cliënten in stress wekken bij hulpverleners een bepaalde emotie op. Tegenagressie: de kans is groot
dat je het gedrag van de cliënt gaat spiegelen.
1) handel als een thermostaat: past zich automatisch aan de gewenste temperatuur aan. Die zorgt
ervoor dat het wat aangenamer wordt als de sfeer verkild. Die neemt het op voor iemand die onheus
bejegend wordt.
Handel niet als een thermometer: geeft louter de temperatuur weer van de omgeving zonder
aanpassing. Klaag je mee als anderen klagen? Als het ergens te koud is, geeft hij dat exact weer, maar
doet er niets aan.
2) vervang emotionele oordelen door rationale denkwijze: ‘het gedrag zegt niets over de client als
persoon, gedrag hoort bij ontwikkelingsleeftijd’
3. WINDOW OF TOLERANCE
Drievoudige brein
1) Reptielenbrein
Ons oudste brein, dat vooral bestaat uit de hersenstam, hebben we gemeenschappelijk met de rep-
tielen. Het reptielenbrein reageert automatisch, autonoom en instinctief op prikkels, denkt niet na en
slaat niets op. Hier bevinden zich ook je oerinstincten. Zo jaagt een reptiel op voedsel wanneer het
honger heeft en drinkt het wanneer het dorst heeft.
2) Zoogdierenbrein (limbisch brein)
Ons 2de breindeel is verantwoordelijk voor onze 5 basisemoties: blij, bang, verdriet, boos en liefde.
Dit gebied van je hersenen is in staat om herinneringen vast te leggen inclusief de bijbehorende
emoties. Je reageert daardoor automatisch wanneer je iets ziet en herkend wat je in het verleden al
eens hebt meegemaakt.
3) Mensenbrein (neocortex)
Het zorgt ervoor dat je je impulsen van het reptielen- en zoogdierenbrein in bedwang weet te
houden. Hier bevindt zich het denk- en probleemoplossend vermogen alsook je aangeleerde kennis
en vaardigheden. Het helpt je om de gevolgen van een actie te overzien zodat je kunt beslissen om
anders te reageren.
Er is constant interactie tussen je 3 hersengebieden. Tijdens periodes van stress raakt de samenwer-
king tussen je verschillende breindelen echter uit balans. Meestal zal je menselijk gedeeltelijk bui-
tenspel gezet worden waardoor je vooral instinctmatig reageert vanuit je reptielen- en zoogdieren-
brein.
WINDOW OF TOLERANCE
De zone waarbinnen iemand stress goed aan. Zolang de stress binnen dit raam blijft, is er niets aan
de hand en functioneert iemand goed. Iedere mens heeft ups en downs waarbij je je soms wat meer
gespannen voelt, en dat is prima zolang je binnen de veilige marge van je raam van tollerantie blijft,
want je hebt jezelf hier onder controle (ook al voel je je even wat minder).
Je prikkelverwerking is normaal, je gevoelens en reacties zijn beheersbaar en staan je denken niet in
de weg. Meestal voel je je gewoon prettig.
, Signalen dat je spanning optimaal is
• ontspannen spieren
• rustige ademhaling, kalme hartslag
• zich in het hier en nu voelen
• de aandacht er goed bij kunnen houden
• bewust zijn van de omgeving
• helder kunnen nadenken
• kalmte
• contact met anderen hebben
Loopt de stress te hoog op of duurt het te lang, dan schiet de stress buiten het raam. Stijgt de
spanning over de bovenste volle lijn. Je bent overprikkeld, je bent boos, geïrriteerd, hebt geen
controle meer over jezelf. Je hebt dan de neiging om te vechten, weg te vluchten of te bevriezen.
Signalen dat je spanning ervaart
• op je hoede zijn
• alert of waakzaam zijn
• een versnelde of onregelmatige hartslag
• zweten
• een droge mond
• een versnelde (oppervlakkige) ademhaling
Signalen dat je eerder te weinig spanning ervaart
• verwarring
• vermoeidheid
• dufheid
• verveling, staren
• een langzame hartslag
• terugtrekken van andere mensen
• aandacht steeds meer naar binnen, op de eigen gevoelens en op piekergedachten
3. geweldloos verzet
Er wordt de nadruk gelegd op het belang van gezag en er wordt gewerkt aan het herwinnen hiervan.
Als opvoeder/ouder moet je er zijn, je aanwezigheid bepaalt het slagen van deze methodiek.
De resultaten worden bepaald door de client. Het is een doelgerichte visie met sterke werkmiddelen
die toepasbaar zijn bij verschillende doelgroepen. Biedt concrete handvaten in conflictsituaties, om
escalaties te stoppen en een actieve weerstand te bieden aan agressie en vernielzuchtig gedrag.
• Basishouding – aanwezigheid
- Fysiek, emotioneel nabij
- Flexibel mee schakelen: soms ben je zeer nabij, soms eerder op afstand
- Transparantie: ik doe wat ik zeg en ik zeg wat ik doe, beroepsgeheim versus verantwoordelijkheid
•Basishouding – relatiegebaren
- doen omdat je het wil, niet omdat het moet
- verhogen op positieve interacties
• Basishouding – desecalatie
- zelfcontrole (je hebt alleen controle over je eigen gedrag), zich niet laten meeslepen door
provocaties
- onnodige confrontaties vermijden
- principes v/d uitgestelde reactie: wanneer je gedrag ziet dat niet passend is ga je het markeren en
er later op terugkomen. BV de cliënt scheldt je uit. Je zegt: ‘Dit gedrag is niet leuk. Schelden doe je
niet. (markeren) Hier stopt het en ik ga dit later met jou bespreken. (later op terug komen)’ Hierdoor
geef je de kans om af te koelen, en er effectief op terug te komen.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper phaedrasimoens. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,49. Je zit daarna nergens aan vast.
