Samenvatting
Samenvatting Biologie – Biologie voor jou – 6 VWO – H2 Transport
- Vak
- Biologie
- Niveau
- VWO / Gymnasium
Samenvatting: Biologie – Biologie voor jou – 6 VWO – H2 Transport + belangrijke opdrachten
[Meer zien]Voorbeeld 2 van de 8 pagina's
Voorbeeld 2 van de 8 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Voorbeeld van de inhoud
Joël Smit | 6VaBiologie – H2 Transport
BS 2.1 Transportsystemen (opdr. 5ac,6b)
Circulatiesystemen bij dieren
Eencellige organismen en organismen die uit enkele cellagen bestaan → transport
over kleine afstanden, o.a. door diffusie
Grotere planten en dieren → vatenstelsel bestaande uit netwerk van buisjes:
• Planten → transport in 2 richtingen
• Dieren → transport circulair → vloeistof met opgeloste stoffen stroomt rond →
transportsysteem voorzien van pomp = hart
Geleedpotigen → open circulatiesysteem + buisvormig hart
Andere dieren → bloedsomloop = gesloten transportsysteem → bloed
gescheiden van andere lichaamsvloeistoffen → transport van stoffen effectiever
en over grotere afstand
De bloedsomloop
Vissen hebben enkelvoudige bloedsomloop = per omloop stroomt bloed 1x door
hart → bloed vanuit organen naar hart → boezem = atrium → kamer = ventrikel →
kieuwen → andere organen
Hart van mens bestaat uit linkerharthelft en rechterharthelft (linkerharthelft rechts in
tekening)
Rechterharthelft pompt bloed naar beide longen, vanuit longen naar linkerharthelft =
kleine bloedsomloop → bloed neemt zuurstof op en geeft koolstofdioxide af
Linkerharthelft pompt bloed naar organen, stroomt vervolgens weer terug naar
rechterharthelft = grote bloedsomloop → zuurstof en voedingsstoffen afgeven aan
cellen, koolstofdioxide en andere afvalstoffen uit cellen opnemen in bloed
Dubbele bloedsomloop = per omloop stroomt bloed 2x door hart
Met dubbele bloedsomloop kan hogere druk bereikt worden dan bij enkelvoudige
Bloedsomloop zorgt voor homeostase = dynamisch evenwicht in interne milieu:
• In bloed opgeloste stoffen door lichaam transporteren
• Warmte die vrijkomt bij dissimilatie verdelen over lichaam → met name van
romp naar ledematen → ledematen koelen sneller af door grotere verhouding
tussen oppervlak en volume
Bloedsomloop bij gewervelde dieren
Amfibieën → eenkamerhart → perst deel van bloed vanuit hart naar longen en huid
→ zuurstof opgenomen in bloed → rest van bloed gaat via aorta naar lichaam
Reptielen:
• Bloed in hart grotendeels gescheiden door tussenschot
• Als dier niet ademt: bloed kan vanuit beide helften van kamer naar beide aorta’s
stromen
• Als dier ademt: druk in longhaarvaten laag + rechterdeel
van hart trekt net iets eerder samen dan linkerdeel →
grootste deel van zuurstofarme bloed naar longen
Zoogdieren/vogels → hart met gesloten tussenwand tussen
kamers → volledig gescheiden dubbele bloedsomloop
Embryonale bloedsomloop
Voor geboorte:
• Opening tussen linker- en rechterboezem = ovale venster → bloed: RB → LB → LK →
aorta
1
, Joël Smit | 6Va
• Verbinding tussen longslagader en aorta = ductus arterlosis = ductus Botalli → bloed:
RB → RK → ductus arterlosis → aorta
Direct na geboorte vullen longen zich met lucht → weerstand in
longhaarvaten neemt af → bloed gemakkelijker vanuit RK in
longbloedvaten → bloeddruk in RK en RB daalt, bloeddruk in LB
stijgt door aanvoer van bloed vanuit longen → ovale venster
gesloten door klep → klep vergroeit met harttussenwand → ductus
arterlosis verschrompelt en verdwijnt, net als navelstreng(slag)aders
BS 2.2 Het hart (opdr. 12,17c,18c,20,22b(=grotere verhouding tussen A en V))
De bouw van het hart
Hart is holle spier die energie verbruikt → over hart lopen bloedvaten:
• Kransslagaders = aftakkingen aorta → voorzien hartspierweefsel van zuurstof
en voedingsstoffen
• Kransaders → zorgen voor afvoer van koolstofdioxide en andere afvalstoffen
→ kransaders monden uit in rechterboezem
Linker- en rechterharthelft gescheiden door harttussenwand
Bloed: onderste/bovenste holle ader → RB → RK → longslagader → longen →
longader → LB → LK → aorta → slagaders, aftakkingen aorta → organen
Boezems en kamers gescheiden door hartkleppen
Aan begin van longslagader en aorta halvemaanvormige kleppen (zie afb.
zwart/wit)
De werking van het hart
3 fasen:
• Samentrekking van hartspierweefsel = systole
• Ontspanning van hartspierweefsel = diastole
• Hartpauze
Boezems volgestroomd met bloed uit holle aders en longaders → systole van boezems,
diastole van kamers → bloed stroomt kamers in → kamers volgestroomd → systole van
kamers, diastole van boezems → druk in kamers stijgt → hartkleppen dicht, voorkomen
dat bloed terugstroomt in boezems → als druk in kamers hoger is dan druk in aorta en
longslagader(s), worden halvemaanvormige kleppen opengedrukt → bloed gaat
tegelijkertijd aorta en longslagader(s) in → hartpauze, zowel boezems als kamers
ontspannen, halvemaanvormige kleppen gesloten om te voorkomen dat bloed
terugstroomt naar kamers → bloed uit holle aders en longaders stroomt in boezems en
gedeeltelijk naar kamers
Hartkleppen zijn door pezen verbonden met spieren in hartwand → voorkomen dat
hartkleppen ‘doorslaan’ naar boezems
Stand hartkleppen en halvemaanvormige kleppen → binas 84D1
Bij elke hartslag 2 harttonen te horen (binas 84D3):
• Samentrekking kamers → hartkleppen Systole Systole Hartpauze
slaan dicht → doffe harttoon boezems kamers
• Halvemaanvormige kleppen slaan dicht →
Richting van Hartkamers Slagaders Hartboezems
heldere harttoon bloed / -kamers
Als bv. kleppen niet goed sluiten, is hartruis te Stand Open Dicht Open
horen hartkleppen
De hartslagfrequentie Stand Dicht Open Dicht
Sinusknoop = groep gespecialiseerde cellen in halvemaan-
wand van RB → impulsen vanuit sinusknoop naar vormige
kleppen
2
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper SmitJoël. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 71184 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen