GESPREKSTECHNIEKEN EN COACHING: THEORIE
HOOFDSTUK 1 – PERSPECTIEVEN OP LEEFSTIJLPROBLEMATIEK EN
UITGANGSPUNTEN VOOR COACHING
STELLING 1
= “gezondheid hangt samen met persoonlijke competenties”
Hierbij zijn 2 verschillende visies mogelijk die iemand kan aannemen
1. Gezondheid als toeval
a. Je hebt je gezondheid niet zelf in de hand, het is iet dat je overkomt
2. Gezondheid als competentie
a. Je hebt je gezondheid wel zelf in de hand en je kan er dus invloed op uitoefenen
Afhankelijk van welke visie een persoon heeft zal zijn gedrag anders zijn.
Als je denkt dat je geen invloed hebt op de gezondheid en ziekte, zal je er ook geen rekening mee
houden of er aandacht aan schenken
De eerste groep zal ook anders staan tegenover het aanleren van gezond (ander) gedrag of het
gezond blijven.
Gevolg voor de coach
- Sommige mensen zijn er niet goed in en hebben ‘les’ of ‘educatie’ of ‘ondersteuning’ nodig
om..
o De juiste informatie te hebben
o De vaardigheden aan te leren die ze nodig hebben om gedrag te veranderen
o Eigen verantwoordelijkheid op te nemen
Want ze denken dat het niet aan hun is
1
,STELLING 2
= “gedrag is complex en nooit helemaal te voorspellen”
Gedrag heeft verschillende lagen. Gedrag is iets wat we zien en aan de buitenkant van iemand
waarnemen. Vanbinnen is er echter nog zoveel aan de hand. Er is een persoonlijkheid, gedachten,
meningen, emoties en zoveel meer.
Elke cliënt heeft zijn eigen verhaal en reden waarom hij zicht op een bepaalde manier gedraagt
(gezond/ongezond).
Het is belangrijk dat we hier aandacht voor hebben.
Gevolg voor de coach
- Luister naar het unieke verhaal van de cliënt
- Als het moeilijk loopt, heeft dat mogelijks meer hiermee te maken dan met de vaardigheden
van de coach
o ‘het’ het traject
o ‘hiermee’ complex gedrag
Hoe beter je zijn unieke verhaal kent, hoe beter je kan adviseren en ondersteuning bieden op maat
van de cliënt.
STELLING 3
= “Gedrag wordt deels gestuurd door actuele bewuste overwegingen, maar veel vaker door
onbewuste of vroeger bewuste genomen beslissingen”
Bijvoorbeeld: Als we ervoor kiezen gezonder te gaan lever kunnen we ons gedrag sturen aan de hand
van een aantal bewuste beslissingen die we nemen (zoals het nemen van een andere weg van werkt
naar huis, zodat men niet langs de frituur passeert en dus niet in verleiding komt, maar wordt ons
gedrag gestuurd door onbewuste beslissingen.
Dit komt door herhalingen of bepaalde patronen die een persoon heeft.
Kijk maar naar hoe men opstaat, begint te ontbijten en zich klaar maakt dit zijn allemaal
automatische handelingen, waar we niet veel over moeten nadenken.
Voor niet-automatische handelingen hebben we veel hersencapasiteit nodig. Zoals beginnen auto
leren rijden. Da verloop van tijd wordt dit een automatisme, waar we niet veel over moeten
nadenken.
Bewuste en geplande gedragsverandering vraagt veel mentale kracht van iemand, omdat ze
steeds bewust een ander gedrag dan het routinematig gedrag moeten kiezen. (MOEILIJK)
Wanneer de mentale kracht om welke reden dan ook verzwakt, vallen ze makkelijk terug in oude
gewoontes
Gevolg voor de coach
- Als mensen willen veranderen, moeten hun patronen en automatismen veranderen
- Veel tijd veel herhalen nodig
- Afleren van oude gewoonten en aanleren van nieuwe patronen
o Bv: wanneer iemand thuis komt en telkens automatisch chips neemt afleren
o Leren niet nemen, gezonde keuzes klaarzetten
- Bovendien ook hindernissen: stress en vermoeidheid
o Kunnen de mentale kracht verminderen
2
,STELLING 4
= “gedrag is deels ingegeven door hardware (fysieke behoeften en hersenen)
Nature component
Gedrag wordt beïnvloed door zaken die we via de genen etc meekrijgen
- De persoonlijkheid van bij geboorte
- Onze fysieke behoeften en hoe onze hersenen ermee omgaan
Gevolg als coach
- Begrip opbrengen voor deze nature component
o Evolutionaire verklaring voor zuinig omspringen met energie
Vroeger moest men zuinig zijn met energie omdat er weinig voedsel was
Nu te veel aan voedsel, maar wel nog zuinig in energie
o Hersenmechanismen: drijfveren en instincten
Bijvoorbeeld: beloningsgevoeligheid
o Coach: aanleren van zelfcontrole
Beloningsgevoeligheid
- Een persoonlijkheidsfactor die aangeeft hoe gevoelig iemand is aan beloningen
- Beloningen: bv voeding, geld, afspreken met vrienden….
- Individuele verschillen, niet iedereen is even gevoelig voor beloningen
- Aangeboren
- Gevoelig, je gedrag zal je sturen richting die bepaalde beloning
Neen leren zeggen tegen een onmiddellijke beloning (bv hamburger) omdat we op lange termijn een
doel hebben zoals gezonder leven moeilijk, want gezond leven is op lange termijn, maar men wil
nu die onmiddellijke beloning
3
, STELLING 5
= gedrag is deels aangeleerd (nurture)
Aangeleerd gedrag
leerprocessen, sociaal leren, inzichtelijk leren…
attitudes en overtuigingen – hoe kijkt men naar iets
1. De rol van het lot
Geloof je dat je zelf zaken in de hand hebt en zo je pad kan beïnvloeden
Of Geloof je dat dingen je zomaar overkomen
Sluit aan bij Stelling 1
2. Resultaats- en doeltreffendheidsverwachtingen
- R
Geloof je dat als je uw menu aanpast dat je dan gezonder zal zijn?
Geloof je dat als je minder vet gebruikt bij het koken, dit een positieve invloed zal hebben op
je cholesterolgehalte?
- D
Eerder een persoonlijke verwachting
Geloof jij dat je erin zal slagen je doel te bereiken
= self efficacy
Moet hoog zijn, ze moeten gelovend at ze hun doel gaan bereiken
Lage doeltreffendheidsverwachting belangrijke voorspeller voor het niet slagen vd
behandeling
Gevolg voor de coach
- Aandacht besteden aan self efficacy (positieve bekrachtiging)
- Heb aandacht voor een stimulerende omgeving
o PO-FIT, fitten de patiënt en de omgeving met elkaar?
o Heeft de patiënt een stimulerende omgeving die mee wil veranderen
o Of staat hij er helemaal alleen voor?
o Sociale steun is zeer belangrijk 2e voorspeller voor het wel of niet slagen
STELLING 6
= “Gedrag is contextafhankelijk”
Afhankelijk va in welke context iemand zich bevindt, zal hij mogelijks ander gedrag stellen.
Bv: de lunchkeuze van een klasgenoot kan bepalen of je gezonde of ongezonde keuzes maakt.
Ga steeds de PO-fit of geen PO-fit na
Gevolg voorde coach
- Veranderen is niet enkel de verantwoordelijkheid van de individuele cliënt
o Vnl bij kinderen en tieners
o Je moet het gezin meekrijgen, het kind kan dat niet alleen
o Gezin betrekken
- Heb aandacht voor een stimulerende omgeving
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper MijkeJoos. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €7,49. Je zit daarna nergens aan vast.