ESSB-SBC1060
Samenvatting: Designing Social
Research (NL)
Blok 3: Jaar 2022/2023
Datum: 01-04-2023
,Inhoudsopgave
Hoorcollege 1: Wat is wetenschap? ....................................................................................................2
Samenvatting: Hoofdstuk 1, bestuurskundig onderzoek (Sandra van Thiel, 2021) ............................5
Samenvatting: Hoofdstuk 2, probleemstelling (Sandra van Thiel, 2021) ...........................................5
Samenvatting: Hoofdstuk 3, theoretisch kader (Sandra van Thiel, 2021)..........................................8
Hoorcollege 2: Meting ...................................................................................................................... 11
Samenvatting: Hoofdstuk 4, operationaliseren (Sandra van Thiel, 2021) ....................................... 13
Hoorcollege 3: Onderzoeksopzet ...................................................................................................... 15
Samenvatting: Hoofdstuk 5, onderzoeksopzet (Sandra van Thiel, 2021) ........................................ 18
Hoorcollege 4: Experimenten, enquête, observatie, vragenlijst ......................................................... 20
Samenvatting: Hoofdstuk 6, experiment (Sandra van Thiel, 2021) ................................................. 22
Samenvatting: Hoofdstuk 7, enquête (Sandra van Thiel, 2021) ..................................................... 24
Hoorcollege 5: Casestudies, deskresearch, interview, inhoudsanalyse, secundaire analyse ............... 25
Samenvatting: Hoofdstuk 8, gevalsstudie (Sandra van Thiel, 2021) ................................................ 28
Samenvatting: Hoofdstuk 9, bestaand materiaal (Sandra van Thiel, 2021) ..................................... 29
Hoorcollege 6: Analyse van kwalitatieve en kwantitatieve gegevens ................................................. 31
Samenvatting: Hoofdstuk 10, analyse van kwantitatieve data (Sandra van Thiel, 2021) ................. 34
Samenvatting: Hoofdstuk 11, analyse van kwalitatieve data (Sandra van Thiel, 2021) ................... 35
Hoorcollege 7: Wetenschapsfilosofie, paradigma’s ........................................................................... 37
Hoorcollege 8: Ethiek en impact........................................................................................................ 39
Samenvatting: Hoofdstuk 12, rapporteren (Sandra van Thiel, 2021) .............................................. 42
Extra materiaal ................................................................................................................................. 43
Algemene leerdoelen:
1. Een onderzoeksopzet te ontwerpen en (ex ante) te evalueren, bestaande uit een
probleemstelling, onderzoeksdoel, onderzoeksvraag of -vragen, relevantie en beoogde
impact;
2. Gegevensverzameling en gegevensanalyse te beschrijven van verschillende
onderzoeksstrategieën (experimenten, enquêtes, case studies en onderzoek met bestaand
materiaal) en in kwantitatieve en kwalitatieve onderzoeksvoorstellen te evalueren;
3. Hypothesen op te stellen en te toetsen op basis van wetenschappelijke theorie, en het
formeren of verfijnen van wetenschappelijke theorie door inductie;
4. Ethische vraagstukken te identificeren die verband houden met onderzoek en manieren te
beschrijven om met deze vraagstukken om te gaan;
5. Positivistische, constructivistisch-interpretatieve en kritische wetenschapsfilosofieën te
beschrijven en uit te leggen wat de gevolgen van elk filosofie zijn voor de praktijk van het
onderzoek.
1
, Hoorcollege 1: Wat is wetenschap?
Hoofdonderwerpen:
- Kenmerken van wetenschappelijk onderzoek
- Cyclus van het onderzoek
- Theorie en variabelen, conceptueel model
- Probleemstelling en hypothese
Kenmerken van wetenschappelijk onderzoe k
Wetenschappelijk onderzoek kenmerkt zich doordat het zich richt op de waarheid, in tegenstelling
tot het beredeneren op basis van ‘gezond verstand’. Wetenschappelijk onderzoek bevat het
systematisch onderzoeken, testen en valideren van kennis. Hierbij bouw je voort op de kennis van
andere. Dit wordt ook wel ‘standing on shoulder of giants’ genoemd.
Principe van falsificatie: Verklaringen zijn waar totdat ze worden weerlegd, alle kennis is onzeker.
Werkwijze in wetenschappelijk onderzoek:
1. Theorie: Logische verklaring of voorspelling;
2. Gegevensverzameling: Observatie op een systematische manier (methodologie);
3. Gegevensanalyse: Vergelijken van wat logisch gezien wordt verwacht met wat werkelijk
wordt waargenomen.
Hoe wetenschappelijk onderzoek omgaat met de fouten van het redeneren op basis van ‘gezond
verstand’:
Error/fout Solution/oplossing
1. Onnauwkeurige waarnemingen: Meetapparatuur voegt precisie toe.
2. Over generalisatie: Repliceer een studie om er zeker van te zijn dat
dezelfde resultaten worden geproduceerd.
3. Selectieve waarneming: Probeer gevallen te vinden die niet in het
algemene patroon passen.
4. Onlogisch redeneren: Gebruik expliciet logische systemen.
Theorie en variabelen
Wetenschappelijke theorie: Een samenhangend stelsel van premissen (uitgangspunten) die tot doel
hebben bepaalde verschijnselen te beschrijven, te verklaren of te voorspellen.
De drie elementen van een wetenschappelijke theorie zijn:
1. Veronderstellingen: Basisideeën over de aard van de mens;
2. Model: Variabelen en relaties;
3. Hypothesen: Te toetsen voorspellingen.
Public Service Motivation (PSM): De aanleg van een individu om te reageren op motieven die
voornamelijk of uitsluitend hun oorsprong vinden in publieke instellingen en organisaties.
Vier motieven om in de public sector te werken:
1. Een diep verlangen om een verschil te maken;
2. Een vermogen om een impact te hebben op openbare aangelegenheden;
3. Een gevoel van verantwoordelijkheid en integriteit;
4. Een vertrouwen op intrinsieke beloningen in tegenstelling tot salaris of werkzekerheid.
2
