Dit is een samenvatting over afweer op basis van de methode Biologie voor jou. De samenvatting bevat plaatjes en binas tabellen waardoor het leerproces makkelijker wordt en zodat je langer dingen blijft onthouden.
De samenvatting bevat de volgende paragrafen:
4.1 Bescherming
4.2 Afweer
4.3 Immu...
Biologie samenvatting afweer
4.1 Bescherming
Inwendig en uitwendig milieu
Een manier hoe je lichaam je beschermt van pathogenen (ziekteverwekkers) is
door een barrière te hebben tussen het inwendig en uitwendig milieu. De
inhoud van de maagdarmkanaal behoort tot het uitwendig milieu, omdat je
geen celmembraan hoeft te passeren om het orgaan te bereiken.
Lichaamsvreemde stoffen
Stoffen die niet in je lichaam thuishoren heten lichaamsvreemd. Het
afweersysteem/immuunsysteem beschermt je tegen lichaamsvreemde stoffen en
organismen. Stoffen of cellen die worden aangemaakt door het lichaam (of erin thuishoren)
heten lichaamseigen.
Als pathogenen (ziekteverwekkers) in je lichaam komen spreek je van een infectie. Bij een
infectie met bacteriën, schimmels en dieren ontstaan ziekteverschijnselen door de giftige
stoffen die de organismen afgeven.
Schimmels: infecteren huid of luchtwegen
Bacteriën/virussen: infecteren ook het inwendig milieu
Virussen
Virussen bevatten RNA of DNA met daaromheen een eiwitmantel. Virussen binden op de
receptoren van gastheercellen en geven hun DNA of RNA af aan het cytoplasma. In de
gastheercel vindt dan vermenigvuldiging plaats van het virus. Zie tabel 77D
Virussen maken hun gastheer op deze manieren ziek:
- Door de afgifte van eiwitverterende enzymen worden cellen gedood of beschadigd
- De geïnfecteerde cellen produceren toxinen; waardoor de cel beschadigd raakt/sterft
De hoeveelheid schade die een virus veroorzaakt is afhankelijk van het vermogen van het
geïnfecteerde weefsel om te herstellen.
De eerste verdedigingslinie
De huid en slijmvliezen vormen de eerste verdedigingslinie in de bescherming tegen
pathogenen. Deze verdedigingslinie valt onder mechanische afweer, voorbeelden hiervan
zie je bij tabel 84J2 fysische barrière voor micro-organismen. Hoesten en braken vallen onder
mechanische afweer, want er is sprake van fysieke aanpassingen.
Bij chemische afweer wordt er gebruik gemaakt van stoffen om indringers buiten te houden.
, Let op: bacteriën op de huid en darmen horen bij de mechanische afweer.
Ook beschermt de huid tegen UV-straling. In de kiemlaag zitten pigmentvormende cellen;
melanocyten. Ze vormen het pigment melanine dat wordt afgegeven aan nabijgelegen
opperhuidcellen. Het pigment beschermd de delende cellen van de schadelijke invloeden
van UV-straling.
Verdere info
Vormen van symbiose (hoort bij ecologie)
Mutualisme: beide organismen hebben voordeel
Commensalisme: één heeft voordeel, één heeft geen voordeel en geen nadeel
Parasitisme: één heeft voordeel, één heeft nadeel
4.2 Afweer
Het immuunsysteem
Aangeboren afweer is gericht tegen verschillende ziekteverwekkers en het is een snelle
eerste afweer tegen een infectie. Komt voor bij dieren en planten.
Verworven afweer wordt ontwikkelt gedurende je leven, zijn afweer is gericht tegen één
type ziekteverwekker. Komt alleen voor bij gewervelde dieren.
De lymfoïde organen (beenmerg, thymus, milt, lymfeknopen; tabel 84N) hebben een functie
bij de opslag en het transport van witte bloedcellen.
In het rode beenmerg ontstaan uit stamcellen witte bloedcellen; fagocyten en lymfocyten.
Fagocyten (vooral aangeboren afweer)
Ziekteverwekkers worden in het lichaam direct
aangevallen door fagocyten die de ziekteverwekkers
detecteren door hun receptoren. Fagocyten zijn in te delen
in granulocyten en monocyten.
Granulocyten maken binnendringende ziekteverwekkers
snel onschadelijk door ze te fagocyteren. In de granulocyt
zitten lysosomen met daarin enzymen die de bacterie
doden, meestal gaat de granulocyt zelf ook dood.
(tabel 84I)
Als een monocyt de bloedbaan verlaat en in het weefselvloeistof komt, wordt het een
macrofaag. Macrofagen kunnen meerdere ziekteverwekkers vernietigen door middel van
fagocytose.
Een monocyt zet zich ook om in een dendritische cel. Deze cellen zijn vooral op plaatsen
waar ziekteverwekkers kunnen binnendringen; zoals huid en slijmvliezen.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper Sanne004. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,69. Je zit daarna nergens aan vast.
