Ethische en rechtsfilosofische
stroming
Inhoud
Inleiding............................................................................................................................................2
KLASSIEKE RECHTVAARDIGINGSTOETS...........................................................................................13
MENSELIJKE WAARDIGHEID...........................................................................................................22
Vrijheid of autonomie.....................................................................................................................37
De vrijheid om op te voeden..........................................................................................................44
Vrijheid van cultuur en religie (multiculturalisme )........................................................................47
Vrijheid van meningsuiting.............................................................................................................59
Grondslag....................................................................................................................................60
Beperkingen................................................................................................................................60
Aanvaarde inperkingen...............................................................................................................60
Meer controversiële uitzondering..............................................................................................61
Gelijkheid........................................................................................................................................64
1. Recht op gelijke behandeling.................................................................................................65
Vrijheid of autonomie.............................................................................................................66
Formele gelijkheid..................................................................................................................67
Rechtengelijkheid...................................................................................................................69
Kansengelijkheid.....................................................................................................................71
2. Recht op minder ongelijk resultaat........................................................................................74
Compenserende kansengelijkheid.........................................................................................74
Bronnengelijkheid...................................................................................................................75
Welvaartsgelijkheid................................................................................................................78
Straffen...........................................................................................................................................80
Definitie: wat is straffen?............................................................................................................80
Problematische rechtvaardigingen.............................................................................................81
Twee klassieke rechtvaardigingen..............................................................................................82
Morele opvoeding......................................................................................................................86
Legitimiteit......................................................................................................................................86
Rechtsfilosofische rechtvaardiging.............................................................................................86
, Model van politiek liberalisme na WOII.....................................................................................87
Liberaal democratisch systeem..................................................................................................88
Kritiek op liberaal democratisch legitimiteitsbeginsel...............................................................89
Theocratische alternatief............................................................................................................92
Natuurrechtelijke alternatief......................................................................................................93
Volkssoevereine alternatief........................................................................................................93
Inleiding
FILOSOFIE Kennisleer/epistemologie (is onze kennis altijd voor herziening vatbaar?)
Metafysica (basisprincipe van de filosofie)
Esthetica
Ethiek/Moraalfilosofie Rechtsfilosofie Politieke filosofie
wat is goed en wat is Goede wetten? Wanneer Hoe kan je een goede
slecht, wat is goed kunnen ze op een legitieme samenleving op een rv
handelen? Wat is manier wetten wijzigen? manier inrichten? Wat is
rechtvaardig handelen? Wat is een goede wet? een rv samenleving? Wat
goede daad heb je nodig voor een rv
samenleving?
Het oplossen van normatieve problemen hoor bij filosofie, hierbij komen vragen zoals
Mogen dove ouders voor een doof kind kiezen?
o Is het wel oké dat zij de toekomst van dit kind al mogen kiezen?
o Dit kind zal nooit meer kunnen genieten van muziek,…
Mag Jeff Hoeyberghs deze uitspraken doen?
o “maar ze willen wel niet meer hun benen opendoen”
o Meningen zoals deze mogen niet uitgesproken worden
o https://nl.wikipedia.org/wiki/Jeff_Hoeyberghs#cite_note-7
Mag overheid coronavaccin verplichten?
o Waar is onze vrijheid?
dus alles wat moeilijk is zoals moeilijke vraagstukken, hoort bij filosofie
,Je kan deze normatieve problemen (die te maken hebben met verplichtingen, dilemma’s …)
oplossen op een aantal manieren met rationele argumenten :
1. Beredeneerde oplossing
a. Rationele argumentatie : Goede, rationele redenen verzinnen en vinden. Je moet
kunnen nadenken en de taal vd ratio en argumentatie kunnen gebruiken op de
casussen.
b. Moeilijk te aanvaarden
Patrick Stuebing en Susan Karolewski
https://nl.wikipedia.org/wiki/Patrick_St%C3%BCbing
o Art. 162 BW huwelijksbeletsel
o Duitse wet (1871) verbiedt incestseks
o Patrick werd in een adoptiegezin geplaatst wegens geweld van de vader. Jaren
later zoekt hij opnieuw contact op met biologische familie en trekt bij hen in. Na
dood moeder wordt de relatie met zijn ene zus Susan seksueel en krijgen ze 4
kinderen.
o 3 vd 4 kinderen hebben een handicap in dat gezin (beperking)
o in België is er geen wet dat verbiedt dat je seks mag hebben met je zus enkel dat
je niet mag huwen met haar !!niet zo in Duitsland en Oostenrijk!!
o Patrick wordt veroordeeld voor 8 jaar gevangenisstraf, zij heeft een lichte
mentale handicap dus ze is niet toerekeningsvatbaar ze hoeft niet veroordeeld en
geïnterneerd te worden.
o Verhaal nalezen op Wikipedia
o Argumenteer waarom dat dit iets is dat gestraft of veroordeeld mag worden.
o Medisch gekeken is het een risico dat je neemt !! maar is dat een rationeel
argument?
o Ze zijn verliefd geworden omdat ze net zo lang van elkaar verwijderd waren
Westenmarkeffect: verschijnsel waarbij kinderen die hun jeugd met elkaar
doorbrengen uiteindelijk geen seksuele belangstelling voor elkaar zullen hebben
kan je dit ook als argument gebruiken?
ARGUMENTEN HIERBIJ
Rationeel
o Wederzijdse toestemming
o Meerderjarige volwassenen
o Genetische risico geen punt bij niet-verwante koppels
Iedereen heeft toch risico op beperking?
o Wat met verwante koppels die geen kinderen willen of zich laten steriliseren?
Kan je het dan nog steeds verbieden ook al hebben zij niet de intentie om
zich voort te planten?
Irrationeel
o Incest voelt vies aan
o Vrijwel overal ter wereld taboe
, 2. Onberedeneerde oplossing (dus niet goed, beter niet gebruiken)
a. Geloof – Wil van God
Een soort argumentatie gebruiken maar met religie of God als argument, maar dit is GEEN goed
argument. Hiervoor kan je verwijzen naar het Dilemma van Euthyphro:
Oorsprong
Vroege dialoog heet Euthyphro genaamd naar Euthyphro
Hij was heel kwaad naar de rechter van Athene gestapt en Socrates ziet dat
Euthyphro zegt dat zijn vader WEER een slaaf heeft doodgeslagen en Euthyphro vindt
dat walgelijk hij is bereid om tegen zijn eigen vader een klacht neer te leggen
Socrates zegt wat vind je daar nu verkeerd aan, Euthyphro zegt dit is in strijd met de wil
van God, dit is toch niet wat God wil
Socrates vraagt: “Hoe weet je dat dat het tegen de wil van God is?”, Euthyphro
antwoordde: “God kan toch niet het tegenovergestelde willen?”
MAAR je gaat moeten verwijzen naar een soort morele normen niet naar God!
Waarom verwijs je niet naar notie van menselijke waardigheid en wel God?
misschien ken je de wil van God helemaal niet
Hierbij beseft Euthyphro dat Socrates wel gelijk heeft
Bij het dilemma van Euthyphro kunnen de redenen onbekend zijn of net bekend zijn en hier
maak je een onderscheid:
redenen zijn onbekend
o God is willekeurig BV even goed het plicht tot stelen
redenen zijn bekend
o God is overbodig Bv even goed redelijke argumenten
Ethiek is een autonoom gebied die zijn eigen toets ertegen kent . Je hebt geen buitenstaand
autoriteit.
b. Emoties – Instincten – Intuïties
Emoties maken ook veel kapot vb. relaties
Allerlei zaken die niet rationeel zijn en met gevoelens te maken hebben
Je suis un voleur (Charleroi, 2008)
o Charleroi de bronx van België
o De man was het beu dat een zatlap als kruimeldief altijd zijn
pinten nam en bond hem vast en stripte hem en schreef
wat er staat de man werd opgepakt omdat dit niet
menselijk handelen was, zo ga je niet om met de
medemens
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper Yougotthisbabe. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €17,99. Je zit daarna nergens aan vast.