Dit document bevat college-aantekeningen en aantekeningen uit kennisclips van het vak 'bijzonder bestuursrecht op decentraal niveau'. Geen week 4 i.v.m. een studiereis.
BIJZONDER BESTUURSRECHT
OP DECENTRAAL NIVEAU
College-aantekeningen en aantekeningen uit
kennisclips
Merle van Roest
Tweedejaarsstudent HBO-rechten
,Week 1 – college
We zijn een gedecentraliseerde eenheidsstaat.
Kahootvragen:
1. Stelling: Santarctica is een staat, ondanks dat het geen inwoners heeft
Antwoord: nee, want bevolking is een vereiste voor een staat.
2. Wat zijn kenmerken van een rechtsstaat?
Antwoord: legaliteitsbeginsel, vrije verkiezingen, grondrechten, media.
3. Welke bewering over ‘bijzondere gemeenten’ is juist?
Antwoord: dit zijn openbare lichamen. Aruba is een land.
4. Wat wordt bedoeld met ‘het huis van Thorbecke’?
Antwoord: verticale spreiding van overheidsbevoegdheden (decentralisatie).
5. Het scheiden van de adviserende en rechtsprekende taken van de RvSt is in
overeenstemming met….
Antwoord: de Trias Politica.
6. Hoeveel gouverneurs zijn er in het Koninkrijk der Nederlanden?
Antwoord: drie.
7. Het parlementair stelsel kent twee principes, welke?
Antwoord: ministeriële verantwoordelijkheid en vertrouwensregel.
8. Waar of niet waar: Nederland is een gedecentraliseerde eenheidsstaat..
Antwoord: waar.
9. Het waterschap is een vorm van…
Antwoord: gedecentraliseerd, functioneel bestuur.
10. De Staat der Nederlanden is een rechtspersoon…
Antwoord: waar. Art. 2:1 BW.
Grond, gemeenschap en gezag zijn vereisten voor een staat. Ook erkenning is een soort
vereiste, maar deze bekijken we alleen op internationaal gebied. Erkenning is wel vereist om
handel te kunnen drijven. Gemeenschap herkennen we aan de taal.
Een rechtsstaat is een gedachte = de overheid moet zich ook houden aan de regels die
gelden in het land (aan het recht).
Het legaliteitsbeginsel = iets moet van tevoren vastliggen in de wet.
Vrije verkiezingen = we zijn vrij om te kiezen of we willen stemmen en waar we op willen
stemmen.
Klassieke grondrechten = vrijheden die we hebben (vrijheid van meningsuiting, godsdienst
etc.)
Sociale grondrechten = verplichtingen vanuit de overheid (vb. zorg, huisvesting)
Horizontale spreiding van overheidsbevoegdheden = trias politica (Montesquieu)
Waterschappen hebben een functioneel bestuur: ze hebben een bepaalde taak gekregen. Ze
zijn niet autonoom dus ze mogen zelf geen zelfstandige beslissingen nemen. Ze zijn niet
territoriaal want ze hebben geen stukje gebied.
Publiekrechtelijke rechtspersonen (openbare lichamen):
- gemeente (hieronder vallen de gemeenteraad, college en burgemeester =
bestuursorganen)
- waterschappen
- provincies
- staat
Soevereiniteit = als macht ben je de hoogste macht binnen een gebied. Je hebt geen macht
boven je.
Het staatsrecht is het recht dat overheidsambtenaren instelt, daaraan bevoegdheden
toekent, hun onderlinge verhoudingen regelt, alsmede de verhouding tot de
, onderdanen. Hoe is ons bestuur opgesteld? Welke verhoudingen hebben de openbare
lichamen?
Functies staatsrecht:
- regulerend: bevoegdheden worden gecontroleerd;
- attribuerend: toekennen bevoegdheden;
- constitutionerend: het creëren van bevoegdheden.
Staatsvorm = geeft de manier aan waarop de bevoegdheden worden uitgezet over het
grondgebied.
Je hebt ook nog een federatie = bondsstaat en een statenbond.
Regeringsvorm = de manier waarop de inwoners invloed hebben op hoe ons land wordt
bestuurd. Twee soorten:
1. Democratie = het volk heerst
2. Autoritair = er is een alleenheerser die alles bepaalt, die wordt niet gekozen door het volk
- Constitutie = het hele raamwerk aan staatsrechtelijke regels, veel breder dan de
Grondwet.
- Grondwet = centrale boek waarin regels vastleggen (geschreven Grondwet). Onderdeel
van de constitutie.
- Trias Politica = scheiding van de machten (wetgevend, uitvoerend en rechtsprekend zijn
gescheiden; Montesquieu). D.m.v. systeem checks and balances elkaar controleren.
- Decentralisatie = het onderverdelen van bestuursbevoegdheden onder de lagere
overheden.
- Regeerstelsel = de manier waarop we onze regering vorm hebben gegeven.
Nederland is een constitutionele monarchie (bevoegdheden en regels koningshuis zijn
vastgelegd in de wet), een gedecentraliseerde eenheidsstaat met een democratisch,
parlementair regeerstelsel.
Wat of wie kiezen wij eigenlijk?
Europa Europees Parlement
Nederland Tweede Kamer
Provincie Provinciale Staten
Gemeente Gemeenteraad
Waterschap Algemeen bestuur
Week 1 – kennisclips
Het Koninkrijk der Nederlanden omvat de landen Nederland, Aruba, Curaçao en
Sint Maarten. Daarnaast: 3 bijzondere, overzeese gemeenten, te weten: Saba, Sint
Eustasius en Bonaire.
Rechtsbronnen:
1. Wetgeving
2. Jurisprudentie
3. Gewoonte
4. Verdragen
De Grondwet en de constitutie zijn géén synoniemen. De Grondwet is een geschreven
constitutie, het is geen constitutie.
(Openbaar) lichaam = de staat
De constitutie is het geraamte (alle regels).
Gezag dwingend gezag, je hebt een regering o.i.d.
Gemeenschap je deelt een bepaalde geschiedenis, taal
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper merlevr. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,49. Je zit daarna nergens aan vast.
