Kind en Jeugd NVO samenvatting
Jeugd college 1 t/m 3
College 1 Sociale ontwikkeling in de familie
Jeugd en pedagogiek
› Jeugd als pedagogisch vraagstuk pas sinds de laatste 25 jaar onder de aandacht
› Focus lag voorheen vooral op de bewuste opvoeding
• Kinderen 0-12
• Bewuste opvoeding door volwassenen (school, gezin)
• Onbewuste opvoeding? denk aan leeftijdsgenoten
• Zowel vroeger als nu speelden er wel maatschappelijke kwesties onder de jeugd
Jeugd = Probleem Hoe kan jeugd de oplossing worden? er werd pas heel laat de
link gelegd dat ook jongeren opgevoed moeten worden, er was voorheen nog niet
zo’n bewustwording over dat ook jongeren opgroeien en opvoeding nodig zijn
Jeugd in de media
De aandacht die er was oor jongeren en vandaag de dag vaak nog steeds is negatief. Dit is ook terug
te zien in de media:
› ‘Toename van jongeren die mensen doden’ – NPO radio 1 5/1/2023
› ‘Kwart van de jongeren denkt dat Holocaust een mythe is’ – Metro 25/1/2023
› ‘Minderjarig en een mes op zak’ – NOS 1/2/2023
› ‘Rotterdam neemt maatregelen om jongeren uit de criminaliteit te houden’ – WNL 2/2/2023
Ook is er in de media aandacht voor de positie waarin jongeren zitten:
› ‘Coronacrisis veroorzaakt nog steeds psychische klachten bij jongeren’ – RTLnieuws
12/9/2022
› ‘Huren of kopen lukt bijna niet, dus blijven jongeren thuis wonen’ – Trouw 21/12/2023
› ‘Meer jongeren in financiële problemen, gemeente zoekt nieuwe aanpak’ – AD 23/1/2023
› ‘Leeftijdsgrens zorgt voor problemen in de jeugdzorg: jongeren staan met 10-0 achter’ –
NU.nl 24/1/2023
Opvallend is dat er voornamelijk over jongeren wordt geschreven, er is weinig ruimte voor de
jongeren zelf om hun verhaal te doen. vanaf een afstand wordt er gekeken naar jongeren, maar er
wordt niet gevraagd hoe de jongeren hier zelf in staan. Wel steeds meer, maar nog niet genoeg. Dit
over jongeren schrijven en niet met ze samen schrijven, zorgt er ook voor dat het voor ouderen vaak
onduidelijk is wat de jeugd nu precies doet in hun vrije tijd en wat er gebeurd op bijvoorbeeld een
school. Om te kijken waar jongeren staan in de samenleving/maatschappij moet eerst gekeken
worden wanneer iemand een jongere is en wie is een jongere. Dit is hartstikke moeilijk om af te
bakenen. Wanneer ben je ene kind/jongere/volwassene? Het gaat over een overgangsfase tussen
het kind zijn naar volwassene.
Jeugd en leeftijd
• Lastig af te bakenen
• Fase tussen kind-zijn en volwassenheid
• Iedere gemeente kijkt anders naar wie of wat een jongere/volwassene is
› Trajecten verschillen (wanneer ben je volwassen?)
, • Biologisch Volgroeid en je kunt je voortplanten (eerste ongesteldheid bij meisjes,
je bent een vrouw!) kan biologisch dus snel gaan, het volwassen worden
• Psychologisch Ontwikkeling identiteit (weten wie je bent, dus je bent volwassen,
dit verloopt niet voor iedereen gemakkelijk) je kan niet heel makkelijk zeggen dan
ben je een kind of dan ben je een volwassene
• Sociaal Getrouwd, betaalde baan (bepaalde denkbeelden in de maatschappij over
wanneer je volwassen bent) wordt tegenwoordig steeds lastiger want niet iedereen
wil meer een vaste baan of trouwen, het gaat erom wanneer de maatschappij vindt
dat je volwassen bent
• Gedrag Nooit? (denk ook aan verstandelijke beperkingen of hoogbegaafdheid)
• Juridisch 18 meerderjarig, 21 onafhankelijk
Jeugd en culturele verschillen
1. Het krijgen van een kind wordt gezien als een volwassen gebeurtenis en wanneer dit op
jonge leeftijd gebeurd worden er over het algemeen negatieve associaties gemaakt. De
moeder heeft bijvoorbeeld vaak nog geen diploma of geen vaste partner, kan ze financieel
wel voor het kind in staan? Ook in de media zie je dat terug met programma’s zoals
Teenmom en in Nederland vier handen op één buik. Je ziet met name situaties waarin er ook
problemen zijn, al zien we in de Nederlandse variant nu wel verschil waarin ook positieve
gevallen worden getoond.
Cultureel zit er een groot verschil in leeftijd waarop het ‘normaal’ gevonden wordt om een
kind te krijgen. Heeft ook te maken met bijvoorbeeld seksuele voorlichting en anticonceptie.
Kan je dan ook zeggen dat de vrouwen die eerder een kind krijgen, ook eerder volwassen
zijn?
2. Een ander voorbeeld gaat over naar school gaan. Kinderen hebben in verschillende landen
een verschillende leerplicht. In Nederland hebben kinderen tot hun 18 e leerplicht of totdat
een diploma van een bepaald niveau behaald is. In sommige Afrikaanse landen hebben
kinderen leerplicht tot 6 jaar en gaan kinderen dus heel vroeg werken. Betekent dit dan dat
deze kinderen volwassen zijn?
3. Laatste voorbeeld is uit huis gaan. Landelijk beleid kan van grote invloed zijn op deze getallen
en is daarmee ook erg wisselend per land waar je op inzoomt.
Jeugd en HBSC-onderzoek
Een onderzoek dat samen met jongeren is gedaan. Is een Nederlands onderzoek over meerdere
landen over de gezondheid en welzijn van jongeren. De Nederlandse jeugd wordt in perspectief gezet
met andere landen en wordt iedere 5 jaar opnieuw gedaan. Nederland scoort hoog op de sociale
context (zelf beoordeeld door jongeren). Opvallend is ook dat jongeren ten opzichte van 2017 dat
jongeren er mentaal op achteruit zijn gegaan, denk aan prestatiedruk en psychische gezondheid.
Gemiddeld gezien scoort Nederland nog wel altijd goed. Minder goed is de fysieke gesteldheid van
jongeren. Ook wordt er meer alcohol en drugs gebruikt dan in andere landen.
De jeugdfase
› “Eerder volwassen”
• Seksuele ontwikkeling
• Rol als consument
• Bijbaantje
› “langer jong’’
, • Onderwijs (langer)
• Huwelijk (later)
› Young adulthood
Generaties (een andere manier om jongeren te beschrijven)
Op basis van sociologische invloeden verschillen veel qua jaartallen etc.:
› Babyboomers (1940 – 1965)
• Ook wel: Protestgeneratie
› Generatie X (1965 – 1980)
• Ook wel: No-nonsense generatie
› Generatie Y (1980 – 2000)
• Ook wel: Millenials, achterbankgeneratie, grenzeloze generatie, generatie Einstein
› Generatie Z (2000 – 2015)
• Ook wel: Digital natives, netgeneratie, Igeneration, screenagers
Sociale ontwikkeling
› “ontwikkeling”: Verandering over de tijd heen
› “sociaal”: normen en waarden, gedrag, emoties
› “Sociale ontwikkeling”
• Het proces van het verwerven van de groepscultuur, het leren van normen en
waarden van de samenleving om uiteindelijk deel uit te kunnen maken van deze
samenleving
› = grote variabiliteit tussen jongeren
Waarom verschillen we?
› Vanwege onze sociale omgeving
› Vanwege onze socializing agents (onderlinge verschillen, bijvoorbeeld bij gescheiden ouders
zie je vaak dat een jongere beter kan met één van zijn ouders dan met de andere, niet alle
jongeren hebben brussen, in sommige culturelen ben je meer afhankelijk van je ouders)
• Ouders
• Brussen
• Peers
› Maar: geen eenrichtingsverkeer (de jongere heeft ook invloed op de relatie met socializing
agents wat mede bepalend is voor de sociale ontwikkeling)
Hoe beïnvloeden ouders de sociale ontwikkeling (invloed van ouders)?
› Emotieregulatie
› Ouder-kindrelatie en het leven
Emotieregulatie wat is het? (Het kunnen reageren op allerlei emoties op een sociaal gepaste en
leeftijdsadequaat manier)
› Interne en externe processen, sommige processen zijn best wel goed geautomatiseerd en
hoef je dus niet bewust bij stil te staan
• Intern: aan emoties gerelateerde cognities, aandacht verplaatsen, controle over
lichamelijke reacties
, • Extern: regulatie door anderen expliciete of impliciete feedback van anderen,
mensen om jou heen reageren weer op jou reactie
• Modulatie: welke emotie, hoe intensief, hoe lang
› Tijdens het volwassen worden kom je misschien wel emoties tegen die je voorheen nog niet
kende uit je kindertijd of kom je in nieuwe situaties terecht waarbij het leren reguleren van je
emoties erg belangrijk is.
› Goede ER jongere in staat om op sociaal gepaste, adaptieve en flexibele manier op
stressvolle en emotionele ervaringen te reageren
Emotieregulatie hoe gemeten?
› Observaties (vaak in gesimuleerde situaties, wees erg kritisch op sociaalwenselijk gedrag)
› Ecological Momentary Assessment (daarbij kijk je naar de normale/echte omgeving van de
jongere/individu. Meerdere keren per dag informatie verzamelen bijvoorbeeld door videobel
contact. Voordeel is veel datapunten en in een echte situatie, maar nadeel is dat het erg
tijdrovend is voor onderzoeker en participant. Je bent heel afhankelijk van het zelf
rapporteren van de jongere.
› Lichamelijke metingen (denk aan het meten van hartslag, FMRI meten of cortisol ofwel
stresshormoon kunnen iets zeggen over emotieregulatie, wordt ook vaak in een
gesimuleerde situatie uitgevoerd)
Emotieregulatie waarom belangrijk?
› Emotiedysregulatie (geen goede emotieregulatie. Niet of minder goed sociaalwenselijk en
leeftijdsadequaat reageren op situaties met name stresssituaties)
› Gerelateerd aan internaliserend / externaliserend (probleem)gedrag
• Angst
• Depressie
• Agressie
• Eetstoornissen
› Goede regulatie = sociaal competent (sociaalwenselijk en leeftijdsadequaat, vaak betere
relaties met omgeving en toekomstige partners. Over het algemeen zijn deze jongeren
gelukkiger en meer positief over het leven)
Emotieregulatie de rol van ouders
Tripartite model drie mechanismen zijn van invloed op de emotieregulatie van jongeren
(observatie, ouderschap aspecten dus hoe ouders omgaan met emoties van hun kinderen,
emotionele klimaat van het gezin bijvoorbeeld de hechting of opvoedstijl). Deze mechanismen
worden weer beïnvloed door de eigenschappen van ouders zoals mentaal welzijn of geschiedenis
over hoe zij zelf zijn opgevoed. Een deel van deze eigenschappen worden doorgegeven aan het kind,
die kunnen dus ook van invloed zijn op de emotieregulatie (eigenschappen van het kind).
