Dit is een samenvatting van alle lessen van HSDR04 (Dierwelzijn - Specialisatie Dier) uit het schooljaar . Er zijn veel afbeeldingen uit de PowerPoints verwerkt in de samenvatting. Als je alles kent uit de samenvatting ben je 100% klaar voor het tentamen!
Tip: open de samenvatting NIET in Word O...
Sentient beings
- Betekent bewust/voelend/gevoelig wezen
- Een ‘sentient being’ is in staat een bepaald aantal emoties te ervaren. Van negatieve emoties (pijn,
lijden) tot positieve emoties (plezier, opwinding, geluk) → relevant voor wetgeving
- Dierenwelzijn wordt steeds belangrijker in de maatschappij, door onderzoeken die aantonen dat
verschillende dieren weldegelijk ‘gevoel’ hebben
Definitie dierwelzijn
- De term beschrijft de kwaliteit van het leven van een dier zoals dat wordt ervaren door het dier zelf
- De studie ernaar ontstond uit ethische zorgen: “Is onze behandeling van dieren wel juist?”
Verschillende belangen
- Verschillende stakeholders kijken anders naar de term ‘welzijn’
- Dierenartsen en boeren → is het dier gezond, groeit het goed, produceert het goed
- Medische onderzoekers → is de leefomgeving hygiënisch en is het dier gezond
- Consumenten → ervaart het dier pijn, angst, honger. Kan het dier natuurlijk leven leiden
Veel invalshoeken
- Welzijn heeft vele facetten → de definities ook
- Bekende lijst: (moderne) 5 vrijheden, bedoeld om dierenwelzijn te monitoren → dit vormt ook de
basis voor veel wetten
- Dier heeft een goed welzijn wanneer:
- Geen honger en dorst
- Geen discomfort
- Geen pijn, verwonding en ziekte
- Geen angst en stress
- Vrijheid om normaal gedrag uit te voeren
Geschiedenis van ‘dierwelzijns-denken’
Status dieren t/m 17e eeuw:
- Dieren moreel niet belangrijk geacht
- Middel om in menselijke behoeften te voorzien
Douwe Stoffers – HSDR04 – 2022/2023
,- Dieren alleen beschermd omdat ze privé-eigendom waren
- Wel aantal denkers die uit compassie voor dieren pleitten
- In de 17e eeuw → besef dat dieren eenzelfde zenuwstructuur en gevoel hebben
Status dieren 18e/19e eeuw:
- Meer experimenten en wetenschappelijk proeven op dieren
- Ontstaan dierenbeschermingsorganisatie in 1877
- Dierenmishandeling strafbaar gesteld in 1886
Status dieren 20e eeuw:
- Intensivering en schaalvergroting veehouderij vanaf 1945 in Nederland
- Meer wetenschappelijke kennis over gedrag, gezondheid en welzijn van dieren
- Wet op de Dierenbescherming in 1961 (regels over het houden van dieren)
- Rapport Brambell in 1965 → 5 vrijheden van dieren (destijds):
- Liggen
- Staan
- Omdraaien
- Ledematen strekken
- Verzorging van de vacht
- Vanaf 1970: groeiend aantal dierenbeschermingsorganisaties
- In 1970-1980: negatieve effecten intensieve veehouderij aan het zicht → beperkt 5e vrijheid
- Ethici als Peter Singer en Tom Regan → lijden van dieren en onnatuurlijke omstandigheden van
huisvesting → basis voor wetgeving in Westerse wereld
- Als gevolg daarvan de 5 vrijheden opgesteld zoals we die nu kennen (1993 FAWC) → sterke effecten
op welzijn-onderzoek
5 Domain model
- Dit model is een recente (2015) aanpassing op de 5 vrijheden → mentale welzijn is toegevoegd
- Veel dierentuinen, aquaria en controleorganen gebruiken dit vernieuwde model al
- “Feelings are not just a component of welfare, they may be all that matters” (Duncan, 1996)
Douwe Stoffers – HSDR04 – 2022/2023
, Gevoelens doen ertoe
- Binnen het 5 domein model wordt gekeken naar positieve en negatieve ervaringen
- Hier een voorbeeld van hoe een dier situaties kan ervaren wat leidt tot positief of negatief welzijn
Dierwelzijn
- De 5 vrijheden zijn dus aangevuld met 4 fysieke domeinen
waarbij wordt gekeken of het dier deze of positief of negatief
ervaart en hoe dit zich met elkaar verhoudt
- De mentale staat (het 5e domein) komt voort uit of het dier
vooral positieve of negatieve ervaringen opdoet
Welzijn en productiviteit
“Dier wat zich goed voelt produceert goed”
- Hoge productiviteit door ‘doping’ (hormonen, antibiotica)
- Hoge productiviteit door fokken → selecteren op hoge productie
gaat vaak gepaard met gevoeligheid voor gezondheidsproblemen
“Dier wat zich goed voelt plant goed voort”
- Reproductie gaat soms ten kosten van ‘overleven’
Welzijn en natuurlijkheid I
- Bramball Commitee (1965) → aandacht voor problemen m.b.t. onnatuurlijke huisvesting en
gedragsrestricties
- Veel onderzoek naar verschil in ‘natuurlijkheid gedragsrepertoire’ van tamme en wilde
dieren
- Ontwikkelen van natuurlijke huisvestingssystemen
Douwe Stoffers – HSDR04 – 2022/2023
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper Gonzo420. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,99. Je zit daarna nergens aan vast.
