Samenvatting
Samenvatting Biologie voor Jou thema 3 - Genetica 4 vwo
Samenvatting van biologie uit 4 vwo van thema 3 - genetica. Uit het boek Biologie voor Jou.
[Meer zien]Voorbeeld 2 van de 5 pagina's
Voorbeeld 2 van de 5 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Gekoppeld boek
Titel boek:
Auteur(s):
- Uitgave:
- ISBN:
- Druk:
Voorbeeld van de inhoud
Hoofdstuk 3, GeneticaBasisstof 1: fenotype en genotype
Fenotype en genotype
Fenotype: alle waarneembare eigenschappen van een individu.
Genotype: alle erfelijke eigenschappen van een individu.
Chromosomen→ hierop ligt de informatie voor erfelijke eigenschappen.
Chromosomen
Chromosomen, langgerekte dunne draden in de celkern→alleen te zien met een
lichtmicroscoop tijdens celdeling.
Per cel → 46 chromosomen → door middel van grootte in paren gerangschikt.
Karyotype/karyogram→ afbeelding van de chromosoomparen.
22 gelijke chromosomen paren→ autosomen. → elk chromosoom van een
chromosoompaar is gelijk in lengte en vorm, 2 van
deze chromosomen → homologe chromosomen.
23e chromosoompaar → geslacht van individu
wordt bepaald → geslachtschromosomen. Bij een
man zijn deze chromosomen ongelijk. Bij een vrouw
zijn deze gelijk.
Genen
Gen/erffactor→deel van een chromosoom dat
informatie bevat voor erfelijke eigenschappen.
Vaak meerdere genen betrokken bij 1 bepaalde
eigenschap.
Chromosoom bevat 1 lang molecuul DNA + veel
eiwitmoleculen.
DNA → 2 ketens in een dubbele spiraal om elkaar
heen gewonden.
DNA→ 4 bouwstenen: de nucleotiden →
fosfaatgroep, desoxyribose en stikstofbase.
Cellen van schimmels+planten+dieren → DNA in
mitochondriën. → plantaardige cel DNA ook in bladgroenkorrel.
Genoom→ alle DNA-moleculen in een cel.
DNA-molecuul → 4 stikstofbasen → adenine(A), thymine(T), cytosine(C),
guanine(G).
Stikstofbasen van de 2 ketens met elkaar verbonden door vaste paren →
basenparen→ adenine + thymine EN cytosine + guanine.
1 gen bestaat uit veel nucleotiden→gerangschikt in specifieke volgorde → DNA-
sequentie. →in de volgorde komen variaties voor → zo’n variatie is een allel.
Genen die aangezet worden: genexpressie
Genen die uitgezet worden: inactivatie
, Invloed van milieufactoren en modificaties
Fenotype→genotype+milieufactoren. Modificatie: verandering in uiterlijk (niet
genotype).
Aangeboren afwijking: baby met afwijking. Erfelijke ziekte: ziekte die erfelijk is overgedragen.
Basisstof 2: Genenparen
Homozygoot en heterozygoot
Locus (mv: loci)→ de plaats van een gen in een chromosoom.
Homologe chromosomen komen ook overeen in loci.
Homozygoot → het gen heeft 2 dezelfde allelen.
Heterozygoot → het gen heeft 2 verschillende allelen.
Dominant en recessief
Dominante allel → het allel dat tot uiting komt bij een heterozygoot gen.
Recessieve allel → als deze tot uiting wil komen moeten hier 2 dezelfde allelen
van zijn.
Personen die heterozygoot zijn voor een gen zijn drager van het recessieve allel.
Wanneer het gen heterozygoot is en het recessieve allel deels tot uiting komt is
het andere allel → onvolledig dominant.
Intermediair→er is geen recessief allel en beide allelen zijn even sterk→beide
komen tot uiting als mengsel van elkaar. (rood + wit = roze)
Codominantie → beide allelen komen volledig tot uiten (rood + wit = rood met
wit).
Genen weergeven
Dominant allel → hoofdletter.
Recessief allel → kleine letter
Beide allelen tot uiting → bijv. Kleur rood: A^r en wit A^w.
Recombinatie en mutatie
Recombinatie → het herverdelen van erfelijke eigenschappen → tijdens meiose I
en geslachtelijke voortplanting.
Door meiose I zijn er heel veel mogelijkheden tussen chromosomen en kunnen er dus veel
verschillende genotypen gemaakt worden.
Genetische variatie → door recombinatie van allelen ontstaan veel verschillende
genotypen van een soort.
Mutaties → veranderingen in erfelijke eigenschappen.
Tweelingen
Eeneiige tweeling → uit 1 bevruchte eicel komen 2 klompjes cellen met hetzelfde
genotype.
Twee eiige tweeling → er zijn 2 bevruchte eicellen en dus 2 individuen met
verschillende genotypen.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper irinagoosens. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,49. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 53022 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen