Sociale en culturele pedagogiek (Katholieke Universiteit Leuven)
StuDocu wordt niet gesponsord of ondersteund door een hogeschool of universiteit
Gedownload door Sien Luykx (sien.luykx@hotmail.com)
, lOMoARcPSD|4946269
De contouren van de sociale en culturele pedagogiek:
figuren, praktijken en kwesties
1. Inleiding
Grote regionale verschillen
Er zijn sterke regionale verschillen
Groot-Brittannië
Sociale pedagogiek lang onbekend, men werkte vooral vanuit theoriën en
praktijken van sociaal werk
Pas tegen eind 20e en 21e eeuw onstond interesse
Duitsland
Kent lange geschiedenis rond sociale pedagogiek
Theorievorming begon na WO2 ook meer aan te leunen bij sociaal werk (werd
later uitgekristaliseerd)
Uiteindelijk: accent ligt veel minder op sociaal werk en eerder op de
mogelijkheden van educatieve praktijken die zich buiten het onderwijs
ontwikkelen en die door middel van educatie betrokkenheid op maatschappelijke
kwesties willen stimuleren
Een veelsoortige praktijk
Niet voor één welomschreven doelgroep.
Sociaal-pedagogische praktijken kunnen gericht zijn op maatschappelijk
kwetsbare groepen.
Maar kunnen ook algemener van opzet zijn (bv volwassenenonderwijs)
Sociale pedagogiek: geen enkelvoudige omschrijving mogelijk
Geen strikt te omlijnen discipline.
Als ze zich omschrijven zeggen wat ze niet zijn
Het feit dat er geen enkelvoudige omschrijving van sociale pedagogiek is, kan
immers ook als vruchtbaar beschouwd worden voor de theoretische verdieping
van sociaal-pedagogische praktijken
1
Gedownload door Sien Luykx (sien.luykx@hotmail.com)
, lOMoARcPSD|4946269
2. Een werkdefintitie: Waar staat sociale pedagogiek voor?
Heeft te maken met een combinatie van het sociale en het pedagogische
Een pedagogiek waarin sociale en educatieve interventies gecombineerd
worden om gestalte te geven aan het mens-zijn en het samenleven
Engagement om zich letterlijk binnen het sociale of maatschappelijke
leven te gaan bewegen
Richt zich tot groepen en wil oog hebben op hoe mensen zich verhouden
3. Korte geschiedenis
3.1 Geworteld in de verlichting
‘Sociale pedagogiek’ voor het eerst gebruikt in 19 e eeuw
Verlichting Geloven in de maakbaarheid van mens en maatschappij
Amerika en Frankrijk Macht verschoof steeds meer naar het volk
Overgang van een traditionele agrarische naar een geïndustrialiseerde en
verstedelijkste maatschappij
Tonnies: Gemeinschaft und gesellschaft
o Omwenteling Een grote impact op samenleving
o “Gemeinschaft und Gesellschaft”
2 ideaaltypische vormen van samenleven
o Strikt sociologisch
Gemeinschaft
- Kenmerkend voor de pre-industrialisatie
- Duurzame nabijheid van mensen tot elkaar
- Mensen maar zeer beperkt afhankelijk van anderen die buiten deze kleine
gemeenschap stonden en in de samenleving was er slechts een geringe
arbeidsdeling
- Durkheim: wordt gekenmerkt door sterke vormen van mechanische
solidariteit die gebaseerd is op het uitoefenen van sociale druk en morele
plicht om voor elkaar te zorgen
- Sterke groepsidentiteit
Gesellschaft
- Samenleving waar elk lid een specifieke arbeidstaak te vervullen had
- Ruimtelijke en sociale mobiliteit nam enorm toe
Door industrialisatie
- Veel arbeiders nodig in fabrieken
- Samenleving: zakelijker, complexer, …
MAAR onderling afhankelijkheden nemen toe
- Conflicten en confrontaties + andere groepen erkennen
Omdat mensen van erg verschillende afkomsten elkaar ontmoeten
- Durkheim: organische solidariteit (ontstaat langzaam en ontstaat op basis
van veel strijd
o Enorme kloof tussen arm en rijk
o Sociale pedagogiek als een poging om een antwoord te bieden op deze
sociale kwesties
o In de diversiteit aan praktijken die uit deze overtuigingen voortvloeiden,
kunnen verschillende visies onderscheiden worden
Volksverheffing en volksontwikkeling
Via educatie iedereen vormen tot redelijke burgers
Andere praktijk
2
Gedownload door Sien Luykx (sien.luykx@hotmail.com)
, lOMoARcPSD|4946269
Uitgesproken kritische of progressieve invulling van het
verlichtingsdenken
Postverlichtingsdenken
3.2 Een theoretische oorsprong in Duitsland
Karl Mager
Zette sociale pedagogiek af tegen de individuele pedagogiek en tegen
staatspedagogiek
Individuele pedagogiek: te sterke focus op educatie vh individu
Staatspedagogiek: te sterke focus op integratie vh individu in de sociale
sfeer die door de staat wordt ingesteld
Sociale pedagogiek
Pedagogische theorievorming over het bemiddelen tussen ‘het
individuele’ en ‘het sociale’
Aandacht voor het totale opvoeden in een bepaalde samenleving
Adolf Dieserweg
o Educatie dient een sociale missie
draagt bij tot sociale verbetering
o Goed onderwijs moet bijdragen tot de zelfontplooiing van elke mens
o Pleitte voor Volksschule
Een school van en voor het volk
o Richtte samen met lkr groep op
o Geen revolutie: hoewel de vereniging toegankelijk was voor iedereen, bleef
het centrale bestuur voornamelijk in handen van de bourgeoisie
o Gelooft eerder in evolutie
o Sterk verbonden met volksverheffing
Paul Natorp
o GEMEENSCHAPSVORMING
o Peetvader van de sociale pedagogiek
o Alle pedagogische theorievorming moest rekening houden met de
interactie tussen educatieve processen en de samenleving
o Belang van gemeenschapsopvoeding
o Mens zien als deel vd samenleving
o Opvoeding is altijd sociaal bepaald
Gemeenschap wordt pas mogelijk door opvoeding
o Radicaalste vertegenwoordiger van de sociale pedagogiek
3
Gedownload door Sien Luykx (sien.luykx@hotmail.com)
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper sienluykx. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,49. Je zit daarna nergens aan vast.