Hier een 8,7 mee gehaald! Dit is een korte duidelijke samenvatting van het vak 'Systeemtheorie' gemaakt vanuit het boek 'Anders kijken', de powerpoints vanuit de lessen en de uitleg van de docent.
Hoofdstuk 1 Een beknopte inleiding tot de systeemtheorie
1.1.1 De psychoanalyse
Freud wordt gezien als de vader van de psychologie
Psychoanalyse bestaat uit:
- Psychoanalytische theorie Behandelt de dynamiek van de psychische
processen van de mens, die voor een belangrijk deel onbewust zijn en bepaald worden
door verdringing en afweermechanismen
- Psychoanalytische therapie Uitsluitend psychische beïnvloedingsmiddelen
worden aangewend om stoornissen op het spoor te komen en op te heffen, met als doel
om ziekten te genezen (geen medische of medicinale)
Drie ontwikkelingsfasen van Freud:
- Orale fase
- Anale fase
- Genitale fase
Wanneer een kind een bepaalde fase niet goed doorloopt, zal het de niet-volledig
doorgewerkte elementen meenemen naar de volgende fase, wat zich later kan aandienen
als een persoonlijkheidsstoornis of een psychische aandoening
Persoonlijkheidsmodel van Freud:
- Es Hier verblijven de driften, impulsen en seksualiteit, die voortdurend de
aandacht van de persoon vragen
- Ich Sturende en coördinerende functie (Balans tussen Es en Über-Ich)
- Über-Ich Het gedeelte van de persoonlijkheid waarin het individu de waarden,
normen, geboden en verboden van de samenleving heeft verinnerlijkt
1.1.2 Het behaviorisme
Skinner wordt gezien als de belangrijkste vertegenwoordiger van het behaviorisme
Behaviorisme = Een theorie over de wijze waarop mensen leren. Alle menselijk gedrag is
aangeleerd. Het behaviorisme wordt omschreven als de psychologie van het uiterlijk
waarneembare gedrag
Verschillende theorieën binnen het behaviorisme hoe mensen leren:
- Conditionering
- Stimulus
- Respons
- Bekrachtiging
Verwijzen naar de bewuste en onbewuste leerprocessen die aan het menselijk gedrag
te grondslag liggen
1.1.3 De humanistische psychologie
Sarte wordt gezien als de belangrijkste vertegenwoordiger van de humanistische
psychologie
Maslow heeft zich vooral bezig gehouden met de vraag wat mensen kunnen en wat de
grenzen van deze menselijke mogelijkheden zijn
Humanistische psychologie = Nadruk ligt op de menselijke mogelijkheden, mogelijkheid
van de mens om te kiezen en zich te ontplooien
,Piramide van Maslow:
Rogers is van de humanistische psychotherapie. Hij gaat ervan uit dat de cliënt zo veel
mogelijk door eigen inzicht en kracht weer greep op zijn situatie dient te krijgen
1.1.4 De systeemtheorie
Richt zich niet zoals drie voorgaande stromingen op het individu, maar het individu in
zijn omgeving
De systeemtheorie is een theorie die haar basis heeft in het constructivisme
In de systeemtheorie moet je het breed zien en vanuit het geheel naar de delen kijken
1.2.1 De systeemtheorie heeft een constructivistische basis
Constructivisme = De stroming die beweert dat er ook een werkelijkheid bestaat die wij
zelf maken en construeren
Relabeling of heretikketering = Wijze van werken waar therapeuten cliënten proberen
andere gedachtes en gevoelens aan te reiken, waarvan de waarschijnlijk gelukkiger
worden
1.2.4 De belangrijkste uitgangspunten van de systeemtheorie
1. Het geheel is meer dan de som van de delen
2. Binnen het systeem zijn de delen van elkaar afhankelijk, alles hangt samen
3. Het systeem bepaalt in belangrijke mate ons gedrag
4. Het systeem vertoont overlevingsdrang
5. Het systeem zoekt eventueel naar een andere functie
1.2.5 Individueel gedrag geplaatst in de context van voortdurende interactie
Factoren die het gedrag van mensen beïnvloeden, worden in het systeem gezocht
Systeemtheorie is de-individualiserend (= men maakt de gesignaleerde problemen los
van het individu)
Interactieaspecten van bepaalde verschijnselen worden onvoldoende onderkend
1.2.6 Informatie als kernbegrip
Binnen de systeemtheorie staat het begrip informatie centraal. Hier wordt gedacht aan
de voortdurende stroom van zowel verbale als non-verbale, onbewuste en onbedoelde
signalen de mensen uitzenden en ontvangen
1.2.7 Feedback als een specifieke vorm van informatie binnen het systeem
Feedback in de systeemtheorie is een breder begrip en duidt op alle processen van
informatieterugkoppeling en –verwerking
Binnen de systeemtheorie wordt gebruik gemaakt van positieve en negatieve feedback:
- Negatieve feedback Draagt bij aan de bestending van de situatie, aan het
voortbestaan van d bestaande toestand van het systeem. Negatieve feedback is er op
gericht verandering tegen te gaan
, - Positieve feedback Gericht op dat het systeem verandert en dat een bepaalde
systeemnorm die tot dan toe gold, wordt losgelaten
1.2.8 Herhaling, beperking, voorspelbaarheid, redundantie en patroon
Herhaling is het kenmerk waaraan men een systeem herkent
Hoe langer de tijdsduur, des te meer patroonvorming
Redundantie = Patroon. Term dat aangeeft dat veel informatie binnen het systeem
overbodig is, geen nieuwe informatie bevat, zichzelf herhaalt en volledig past in het
patroon dat ons al bekend was
1.2.9 Communicatie als voertuig van de informatie binnen systemen
Communicatie binnen de systeemtheorie heeft een veel bredere, neutrale en niet
vanzelfsprekende positieve betekenis. Binnen de systeemtheorie geldt dat alle gedrag
communicatie is en dat de volgende 4 begrippen identiek zijn:
Communicatie = interactie = gedrag = beïnvloeding
1.3 Vergelijking tussen de eerdere psychologische stromingen en de
systeemtheorie
Traditionele psychologie Systeembenadering
Individu gericht Systeemgericht
Intrapsychische benaderingswijze Interpersoonlijke benaderingswijze
Geïnteresseerd in waarneembaar en niet- Uitsluitend geïnteresseerd in
waarneembaar gedrag waarneembaar gedrag
Het verleden wordt van groot belang Het verleden wordt van veel minder belang
geacht geacht
De waaromvraag staat in het teken van de De waaromvraag staat in het teken van de
persoonsanalyse systeemanalyse
Men maakt onderscheidt tussen normaal Men maakt onderscheid tussen de
en abnormaal gedrag van het individu verschillende gedragingen van het systeem
Men gaat uit van eenduidige oorzaken, van Men gaat uit van zogenaamde circulaire
zogenaamde lineaire causaliteit: oorzaak causaliteit: oorzaak = gevolg = oorzaak =
gevolg gevolg
Hoofdstuk 2 Het systeembegrip en de belangrijkste kenmerken van open
systemen
2.1 Het begrip systeem; een definitie
Systeem = Een samenstel van elementen en van betrekkingen tussen die elementen, dat
als geheel functioneert door de onderlinge afhankelijkheid van de elementen en dat voor
de betrokken elementen bepaalde functies vervult
2.2 Niveaus waarop systemen en hun delen geformuleerd kunnen worden
De niveaus waarop systemen en hun delen worden geformuleerd, variëren van situatie
tot situatie en worden in eerste instantie bepaald door de belangstelling en behoefte van
diegene die het systeem beschrijft of bestudeert
2.3 Het tijdselement
Een systeem heeft altijd een zekere wordingsgeschiedenis die een bepaalde tijdsduur
impliceert
Een systeem heeft tijd nodig om tot ontwikkeling te komen
2.4 Totaliteit of systeemsamenhang
Totaliteit of systeemsamenhang = Als er een verandering optreedt in een deel van het
systeem, heeft dat weerslag op het gehele systeem. Deze verandering zal ook
veranderingen teweeg brengen in alle andere delen van het systeem
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper socialwork17. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,44. Je zit daarna nergens aan vast.
