,Hoorcollege 1 – Introductie EZ 2 & klinisch redeneren bij CNA
Extramurale zorg is de zorg die in de eerste lijn is
georganiseerd. Huisartsen, fysiotherapeuten,
wijkverpleging etc.
Intramurale zorg zijn de ziekenhuizen,
verpleeghuizen, revalidatiecentra.
Doel van klinimetrie is het objectief in kaart brengen van problematische
handeling/activiteit en eventuele onderliggende functiestoornissen
Klinimetrie kan prognostisch, diagnostisch of evaluatief worden ingezet
Cortex cerebri (hersenschors)
De cortex cerebri (hersenschors) is door de sulcus
centralis (centrale groeve) verdeeld in 2 helften. De
voorzijde (frontale cortex) is de motorische schors en is
vooral gericht op actie. De achterste hersenschors is
vooral gericht op de sensoriek/waarneming.
Voorin de hersenen worden keuzes gemaakt
(doelen stellen, plannen maken, analyseren. Aan
de linkerzijde in het midden van de hersenen
liggen de gebieden voor het spreken en de taal.
Hoe worden bewegingen gestuurd vanuit de cortex?
1. Keuze maken
2. Beweging in gang zetten
3. Uitvoerende motorische schors
Primaire motorische schors
Deze primaire motorische schors bevindt zich halverwege de
hersenen en spreidt zich uit via de zijkanten. De rechter hersen
helft stuurt de linkerzijde van het lichaam aan en de linker
hersen helft stuurt de rechterzijde van het lichaam aan.
De zenuwcellen in de primaire motorische schors die liggen in de
vorm/volgorde van een man. Aan de binnenzijde liggen de benen
en de romp, dan volgt de arm, en dan het gezicht. De
homunculus is een uitgewerkte beeld van de primaire motorische
schors. De grote van de lichaamsdelen van de homunculus laat
zien hoeveel zenuwcellen er voor dat gebied aanwezig zijn.
Primaire sensorische schors
Achter de primaire motorische schors ligt de primaire sensorische
schors.
De schorsen zorgen er samen voor dat je de bewegingen kan uitvoeren en dat de
informatie vanuit het lichaam terug komt en weer wordt verwerkt voor het
bewegen.
De samenwerking tussen motoriek en sensoriek noem je de sensomotorische
kring
,Sensomotorische kring
De sensomotorische kring begint bij de tertiaire
motorische cortex (keuze maken), vervolgens komt
ie in de secundaire motorische cortex en wordt de
beweging geprogrammeerd. Tot slot gaat het naar
de primaire motorische cortex en wordt de beweging
uitgevoerd.
Op het moment dat de beweging wordt uitgevoerd
komt er sensorische informatie binnen, te beginnen
met tastinformatie in de primaire sensorische cortex.
Vervolgens wordt de informatie geanalyseerd (in de
secundaire sensorische cortex) en tot slot wordt dit gekoppeld aan andere
vormen van sensoriek zoals zicht, reuk en gehoor (tertiaire sensorische cortex).
Je kan op verschillende “punten” een beweging starten. Dit kan in S1, het
Limbisch systeem of in de prefrontale cortex.
Stel de beweging begint in S1 (ontvangen van informatie),
dan wordt deze overgezet naar S2. Soms kan het zijn dat het
lichaam de beweging of het signaal al herkent en dan hoeft
deze niet geanalyseerd te worden. Het signaal gaat dan
gelijk naar door naar M3.
Als er een keuze tot beweging is (M3) dan gaat deze door
naar M2. Is de beweging al bekend dan gaat de beweging
rechtstreeks naar de basale kernen. De handelingen die wél
bewust moet worden uitgevoerd gaan wel naar de
secundaire motorische schors (M2). Tot slot wordt de
primaire motorische schors vertelt welke spieren er
aangespannen moeten worden.
Het cerebellum (de kleine hersenen) zorgen er voor dat een beweging vloeiend
verloopt.
Centraal motorische neuronen / Perifeer motorische neuronen
De neuronen in de primaire motorische cortex worden ook de centraal motorisch
neuron (CMN) genoemd. De neuronen die zich in het ruggenmerg/medulla
Spinalis bevinden worden de perifeer motorische neuronen
genoemd.
De centraal motorische neuronen geven de “boodschap” door
aan het ruggenmerg door te faciliteren (spieren aanzetten) en te
inhiberen (spieren remmen). Dit verloopt via de alpha en gamma
neuronen in het ruggenmerg. Het perifeer motorisch neuron
wordt ook wel het alpha neuron genoemd.
De directe verbinding tussen de cortex naar het ruggenmerg
verloopt via de tractus corticospinalis. Het is een directe
verbinding, er wordt dus niet overgeschakeld op andere neuronen.
, Er zijn ook (indirecte) overige banen die wel overschakelen via neuronen,
bijvoorbeeld vanaf de cortex via de hersenstam naar het ruggenmerg.
Tractus corticospinalis
Lateralis ‘Het grootste deel van deze baan (85%) kruist in de
hersenstam.
10% van deze baan gaat niet naar interneuronen maar
gaat direct naar de motorische neuronen van de hand.
Tussen de hersenen en de handen ligt een directe
verbinding waarbij er niet meer hoeft worden
geschakeld.
Anterior 15% gaat direct naar de axiale spieren (de nek en
romp). Deze baan kruist niet
Overig Overige banen uit de hersenstam/basale kernen gaan
ongekruist en indirect naar axiale spieren.
Terugkoppeling
Bijsturing via de somatosensorische cortex (S1), feedback
Bijsturing via cerebellum
Feedback: vergelijkt instructies met effect
Feedforward: onderschept instructies en stelt bij op basis van verwachting
Spierkracht
Uitval van spierkracht parese (=verminderd) /paralyse(=afwezig)
In het geval van een cortex laesie is de uitval voornamelijk distaal is.
Sensibiliteit
Uitval van sensibiliteit
Distaal meer dan proximaal
Min symptomen (alleen verlaagde prikkelbaarheid)
Spiertonus (kan op 2 manieren tot uiting komen)
Hypotonie (slappe parese)
Hypertonie / spasticiteit (spastische parese)
Spasticiteit lijkt met name te komen door verhoogde rekreflex
activiteit (in rust)
Als de spierspoeltjes rek voelen gaan ze direct verkorten (spasme)
Door rustig te bewegen kan de tonus licht afnemen (knipmes)
Sturing
Ontremming reflexen ruggenmerg (oude reflexen kunnen terugkomen)
Verminderde sturing is combinatie van kracht, tonus en reflexen
(selectiviteit)
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper larissavandenbroek. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €8,49. Je zit daarna nergens aan vast.