Dit is een samenvatting van het boek "Bedrijfsethiek en MVO voor hoger onderwijs", ISBN: 2668 MVO. De samenvatting bevat elk hoofdstuk van het boek en heeft als twee hoofdonderwerpen de thema's "Ethiek, beroepsethiek en bedrijfsethiek" & "Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen".
Hoofdstuk 1
Ethiek is een bepaalde manier van naar de werkelijkheid kijken.
En kunnen we zien als:
- Een optiek
- Een wetenschap
- Een proces
Een optiek is de manier waarop je naar de werkelijkheid kijkt. Mensen kunnen door middel van
dezelfde optiek verschillende visies vormen over hetzelfde product.
- Marketingoptiek: producten en diensten in de markt zetten, waar geld mee te verdienen is
- Juridische optiek: handelen volgens de wettelijke regels
- Managementoptiek: doelmatige verhoudingen realiseren tussen mensen, middelen en
handelingen om bepaalde doeleinden te realiseren
- Esthetische optiek: Wat is mooi en wat is lelijk?
- Ethische optiek:
Het goede (Is ons handelen ‘menswaardig’ te noemen?)
Behoren (normatief)
Doen (in praktijk brengen)
Waarde: een opvatting over wat uiteindelijk belangrijk en nastrevenswaardig is.
- Instrumentele waarde: een waarde die geen doel in zichzelf is, maar in dienst staat van een
andere, hogere waarde.
- Intrinsieke waarde: een waarde in zichzelf, dus zonder verder extern doel
Norm: een bepaalde gedragsregel.
Drie soorten:
1. Relationele normen: gedragsverwachtingen over de omgang van mensen in de privésfeer,
zoals in het gezin en met vrienden
2. Professionele normen: gedragsregels die gelden in bepaalde beroepsgroepen of in bepaalde
organisaties
3. Publieke normen: het gedrag van burgers tegenover andere burgers en tegenover de
samenleving in zijn geheel
Ethische theorie: een samenhangende opvatting over wat uiteindelijk menswaardig is
- Gevolgenethiek: Uitgaan van de gevolgen van een bepaalde handeling
Hedonisme: een ethische theorie die ervan uitgaat dat die beslissing of handeling
ethisch juist is die in haar gevolgen het meeste genot oplevert.
Eudonisme: een ethische theorie die ervan uitgaat dat die handeling of beslissing
ethisch juist is die in haar gevolgen het meeste geluk oplevert.
Utilisme: een ethische theorie die ervan uitgaat dat die handeling of beslissing
ethisch juist is die in haar gevolgen het meeste nut oplevert.
- Beginselethiek: Uitgaan van een bepaald beginsel dat als uitgangspunt wordt genomen voor
de ethische beoordeling
Volgens Kant kunnen mensen op twee manieren handelen:
1. Uit neiging: handelen waarbij het doel is het eigen welzijn te vergroten (niet
ethisch)
2. Uit plichtsbesef: het belang van de ander gaat voor het eigen belang (wel
ethisch)
Deugdenethiek: een positieve belichaamde karaktereigenschap van een mens
,Het gaat vooral om de vragen:
- Wat voor soort mens wil ik zijn?
- Wat maakt iemand tot een goed mens?
- Wat is een goed leven?
Ethiek als proces
1. Ethische gevoeligheid: Besef dat rechten of belangen van anderen een rol kunnen spelen bij
een bepaalde situatie.
Een mens kan zijn ethische gevoeligheid op vier manieren verbeteren:
- Vraag je af wat de gevolgen van je gedrag zijn voor je medemens
- Neem gevoelens van schaamte of schuld serieus
- Neem je eigen verantwoordelijkheid en verschuil je niet achter een ander
- Vraag je af hoe het zou zijn om behandeld te worden zoals jij anderen
behandelt.
2. Ethische analyse
Verschillende stappen:
Feiten verzamelen
Waarden inventariseren
Het ethisch probleem formuleren
Belanghebbenden formuleren
Ethisch verantwoordelijken aanwijzen
3. Ethisch oordeel
Drie stappen:
Het formuleren van mogelijke oplossingen
Afvragen of het een ethische gedragscode heeft die aanknopingspunten biedt voor
het oplossen van het probleem
Eigen oordeel geven over het ethische dilemma.
4. Ethische motivatie: je dient gemotiveerd te zijn het ethisch oordeel om te zetten in handelen.
We onderscheiden vier drempel bij het in praktijk brengen van onze morele overtuigingen:
gemakzucht, eigen belang, het idee dat jij niet verantwoordelijk bent en de invloed van de
omgeving.
5. Ethisch handelen
Hoofdstuk 2
Bedrijfsethiek als vak bestudeert de verschillende waarden en normen die een rol spelen bij
bedrijfsmatige activiteiten.
De stakeholders hebben een voor- of nadelig belang bij de activiteiten van een onderneming.
- Economische stakeholders: belanghebbenden die deel uitmaken van het economisch verkeer
van de onderneming (aandeelhouders, financiers van vreemd vermogen)
- Maatschappelijke stakeholders: alle belanghebbenden in de maatschappij die niet direct een
economische relatie hebben met de onderneming.
Bedrijfsethiek speelt zich af:
- Binnen het bedrijf:
Georganiseerd
Niet georganiseerd
- Buiten het bedrijf
Samenleving
Onderwijs
Compliance: een persoon of organisatie werkt in overeenstemming met de bestaande wet- en
regelgeving in een organisatie
, Er is in Nederland een organisatie die ondernemers, wetenschappers en docenten bedrijfsethiek of
MVO bij elkaar brengt: het Netwerk Bedrijfsethiek Nederland (NBN).
Een onderneming moet zich laten leiden door drie gedragsbepalende instanties:
1. De markt
2. De wet
3. En de ethiek
Belang van bedrijfsethiek:
- Vanuit ethische optiek kunnen we er niet omheen na te denken over de morele keuzes die
we maken in ons werk
Verschillen tussen recht en moreel
Recht Moraal
Geformaliseerd Veelal impliciet
Officiële status Onderlinge overeenstemming
Dwang door het rechtsapparaat Voornamelijk op basis van vrijwilligheid
Juridische sancties Sociale en psychische sancties
De meerwaarde van ethiek ten opzichte van het recht:
Wetgeving is gestolde moraal
Vaak overlappen recht en moraal elkaar
Echter: niet alles is wettelijk geregeld
Bovendien: wat wettelijk is toegestaan, hoeft ethisch niet juist te zijn
- Vanuit economische invalshoek kan maatschappelijk verantwoord ondernemen
kostenbesparend werken en het corporate image verbeteren.
Intelligente economie: een economie met veel openbare discussie tussen bedrijven en
consumenten over doeleinden van bedrijfsbeleid.
Betekenissen Verantwoordelijkheid:
1. Verantwoording afleggen (achteraf)
2. Plicht en/of taak om voor iets of iemand te zorgen
3. Als deugd
Maatschappelijk verantwoord ondernemen: zakendoen waarbij een bedrijf zich niet alleen
verantwoordt ten opzichte van individuen, groepen en instanties waar het direct mee te maken
heeft, maar ook ten opzichte van allen die op enigerlei wijze geraakt worden in de samenleving: nu of
in de toekomst, hier of ver weg.
Bij MVO gaat het om de samenhang en het evenwicht tussen drie kernprincipes:
1. Profit: de verantwoordelijkheid van het bedrijf voor een rechtvaardige beloning voor de
kapitaalverschaffers en de medewerkers
2. People: de verantwoordelijkheid van een bedrijf voor een verantwoord personeelsbeleid en
een menswaardige werksituatie voor de werknemers.
3. Planet: de verantwoordelijkheid van het bedrijf voor een duurzame samenleving.
Cradle-to-Cradle: producten worden op een zodanige manier ontwikkeld, dat ze aan het eind van hun
levensduur voedsel vormen voor weer nieuwe producten of nieuwe micro-organismen.
Circulaire economie: In deze economie wordt vrijwel alles dat we straks gebruiken, steeds opnieuw
gebruikt.
Drie visies op ethische verwachtingen ten opzichte van een bedrijf:
1. Minimale visie (transactie-ethiek): nadruk op het economisch handelen van de onderneming
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper myrthedogger. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,72. Je zit daarna nergens aan vast.
