ONDERZOEKSFASEN
Pieter Ijzer
Overmatig alcoholgebruik door jongeren
,Inhoud
Hoofdstuk 1...........................................................................................................................................2
Aanleiding..........................................................................................................................................2
Doelstelling........................................................................................................................................3
Onderzoeksvragen/vraagstellingen (hoofdvraag + deelvragen)........................................................3
Opdrachtgever...................................................................................................................................3
Hoofdstuk 2...........................................................................................................................................4
Micro.................................................................................................................................................4
Meso..................................................................................................................................................4
Macro................................................................................................................................................5
Hoofdstuk 3...........................................................................................................................................7
Hoofdstuk 4...........................................................................................................................................8
Hoofdstuk 5...........................................................................................................................................9
Schoolinterventies.............................................................................................................................9
Motiverende gespreksvoering tijdens preventieve contactmomenten.............................................9
Hoofdstuk 6.........................................................................................................................................10
Literatuurlijst.......................................................................................................................................12
, Hoofdstuk 1
Aanleiding
Dit onderzoek gaat over overmatig alcoholgebruik onder jongeren. Onder alcoholgebruik wordt
verstaan het drinken van alcoholhoudende drank, bijvoorbeeld in de vorm van bier, wijn of
mixdranken (NJI, 2021). De term 'alcoholgebruik' zegt niets over de mate van alcoholconsumptie
(NJI, 2021). Overmatig alcoholgebruik wordt gedefinieerd als het drinken van een bepaalde
hoeveelheid alcohol waarna er een risico bestaat op schadelijke lichamelijke en -psychologische
effecten (Michels et al., 2011). Het niveau van het alcoholgebruik wordt geoperationaliseerd door
het aantal alcoholische dranken per week te meten (Eliasen et al., 2013). De grenswaarden voor
overmatig alcoholgebruik zijn 21 glazen voor mannen en 14 glazen voor vrouwen (Anderson, 2004).
In 2020 is het percentage van overmatig drankgebruik onder jongeren tussen de 16 en 20 jaar
gestegen (NJI, 2021). Het bedraagt een stijging van 35%, namelijk van 11,1% naar 15% (CBS, z.d.).
De doelgroep voor dit onderzoek zijn jongeren tussen de 14 en 23 jaar. De keuze is op deze
doelgroep gevallen, omdat de hersenen van adolescenten nog in ontwikkeling zijn tot hun 23 ste
levensjaar (Ploegmakers-Burg & Stortelder, 2008). Overmatig alcoholgebruik kan schadelijk zijn voor
de hersenen en met name hersenen die nog niet volledig zijn volgroeid (Harper, 2009). Het nuttigen
van alcohol in grote hoeveelheden in de adolescentieperiode kan ervoor zorgen dat de cognitieve
functies van het brein zich niet goed ontwikkelen (Squeglia et al., 2014).
De gevolgen van overmatig drankgebruik onder jongeren zijn er in overtal. Naast de hierboven
genoemde hersenbeschadiging kan overmatig alcoholgebruik leiden tot alcoholvergiftiging
(Monshouwer et al., 2016). Dit zijn niet de enige negatieve lichamelijke gevolgen die kunnen
ontstaan door overmatig alcoholgebruik. In een onderzoek van de Academy of Medical Sciences
(2004) worden enkele negatieve lichamelijke gevolgen benoemd, namelijk: ‘leverschade, hart- en
vaatziekten, bloeddrukstijging, coronaire aandoeningen, cerebrovasculaire aandoeningen,
cardiomyopathie, hartritmestoornissen, overgewicht, kanker, gastro-intestinale bloedingen,
pancreatitis, neurologische problemen, impotentie , vruchtbaarheidsproblemen, beven,
misselijkheid, braken, zweten, stuipen, delirium tremens en slaapstoornissen.’
Naast de lichamelijke problematiek veroorzaakt overmatig drankgebruik ook een hoog risico op
mentale en psychische problemen, zoals depressie, suïcidale gedachtes, hallucinaties, amnesie,
vroegtijdige dementie en karakterveranderingen (Ashworth & Gerada, 1997).
Echter blijven de problemen door overmatig alcoholgebruik onder jongeren niet alleen beperkt tot
de jongeren zelf. De maatschappij en de omgeving van de persoon in kwestie kunnen eronder lijden.
Jongeren die regelmatig gebruik maken van verdovende middelen zoals alcohol besteden gemiddeld
minder tijd met hun ouders dan jongeren die geen gebruik maken van verdovende middelen, omdat
ze vaker op stap gaan met andere jongeren die graag roken en drinken. Hierdoor is de kans op een
verstoorde relatie met hun ouders groter (Best et al., 2005). In sommige gevallen maken de ouders
zich zodanig zorgen om de levensstijl van het kind dat ze een broer of zus van de overmatige drinker
(lichtelijk) vergeten (Orford et al., 2005). Beide factoren zijn oorzaken van hechtingsproblematiek op
latere leeftijd (Van Damme et al., 2018). Overmatig alcoholgebruik is een risicofactor voor spijbelen,
vermindering van motivatie en slechtere cijfers. Deze factoren zorgen ervoor dat iemand sneller met
school stopt (Ter Bogt el., 2009). Het stoppen met school zorgt voor een hogere kans op
werkloosheid op latere leeftijd (Allen & Meng, 2010). Alcohol zorgt er in sommige gevallen voor dat
mensen agressief worden. Dit kan leiden tot ruzies waarbij schade ontstaat aan personen of
voorwerpen (van der Linden & Knibbe, 2006). Er zijn nog veel meer gevolgen van overmatig
alcoholgebruik die schade toedoen aan het individu en de maatschappij, echter zijn dit er te veel om
in één onderzoek te benoemen. Door de bovenstaande gevolgen te noemen wordt het belang van
dit onderzoek aangetoond.
