VWO 4 samenvatting biologie. In mijn samenvatting komen de 6 volgende thema's aanbod: inleiding in de biologie, voortplanting, genetica, evolutie en mens&milieu.
Levensloop: individu (geboorte tot dood)
Levenscyclus: bepaalde soort als geheel (ze doorlopen zelfde fasen -> uitsterven soort)
Organisatieniveaus:
- DNA
- Cel
- Weefsel
- Orgaan
- Orgaanstelsel
- Organismen
- Populatie
- Ecosysteem
o Min of meer begrensde eenheid waarin wisselwerking tussen biotische en
abiotische factoren optreedt.
- biosfeer
Emergente eigenschappen
- Als er op een organisatieniveau een nieuwe eigenschap ontstaat die er op een lager
organisatieniveau niet is (vogels in een groep in v-vorm vliegen)
Orgaanstelsel
- Organen die samen een bepaalde functie uitvoeren
o Ademhalingsstelsel
o Bloedvatenstelsel
Weefsel
- Groep cellen met zelfde vorm en functie
o Dekweefsel
o Spierweefsel
o Zenuwweefsel
1. Celkern
- Met DNA
- Eiwit gekopieerd -> mRNA
2. ER (ruw endoplasmatisch reticulum)
- Fabriek
- Ribosomen maken eiwitten
- In de buitenkant zit glad endoplasmatisch reticulum
o Hier zitten bijna geen ribosomen in
o Synthese van lipiden en fosfolipiden
o Hier gaan ze naar golgisysteem
, 3. Ribosoom
- M.b.v mRNA eiwitten maken met aminozuren
- Zitten ook los in cel
4. Golgi-systeem
- Eiwitten worden gebruiksklaar gemaakt hier (krijgen een label)
5. Mitochondriën
- Glucose verbrand (ATP uit ADP gevormd)
6. Lysosomen
- Ruimt troep op (eiwitten of oude organellen op ruimen)
7. Celmembraan
- Dubbele laag (fosfolipiden)
o Kopstuk hydrofiel
Cytoskelet
- Geeft cel stevigheid en vorm en helpt bij het vervoer van eiwitten in
transportblaasjes.
Apoptose
- Cel zelfmoord
Diffusie
- Stoffen gaan van hoge concentratie naar lage concentratie
- Diffusiesnelheid is hoger als de temperatuur hoger is (thee)
Osmose
- Omgekeerde diffusie, water verplaatst door semipermeabele wand van een lage
concentratie naar hoge concentratie
- Permeabele wand -> doorlaten grote en kleine moleculen
- Semipermeabele wand -> alleen water er doorheen
Osmotische waarde
- Hoeveelheid opgeloste stoffen
Hypotoon
- Osmotische waarde omgeving lager dan cytoplasma
- Water cel in
Hypertoon
- Osmotische waarde hoger omgeving dan cytoplasma
- Water cel uit
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper daniellevanderwijngaart. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,08. Je zit daarna nergens aan vast.
