Hoorcolleges Diagnostiek – Leerjaar 2022/2023
Hoorcollege 1
De module Diagnostiek: Functie
- Diagnostiek is één van de kerntaken van de orthopedagoog
- De basis voor behandeling/begeleiding/ondersteuning
Het vak vormt een ingangseis voor de master (forensische) orthopedagogiek en
eventuele postmaster trajecten
- Nu: theoretische kennis omtrent diagnostiek, herkennen en beoordelen van stappen
in het diagnostisch proces
- Straks: onder begeleiding en later zelfstandig het diagnostisch proces doorlopen voor
ten minste 3 casussen.
Registratie als NVO basisorthopedagoog
De module Diagnostiek: Thema’s
Wetenschappelijke fundering van het diagnostisch redeneer-en onderzoeksproces en
specifieke kenmerken van (ortho)pedagogische en handelingsgerichte diagnostiek
(colleges 1a tot en met 3a)
Pedagogische context op school (college 3b) en thuis (college 4b)
Diagnostiek in het forensisch werkveld (colleges 4a en 6a)
Intelligentie (college 5a), persoonlijkheid (college 5b), interculturele diagnostiek
(college 6b)
Let op: dit vak gaat niet over kinderen en hun problemen. Eerst methodische en inhoudelijke
kennis opdoen om straks beslissingen te maken over échte mensen en échte levens.
We zijn streng!
De module Diagnostiek: Opzet
6 weken met elk 2 hoorcolleges
In week 7 een responsiecollege op dinsdag
4 werkgroepen in week 1, 3, 5 en 7 (op donderdag)
Casus Miran
- Elke dinsdag de opdracht en documenten op Canvas
- Elke vrijdag toelichting op de opdracht en oefenen tijdens het hoorcollege
- Elke dinsdagochtend voor 9 uur de opdracht inleveren via Canvas
- Feedback op de opdracht i het hoorcollege van dinsdag (opdracht 1, 3 en 5) of in de
werkgroep (opdracht 2, 4 en 6).
,De module Diagnostiek: Verwachtingen
Volgen van de hoorcolleges
Bestuderen van de literatuur en collegestof
- 2 handboeken (bewaar deze!)
- Tak e.a (2014)
- Verschueren & Koomen (2016)
- NVO richtlijnen
- Aanvullende stukken via Canvas
Aanwezigheid bij alle 4 de werkgroepen
Op tijd inleveren van alle 6 de opdrachten casus Miran
- Gecontroleerd op volledigheid en plagiaat
- Let op: niet allemaal hetzelfde als vorig jaar.
De module Diagnostiek: Afronding
Tentamen
- 60 meerkeuzevragen (80%)
- Tentamen Casus bestaande uit 6 open vragen (20%)
- Voor de meerkeuzevragen literatuur én collegestof nauwkeurig bestuderen
- Oefenvragen per week beschikbaar in de laatste werkgroep
- Casusopdracht wordt in de werkgroep geoefend
Voorwaarde: aanwezigheid bij alle werkgroepen én alle opdrachten casus Miran
tijding inleveren.
De module Diagnostiek: Casus Miran
Jullie kennen Miran van Professionele Vaardigheden II
- De informatie en fragmenten zijn eventueel opnieuw te bekijken via Canvas
Start: Miran is ruim 6 jaar en moeder vraagt advies bij het opvoedspreekuur van het
Centrum voor Jeugd en Gezin
Vervolg: Miran is 9 jaar en zowel ouders als leerkracht hebben vragen over zijn
ontwikkeling. Er vinden opnieuw gesprekken plaats bij het CJG
Nu: Verder onderzoek lijkt nodig om de vragen te beantwoorden. We volgen de GZ-
psycholoog die dit uitvoert
Delen van casus Miran worden in het college besproken ter voorbereiding op de
opdracht, andere delen worden zelfstandig bestudeerd middels de opdrachten en
worden nabesproken in de hoorcolleges of werkgroepen
Houd iedere week Canvas in de gaten voor de volgende opdracht, documenten en
het inleverpunt.
Leerdoelen college 1a
Kennis en begrip van
Basisbegrippen
Doelstellingen en functies van diagnostiek
Typen diagnostische vragen en typen diagnostiek.
Terugkoppeling literatuur
Tak e.a. Hoofdstuk 1 – Psychodiagnostiek
Plaats van de diagnostiek binnen de hulpverlening – vandaag
, Regulatieve en empirische cyclus – komende colleges
De professionele relatie – zelfstudie
Culturele diversiteit – zelfstudie, maar ook college 6b.
Verschueren & Koomen Hoofdstuk 1 – Orthopedagogische diagnostiek
Diagnostische vraagstellingen en procedures – vandaag
Fasen en stappen in verschillende diagnostische procedures – vandaag en komende
colleges
Handelingsgerichte benadering van het diagnostische proces – vrijdag
Pijlers van de handelingsgerichte visie – vrijdag.
Diagnostiek
Wat is diagnostiek?
Diagnostiek
Grieks
Dia → (dingen) uit elkaar halen
Gignoskein → begrijpen, te weten komen
Diagnostiek → kunnen onderscheiden van beelden
Wat zegt het woordenboek?
di·ag·nos·ti·ce·ren (diagnosticeerde, heeft gediagnosticeerd) 1 de diagnose stellen
(van); als diagnose stellen
de diagnostiek (zelfst.naamw. (v)) 1 de leer van het diagnose stellen
di·ag·no·se (de; v; meervoud: diagnosen, diagnoses)
1. vaststelling (bv. van een ziekte) op grond van verschijnselen.
Definities hierboven van De Zeeuw, Rispens en Tak. We gaan uit van de definitie van Tak.
Van vraag naar beslissing
Probleemoplossingsproces
Let op
Psychodiagnostiek legt de nadruk op het individu
Diagnostiek als classificatie of als uitspraak
Diagnostiek als diagnostisch onderzoek en/of als hulpverlening. Diagnostiek is het
moment dat je met de cliënt in aanraking komt, totdat je de cliënt weer loslaat.
Brede insteek.
(Psycho)diagnostiek als de praktijk en/of de leer.
, Componenten van diagnostiek
Ter Laak (2011)
Diagnostiek heeft iets van een kameleon; er zitten veel kanten aan.
Componenten van diagnostiek als leer
1. Testleer
2. Theorieën en concepten
3. Meetinstrumenten
4. Diagnostisch proces.
1. Testleer
Ook wel psychometrie genoemd, de leer van het meten
- Omvat statistische en methodologische kennis voor keuze van instrumenten en
interpretatie van scores
Centrale begrippen: betrouwbaarheid, validiteit, normering
Pas als we iets weten over de verdeling van kenmerken in een populatie en hoe we
die kunnen vaststellen bij één persoon kunnen we aangeven of de score van die
persoon afwijkend of problematisch is
Casus Miran: Toetsingscriteria en aannemen/verwerpen hypothesen.
2. Theorieën en concepten
Omvat theorieën over de individuele verschillen tussen personen en omgevingen en
over de ontwikkeling van personen. Aldus ook de handboeken.
Centrale begrippen: eigenschappen, kenmerken, gedragingen, belevingen,
ontwikkeling, individu, omgeving
Geven ons een kader om te kijken naar een persoon en diens omgeving en een basis
voor het ontwikkelen van meetinstrumenten
Casus Miran: Hypothesevorming en conclusie.
3. Meetinstrumenten
Omvat alle methoden om iets te weten te komen over een persoon/en of diens
omgeving
- Observatietechnieken, vragenlijsten, interviews, testen
Centrale begrippen: items, vragen, opdrachten, observatiecategorieën,
schaalconstructie
Middelen om kenmerken of gedragingen van een persoon weer te geven in een getal
en te kunnen interpreteren, zodat we een diagnose kunnen stellen. Er is altijd wel
een zekere onzekerheid van de middelen op een construct te operationaliseren. Je
hoeft niet elke vragenlijst te weten, maar je moet wel weten waarom of welke
vragenlijst je kan kiezen en welke voordelen eraan zitten
Casus Miran: Operationalisatie.
4. Diagnostisch proces
Omvat alle fasen die worden doorlopen in een diagnostisch proces, van begin tot
eind
