Aantekeningen HC
Vak: Methoden van Klinische Diagnostiek
Door: Minke Kalb
S2915561
, HC1 – Inleidend college
Colleges komen later online.
Dit vak gaat vooral over de diagnostische cyclus.
Diagnostische cyclus is gebaseerd op de empirische cyclus.
Deel 1
Vragen waarmee je te maken zou kunnen krijgen:
- Welke stappen zit je in de diagnostiek?
- Hoe stel je hypothesen op?
- Hoe kom je van deze hypothesen naar toetsbare beweringen?
- Welke afwegingen maak je daarbij?
- Hoe kom je tot je conclusie?
We moeten dit soort stappen zetten om uiteindelijk een gezin te kunnen helpen.
In voorbeeld werd gebruik gemaakt van gezinsobservatie. Gebeurt ook vaak in de praktijk.
De diagnostische cyclus
Valkuilen diagnosticus I
- Anchoring/primacy effect: het in de oordeelsvorming bevoordelen van informatie die eerst
wordt verkregen. (Intakevragenlijst wijst op ADHD? Dan is er vast sprake van ADHD.)
- Excessive data collection: het verzamelen van veel meer – en vaak overbodige – gegevens
dan nodig is. (Meerdere vragenlijsten afnemen ondanks voldoende info).
- Confirmation bias: neiging om op zoek te gaan naar informatie die eigen veronderstelling
ondersteunt.
- Framing: neiging om symptomen te interpreteren op basis van de wijze waarop het is
gerepresenteerd.
- Availability bias: neiging om het eerste dat in je opkomt of de informatie die het meest opvalt
als waarheid te zien.
- Culture bias: verkeerd interpreteren van culturele aspecten.
Met andere woorden… onze klinische blik is niet te vertrouwen! Die is altijd gekleurd.
- In het dagelijks leven baseren we ons oordeel o.b.v. cognitieve vuistregels en heuristieken
(zoekstrategieën) waar fouten in (kunnen) zitten (bijv. beschikbaarheidsbias)
- Vaak nuttig, maar in het diagnostisch proces is een insuitief klnisch oordeel (aanvullen
slides…)
- Voorbeeld van zo’n model: diagnostische cyclus (kleinere kans om in bias te trappen)
Besliskunde
- Het systematisch beschrijven van een belissingsprobleem en het methodisch vinden van een
correcte oplossing daarvan
o Kleinere kans op bias
o Gedachtenproces getoetst vanuit wetenschappelijke theorie
Er is niet slechts 1 manier!!
Diagnostische cyclus (de Bruyn)
Voorbeeld van een empirische cyclus die is uitgebouwd tot een hypothese toetsend model.
Aanmelding
1. Wat is de hulpvraag? (klachtenanalyse)
2. Wat is er aan de hand/hoe ernstig is het? (probleemanalyse)
3. Hoe is het zo gekomen/hoe kunnen we de problemen verklaren? (verklaringsanalyse)
4. Wat te doen? (indicatieanalyse)
,Zie afb. van de diagnostische cyclus slides (!!!).
Deel 1: diagnostische cyclus.
Deel 2: therapeutische cyclus. (plannen, uitvoeren, beoordelen, evaluatie).
Diagnostische cyclus t.o.v. intuïtie
Diagnostische cyclus biedt mogelijkheid
- Alle denkstappen vast te leggen
- Expliciet te werken met theorieen over het ontstaan van (afwijkend) gedrag
- Onderzoek te doen naar de waarde van theorieen en het effect van interventies voor een
specifiek individu.
- Resultaten transparant te maken en uit te wisselen.
Dus je gaat echt per individueel geval kijken naar; wat is nodig? Daarvoor eerst beter begrip nodig van
wat er aan de hand is.
Beoordeling kwaliteit diagnostiek is gericht op het proces niet op het product.
- Accountability= kunnen legitimeren d.m.v. een reflective. Basis voor het opstellen van
richtlijnen = good practice.
- Liability: juridische verantwoording van diagnostisch handelen
o NVO etc.
Diagnostiek in orthopedagogiek en ontwikkelingspsychologie
- Binnen het perspectief van ontwikkelingsdomeinen
- Context is in beeld (gezin, buurt, cultuur etc.)
- Klinische diagnostiek gericht op individuele geval
- Hulpvragen (van ouders en kind) zijn sturend (maar zelf ook klinische blik gebruiken)
- Handelingsgericht (alleen maar diagnostiek doen omdat je mensen wil helpen. Je gaat niet
alleen maar diagnostiek doen om te weten wat er aan de hand is. Het gaat verder dan dat).
Classificatie vs. diagnose
- Classificatie = onderbrengen van de kenmerken bij een binnen het vakgebied bekend type
probleem.
o Er is bij dit kind sprake van ADHD, ASS etc.
o Vat een beeld samen, geeft richting aan prognose of effectiviteit behandeling
o Is maar een heel klein onderdeel van diagnostische cyclus
o Is NIET vertaald naar het individuele geval
Zegt niks over hoe het is ontstaan, wat de in standhoudende factoren zijn etc.
- Diagnose = theorie van het individuele geval.
o Het ‘verhaaltje’ over die ene persoon met die stoornis.
o Hierin staan ook verklaringen / in stand houdende factoren etc.
o Hetgeen waar we op zoek naar zijn in diagnostische cyclus.
Hoe werkt de diagnostische cyclus? Pijlen in cyclus staan alle kanten op.
Uiteraard begin je bij aanmelding, maar verdere proces kan nog redelijk wat in geschoven worden.
- Wordt meestal meerdere malen doorlopen om de vragen te beantwoorden
- Herhaling van stappen hangt af van de zekerheid
- ZIE SLIDES
- …
Elke deelstap levert weer een soort tijdelijke conclusie op.
Uiteindelijke conclusie: samenvatting van verschillende deelconclusies.
Klachtenanalyse (KA)
- Storende, ongewenste, belemmerende ervaringen
- Uitdiepen van die ervaringen
, - Nagaan welke hulpvraag tegemoet komt aan deze klachten (vaak: kan je iets aan mijn klachten
doen?)
De uitkomst is een ordening: de verhelderende diagnose.
Wat is de hulpvraag en wat zijn de belangrijkste klachten.
Probleemanalyse (PA) objectiveren
- Klachten: hetgeen wat de client op tafel legt, problemen: bepaal jij als diagnosticus (klachten
afzetten tegen normgroep bijv.)
- Situaties of gedragingen (gedachten, gevoelens, handelingen) die ongunstig zijn op empirische
grondslag (leiden tot verstoring…)
- Er wordt verband gelegd tussen klachten en problemen
- Groeperen, benoemen en taxeren
- Dit is de fase waarin iemand de classificatie krijgt.
De uitkomst is de onderkennende diagnose.
Verklaringsanalyse (VA)
- Empirisch getoetste uitspraken over condities die de problemen hebben laten ontstaan of in
stand houden
- Uit hypothesen worden toetsbare vragen afgeleid
Het samenhangend beeld van hypothesen heet: verklarende diagnose. (Dan kun je iets zeggen over
verwachting van hoe het gedrag van iemand verklaard kan worden, en waardoor het in stand gehouden
wordt). Door verklarende diagnose begrijp je veel beter wat er aan de hand is en waarom.
Indicatieanalyse (IA)
- Empirisch of theoretisch onderbouwde aanbevelingen voor interventie
- Fase van toetsing van interventievoorstel aan mogelijkheden
De uitkomst is een indicerende diagnose.
Deel 2
Aanmelding
Komt meestal bij het secretariaat binnen (niet bij jou persoonlijk).
Aanmelding: personen (zie slides voor tabel)
- Verwijzer – professional die het belang van de hulpverlening benoemt
- Aanmelder – persoon die contact opneemt (kán dezelfde persoon zijn als verwijzer)
- Opdrachtgever – bevoegd persoon die de opdracht geeft (zou bijv. school kunnen zijn, maar
alsnog verwijzing van bijv. huisarts nodig)
- Cliënt – persoon op wie het diagnostisch onderzoek betrekking heeft
- Cliëntsysteem – groep op wie het diagnostisch onderzoek betrekking heeft (bijv. gezin waarin
kind opgroeit)
- Betrokkenen – overigen die aan het traject gerelateerd zijn
Aanmelding: vragen (die je zou moeten stellen)
- Is er toestemming voor de aanmelding? (Is de aanmelding ontvankelijk?)
o Beide gezaghebbende ouders/verzorgers?
In praktijk best ingewikkeld, tegenwoordig zijn veel ouders gescheiden.
o Kind zelf (vanaf 12 jaar)?
- Wat is het vervolgtraject?
o Welke informatie is noodzakelijk voor goede diagnostiek?
Ethische richtlijnen staan hierbij centraal!
Klachtenanalyse
Hoofdpijn, buikpijn, nachtmerries, slaapproblemen etc.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper minkekalb. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €7,99. Je zit daarna nergens aan vast.
