100% tevredenheidsgarantie Direct beschikbaar na betaling Zowel online als in PDF Je zit nergens aan vast
logo-home
Samenvatting Biologie – Biologie voor jou – 6 VWO – H4 Afweer €2,99   In winkelwagen

Samenvatting

Samenvatting Biologie – Biologie voor jou – 6 VWO – H4 Afweer

 3 keer bekeken  0 keer verkocht

Samenvatting: Biologie – Biologie voor jou – 6 VWO – H4 Afweer + belangrijke opdrachten

Voorbeeld 2 van de 8  pagina's

  • 4 april 2023
  • 8
  • 2022/2023
  • Samenvatting
Alle documenten voor dit vak (5521)
avatar-seller
SmitJoël
Joël Smit | 6Va


Biologie – H4 Afweer
Binas: 84IJKLM
BS 4.1 Bescherming (opdr.1b,2ab,3c)
Inwendig en uitwendig milieu
Ziekteverwekkers = pathogenen
Inwendige milieu is gescheiden van uitwendige milieu door dekweefsel van huid, longen
en darmen  inwendige milieu kan alleen bereikt worden door celmembraan te passeren
(bv. inhoud maag-darmkanaal/baarmoeder/urineblaas hoort bij uitwendige milieu)
Lichaamsvreemde stoffen
Lichaamseigen  stoffen/cellen die door lichaam gemaakt worden of onderdeel zijn van
lichaam Lichaamsvreemd  stoffen/cellen die niet in lichaam thuishoren
Afweersysteem = immuunsysteem  beschermt tegen lichaamsvreemde
organismen/stoffen
Infectie = binnendringen van pathogenen in lichaam  ziekteverschijnselen ontstaan
meestal door toxinen (=giftige stoffen) die deze organismen afgeven:
 Schimmels infecteren meestal alleen via huid of luchtwegen
 Bacteriën, virussen, eencellige dieren dringen vaak ook rest van het lichaam
binnen
Virussen
Virussen bevatten DNA of RNA met daaromheen capside
(=eiwitmantel)  kunnen zich niet zelfstandig voortplanten 
gebruiken hiervoor specifieke gastheercellen:
1. Aanhechting van virus aan receptoren op gastheercel
2. Virus-DNA of virus-RNA komt terecht in cytoplasma van
gastheercel
3. In gastheercel vindt vermenigvuldiging van virus plaats
Wanneer je ziek wordt doordat virussen zich in je cellen
vermenigvuldigen, noem je dit virale infectie = virusinfectie  virussen kunnen
gastheercellen ziek maken door:
 Cellen doden of beschadigen door afgifte van eiwitverterende enzymen
 Geïnfecteerde cellen toxinen laten produceren  cel raakt beschadigd of sterft
Hoeveelheid schade die virus veroorzaakt, hangt ook af van vermogen van geïnfecteerde
weefsel om te herstellen  bv. herstellen van verkoudheid: geïnfecteerde epitheelcellen
van ademhalingsstelsel worden door celdeling vervangen
De eerste verdedigingslinie
Huid en slijmvliezen zijn eerste verdedigingslinie in bescherming tegen gevaren van
buitenaf:
 Door bouw van huid dringen ziekteverwekkers/schadelijke stoffen moeilijk binnen
 Traanvocht en speeksel spoelen indringers weg
 Slijm vangt ziekteverwekkers op en houdt ze tegen in neus, luchtwegen,
verteringsstelsel, uitscheidingsstelsel en voortplantingsstelsel
= mechanische afweer = afweer mbv fysieke aanpassingen (binas 84J2)
Chemische afweer = gebruik van stoffen om indringers buiten te houden  bv.:
 Maagsap bevat zoutzuur  door lage pH (1-2) worden veel ziekteverwekkers
gedood
 Op huid zorgen zweet en olie voor pH van 3-5  veel schadelijke bacteriën kunnen
niet op huid groeien
Op huid en in darmkanaal ook veel goede bacteriën  helpen lichaam beschermen tegen
ziekteverwekkers: waar goede bacteriën leven, is geen plaats voor andere (schadelijke)
bacteriën  horen bij mechanische afweer




1

, Joël Smit | 6Va


Huid beschermt ook tegen invloeden van buitenaf  bv. tegen beschadiging, waterverlies
door verdamping, DNA-beschadiging door UV-straling
In kiemlaag liggen melanocyten (=pigmentvormende cellen)  vormen
donkere pigment melanine:
 Melanine geven ze via uitlopers af aan nabijgelegen
opperhuidcellen
 Vorming van melanine gestimuleerd door blootstelling van huid
aan zonlicht
 Melanine beschermt delende cellen in kiemlaag tegen schadelijke invloed van UV-
straling in zonlicht
Aantekeningen
Soorten symbiose: (langdurig samenleven)
 Mutualisme = beide soorten hebben voordeel
 Commensalisme = ene soort heeft voordeel, andere soort heeft geen voor- of
nadeel
 Parasitisme = ene soort heeft voordeel, andere soort heeft nadeel
Wanneer ben je succesvol pathogeen?
 Binnendringen gastheer
 Voedingsrijke omgeving
 Ontsnappen aan immuunsysteem
 Repliceren oftewel voortplanten
 Verspreiden naar nieuwe gastheer
 Niet dodelijk, liefst niet eens ziekmakend
Prionen = ziektes veroorzaakt door eiwitten  geen behandeling voor
BS 4.2 Afweer (opdr. 7,8b,11bc,12,13ade,14cd,15,18ab)
Het immuunsysteem
2 typen afweer:
Aangeboren afweer = aspecifieke afweer:
 Gericht tegen vele verschillende typen ziekteverwekkers
 Snelle eerste afweer tegen infecties
 Komt voor bij alle planten en dieren
 Basis voor verworven afweer
Verworven afweer = specifieke afweer = adaptieve afweer:
 Ontwikkel je gedurende je leven
 Gericht tegen 1 type ziekteverwekker
 Komt alleen voor bij gewervelde dieren
Lymfoïde organen = beenmerg, thymus, milt en lymfeknopen  hebben functie
bij opslag en transport van witte bloedcellen
In rode beenmerg ontstaan uit stamcellen verschillende typen witte
bloedcellen: fagocyten (aangeboren afweer) en lymfocyten (verworven
afweer)  witte bloedcellen komen in bloed terecht, waar ze
lichaamsvreemde virussen en bacteriën herkennen en bestrijden
Thymus = klier boven in borstholte
Fagocyten (aangeboren afweer)
Fagocyterende cellen gebruiken receptoren om pathogenen te detecteren
2 typen fagocyten: granulocyten en monocyten  beide kunnen wand van haarvat
passeren, waardoor ze overal in lichaam voorkomen
Granulocyten
Granulocyten reageren snel op binnendringende ziekteverwekkers 
maken ze onschadelijk door ze te fagocyteren: in granulocyten smelten




2

Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:

Verzekerd van kwaliteit door reviews

Verzekerd van kwaliteit door reviews

Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!

Snel en makkelijk kopen

Snel en makkelijk kopen

Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.

Focus op de essentie

Focus op de essentie

Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!

Veelgestelde vragen

Wat krijg ik als ik dit document koop?

Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.

Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?

Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.

Van wie koop ik deze samenvatting?

Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper SmitJoël. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.

Zit ik meteen vast aan een abonnement?

Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.

Is Stuvia te vertrouwen?

4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)

Afgelopen 30 dagen zijn er 71184 samenvattingen verkocht

Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen

Start met verkopen
€2,99
  • (0)
  Kopen