Tentamenstof
● Faillissement, surseance van betaling en schuldsanering (geheel, met uitzondering
van hoofdstuk X en hoofdstuk XII)
● De kern van het ondernemingsrecht (geheel, met uitzondering van hoofdstuk 8.5-8.9
en hoofdstuk 9)
● De arresten die zijn vermeld in het overzicht van de indeling van de collegeweken
(onder
Arresten Kern v/h ondernemingsrecht
- Bibolini (HR 17 dec 1982)
- Beklamel (HR 6 okt 1989)
- Poot/ABP (HR 2 dec 1994)
- Staleman/Van de Ven (HR 10 jan 1997)
- Dierenartsenmaatschap (HR 2 sep 2011)
- VDV Totaalbouw (HR 6 feb 2015)
Arresten Faillissement, sureance van betaling en schuldsanering
- Bosselaar q.q/Interniber (HR 22 mei 1992)
——————
H1 - Ondernemingsvormen
Boek 2 BW:
- Vereniging
- Coöperatie
- Stichting
- Naamloze vennootschap
- Besloten vennootschap
- One tier board > Wet bestuur toezicht 2020 is nog niet in boek 2 geïmplementeerd.
- Handelsregisterwet 2007 en Handelsregisterbesluit 2008.
- Wet op de Ondernemingsraden.
2:5 BW - een rechtspersoon staat wat het vermogensrecht betreft, met een natuurlijk persoon
gelijk, tenzij uit de wet het tegendeel voortvloeit.
• Zelfstandig drager van eigen rechten en plichten.
• Rechtspersoon kan zelf niet handelen, dus altijd een bestuur.
In beginsel geen persoonlijke aansprakelijkheid voor schulden voor de rechtspersonen:
- Bestuurders
- Aandeelhouders (2:64/175)
- Leden vereniging
- Toezichthouders
Uitzonderingen:
- Leden coöperatie (W.A. 2:55 lid 1 jo. 2:56)
- Bestuurders informele vereniging (2:30)
- Eenpersoons BV vs. eenmanszaak
2:175 - Besloten vennootschap
- Fiscaal voordelig pensioen opbouwen.
- Kapitaalvennootschap; er dient minimaal 1 aandeel te worden uitgegeven: middel om
vermogen aan te trekken, in samenhang met stemrecht, 2:228 (tenzij statuten anders bepalen)
• Winstverdelingsfunctie (2:216) - Winst wordt over de aandelen verdeeld = dividend (afwijken is
mogelijk in lid 6 en lid 7)
I. Bij een BV staan de aandelen op naam en overdracht is in beginsel niet vrijelijk mogelijk
(beslotenheid) door de blokkeringsregelingen, 2:195
,II. Een aandeelhouder is niet persoonlijk aansprakelijk voor hetgeen in naam van de
vennootschap wordt verricht en niet gehouden bij te dragen aan de verliezen, boven het
bedrag op zijn aandeel, maar wel bestuursaansprakelijkheid. Uitgangspunt is dus dat
aandeelhouders en bestuurders niet aansprakelijk zijn voor schulden van de bv. Bv is een te
onderscheiden rechtssubject met eigen rechten en verplichtingen.
Speciaal = 2:175 - 274
Algemeen = 2:1 - 25
2:25 - Dwingende regels.
2:177 - Vaststellen statuten (regels organisatie + inrichting)
3:60 - Volmacht
6:162 - OD
Het minimumkapitaal was eerder 18.000 en is sinds 2012 afgeschaft om het opzetten van een BV
te vergemakkelijken.
2:67 - Naamloze vennootschap
- Grote ondernemingen (om naar de beurs te gaan; beursnotering)
2:82 - Aandelen aan toonder zijn toegestaan via uitgifte van één verzamelbewijs voor alle
toonderaandelen.
- Kapitaalvennootschap
I. 2:80 - Aantrekken vermogen
II. 2:105 - Winstverdeling
III. 2:118 - Stemrecht
- Startkapitaal is 45.000 euro (lid 2)
• Verhandelen in aandelen via Euronext Amsterdam is alleen mogelijk in geval van een
beursnotering.
Eenmanszaak
- Natuurlijk persoon die een onderneming drijft zonder gebruik van ondernemingsvormen
(zzp’er).
- Aansprakelijk voor de schulden en geen onderscheid tussen privé-schulden en zakelijke
schulden.
- Er kunnen wel werknemers werkzaam zijn.
5 onder b Hrgw - Een dergelijke eenmanszaak dient in het handelsregister te worden
ingeschreven.
25 Hrgw - indien de eigenaar in het handelsregister staat ingeschreven, ondanks dat hij geen
eigenaar meer is, wordt een derde beschermd, indien de derde onkundig is van de onjuistheid van
de inschrijving. in lid 3 staat dat de onjuistheid niet tegen een derde kan worden bezwaard en
daarom is de eerdere eigenaar nog steeds verbonden aan de overeenkomst. Dat er na de
gesloten overeenkomst pas onderzoek wordt verricht door de derde naar het handelsregister doet
er niet toe, Damen/Geho
5 Jo. 25 lid 3 Hrgw - De verouderde eigenaar kan de huidige eigenaar aanspreken, want ook hij
heeft niet voldaan aan de inschrijving ex 5 onder b Hrgw. Zo kan de verouderde eigenaar na
betaling regres (schade verhalen op de veroorzaken) nemen op de huidige eigenaar.
Eenpersoonsvennootschap - 2:137/247 (transacties op stra e van vernietigbaarheid vastleggen)
- BV of NV waarin één persoon alle aandelen houdt.
- Naam van die enige aandeelhouder dient in het handelsregister worden ingeschreven en de
woonplaats.
- Wel onderscheidt tussen privé-schulden en zakelijke schulden.
Coöperatie - 2:53
- Een coöperatie doet de gebundelde inkoop voor alle winkeliers.
- De zelfstandige winkeliers zijn leden van de coöperatie en nemen de ingekochte zaken af van
de coöperatie = inkoopcoöperatie.
2:285 - Stichting
- Ledenverbod; stichting mag geen ledenvergadering hebben (vereniging mag dat wel, 2:37 en
2:42)
ff
,2:21 lid 1 onder b en c - ontbinding stichting door belanghebbende of het OM indien er wel
sprake is van een ledenvergadering, tenzij:
a. De stichting de statuten laat wijzigen en de raad van aangeslotenen opheft. Dit dient ook de
rechtbank gelegenheid voor te geven, (lid 2).
b. De stichting omzetten in een vereniging. Er is ex 2:18 lid 4 een rechtelijke machtiging vereist
voor omzetting.
2:286 - oprichten bij testament.
Niet gericht op winst.
Personenvennootschappen
NB: Geen rechtspersoonlijkheid, maar gezamenlijke dragers van rechten en plichten die verband
houden met de maatschap of vof.
7A:1655-1688 - Maatschap
- Obligatoire wederkerige overeenkomst tot samenwerking van 2 of meer personen.
• Vormvrij
• Winstverdelingdoel: opbrengst wordt verdeeld (gemeenschappelijk doel en gemeenschappelijke
rekening)
- Een maatschap strekt tot een actieve samenwerking van de maten (vennoten, partners,
compagnons) die erop gericht is om door middel van inbreng voor gemeenschappelijke
rekening voordeel te behalen die aan hen allen ten goede komt.
16-34 WvK - Vof (maatschap onder gemeenschappelijke naam)
- Hoofdelijke verbondenheid van de vennoten voor verbintenissen van de vof (18 KvK).
NB: Bij een gewone maatschap geldt een minder streng aansprakelijkheidsregime; de maten zijn
voor gelijke delen aansprakelijk (7A:1680) en niet hoofdelijk verbonden.
- Overeenkomst tot gezamenlijke bedrijfsuitoefening voor gemeenschappelijke rekening van twee
of meer personen, de vennoten, welke samenwerking is gericht op het behalen van
vermogensrechtelijk voordeel ten behoeve van alle vennoten door middel van inbreng door ieder
van de vennoten (geld, arbeid, zaak).
NB: Samenwerkingsvereiste vof en maatschap = op voet van gelijkheid samenwerken; geen
positie van ondergeschiktheid toegestaan. De persoon van de vennoot is in beginsel van
beslissend belang.
17 WvK - Vennoten van een vof zijn beide volledig vertegenwoordigingsbevoegd voor handelingen
die dienstig zijn tot verwezenlijking van het doel van de vennootschap, tenzij in de overeenkomst
anders is bepaald; de bevoegdheid om de andere vennoot te verbinden indien een vennoot
namens de vof een overeenkomst sluit, dan is de andere vennoot ook verbonden en kan de
schuldeiser alle vennoten hierop aanspraken.
18 WvK - Hoofdelijk verbondenheid; schuldeisers kan van alle vennoten vorderen.
a. Stille maatschap = naar buiten toe geen gezamenlijke beroeps- of bedrijfsuitoefening
(agrarische sector)
b. Openbare maatschap = gezamenlijke bedrijfsuitoefening en gemeenschappelijke naam
(advocaten, tandarts, chirurg. Dit is wanneer een vof op een voor derden duidelijk kenbare
wijze naar buiten treedt op een als zodanig gevoerde naam.
DUS:
a. Maatschap - Bij beroepsuitoefening staan de persoonlijke kwaliteiten van de dienstverrichter
voorop. Vaak zonder een gemeenschappelijke naam.
b. Vof - Bij bedrijfsuitoefening gaat het vaak om gezamenlijke bedrijfsuitoefening onder een
gemeenschappelijke naam, waarbij strenge aansprakelijkheidsregels gelden.
c. CV (vof) - Vof waarbij een vennoot uitsluitend geld beschikbaar stelt, ook wel de geldschieter
genoemd en is niet hoofdelijk aansprakelijk.
NB: Voor de BV en NV geldt een minder streng aansprakelijkheidsregime en een strengere
wetgeving dwingend van aard. Bij een maatschap en VOF is de wetgeving niet dwingend van aard
en geeft veel vrijheid. Daarentegen is het aansprakelijkheidsregime wel streng. Voor een stichting
en vereniging geldt ook een vrijheid van inrichting, maar wel een beperkende uitvoering ervan,
zoals het niet mogen uitkeren van winst en er geldt een verplichting om overeenkomsten met
leden af te sluiten.
, H2 Oprichting
BV en NV
2:64/175 lid 1 BW - oprichting NV en BV
- Bij notariële akte, door een of meer personen: Akte van oprichting vermeldt
1. Namen oprichters
2. Oprichtingshandeling
3. De statuten en de verplichtingen waaraan de NV en de BV na haar oprichting direct is
verbonden = directe binding (expliciet in 2:93/203 lid 4 BW)
• Doorlopend toezicht door screeningsautoriteit Justis (Wet controle op rechtspersonen)
2:66/177 BW - akte bevat naam vennootschap en zetel gemeente
2:93/203 lid 4 BW - mogelijkheid tot het plaatsen van aandelen in de akte bij de aangeduide
personen en de aan te stellen bestuurders.
• Iedere oprichter en ieder die volgens de akte een of meer aandelen neemt, moet de akte
tekenen.
Directe binding = het in de akte van oprichting creëren van van verplichtingen voor de op te
richten nv of bv, aangezien het bij akte van oprichting direct aan bepaalde verplichtingen is
gebonden.
Oprichtingsgebrek - vereisten bij oprichting
- Statuut dient in overeenstemming te zijn met de wet.
- NV: minimumkapitaalvereiste (2:67 lid 2 en lid 3 BW) = ten minste 45.000
• 2:69 lid 2 onder b - bestuurder is naast de NV hoofdelijk aansprakelijk =
stortingsaansprakelijkheid.
- NV: bankverklaring (2:93a BW) voor aandelen die bij de oprichting worden uitgegeven en
waarop geld gestort wordt. De bankverklaring dient door de notaris aan de akte van oprichting
te worden gehecht, anders oprichtingsgebrek = 2:21 lid 1 onder a BW - rechtbank kan de NV
op verzoek van een belanghebbende of het OM ontbinden.
- 2:21 lid 2 - rechtbank kan de vennootschap een termijn vergunnen om het oprichtingsgebrek te
herstellen. De notaris zal een herstelakte moeten verlijden. Niet elke fout hoeft fataal te zijn:
a. Verlijden van notariële akte in een andere taal dan de Nederlandse (2:65/176)
b. Niet voldoen aan de vereisten van de naam, de zetel en het doel van de NV of BV (2:66/177)
c. Het ontbreken van een beschrijving en waardering van de oprichters bij inbreng op de
aandelen in natura (anders dan in geld) (2:94a/204a)
d. NV: verklaring van een accountant vereist, tenzij er sprake is van de uitzondering (2:94a lid 6).
Als er sprake is van deze uitzonderingsbevoegdheid, is er geen sprake van een
oprichtingsgebrek.
• BV kent geen minimumkapitaalvereiste en daarom is er geen bankverklaring nodig, wel is het
verplicht de bijstand van notaris in te roepen bij de oprichting.
Een oprichtingsgebrek leidt tot vatbaar voor ontbinding. Niet nietig of vernietigbaar! Ontbinding
heeft geen terugwerkende kracht. Na ontbinding blijft de vennootschap bestaan voor zover dit
nodig is (2:19 lid 5). Pas als het niet meer nodig is (vere ening), houdt de vennootschap op te
bestaan (2:19 lid 6).
Niet bestaande rechtspersoon
Rechtens bestaande rechtspersoon
rechtspersoon is voor ontbinding vatbaar, 2:21
E wil een stichting oprichten en de notaris verlijdt de akte van oprichting. De moeder van E
vernietigt met succes de rechtshandeling tot oprichting op grond van handelingsonbekwaamheid:
- 3:32: de vernietiging tot oprichting tast het bestaan van de stichting niet aan. De stichting
bestaat rechtens, maar is voor ontbinding vatbaar, 2:21 lid 1 onder a. Er kleeft immers een
gebrek aan de oprichting, waardoor de oprichtingshandeling is komen te vervallen.
ff
