Dit document omvat een complete samenvatting van basisstof 1 t/m basisstof 7. Alle begrippen zijn dikgedrukt. Alle paragrafen zijn een groter lettertype en de kopjes zijn onderstreept. Er zijn goede voldoendes mee gehaald mits er het goed werd doorgenomen/geleerd. Veel succes met jullie toets!
Thema 3 Genetica
Basisstof 1 - Fenotype en genotype
Fenotype en genotype
Alle waarneembare eigenschappen van een individu → fenotype
- Bv. haarkleur, oogkleur en lichaamsgeur, bloedgroep, kleurenblindheid
Info van erfelijke eigenschappen ligt op de chromosomen (langgerekte dunne draden)
↳ Worden doorgegeven via chromosomen in zaadcellen en eicellen.
Vanaf moment van bevruchting liggen erfelijke eigenschappen vast.
De informatie voor alle erfelijke eigenschappen van een individu → genotype
Chromosomen
In de meeste cellen zijn de chromosomen niet zichtbaar met een lichtmicroscoop.
↳ Bij delende cellen wel!
Rangschikking van chromosomen in paren in een cel → karyotype
↳ Chromosomenportret of karyogram → BiNaS 70B
Er kunnen 22 gelijke chromosomenparen (→ autosomen) worden gevormd.
Elk chromosoom van een chromosomenpaar is gelijk in lengte, vorm en loci.
→ Daarom heten twee chromosomen van zo’n paar homologe chromosomen.
23e chromosomenpaar kan geslacht bepalen van individu → geslachtschromosomen
Genen
Deel van chromosoom dat info bevat voor 1 of meer erfelijke eigenschappen (of een deel ervan):
↳ Gen of erffactor. (Bij bepaalde eigenschap vaak meer dan 1 gen betrokken).
- Bv. bij: Ogen, lichaamslengte en ontstaan van kanker.
Een chromosoom bevat 1 zeer lang molecuul van de stof DNA en veel eiwit-moleculen.
Het DNA-molecuul bestaat uit 2 ketens die in een dubbele spiraal om elkaar heen gewonden liggen.
DNA is opgebouwd uit vier verschillende bouwstenen → de nucleotiden.
Een nucleotide bestaat uit:
- Een fosfaatgroep, desoxyribose en een stikstofbase.
Elke keten bestaat uit vele duizenden aan elkaar gekoppelde nucleotiden.
In cellen van schimmels, planten en dieren → DNA in kern en in mitochondriën.
In plantaardige cel → DNA ook in bladgroenkorrels.
Alle DNA-moleculen in een cel → genoom van een organisme.
In DNA-molecuul 4 verschillende stikstofbasen:
- Adenine (A), thymine (T), cytosine (C) & guanine (G)
De stikstofbasen van de twee ketens zijn met elkaar verbonden. (In vaste paren → basenparing):
↳ Adenine met thymine & cytosine met guanine
Een chromosoom bevat een groot aantal genen. Één gen, bestaat uit honderden nucleotiden.
↳In deze volgorde kunnen variaties voorkomen → allel
→ (verschillende vormen van een gen bestaan voor een bepaalde eigenschap)
Bv: Het allel voor zwart haarkleur heeft een andere volgorde van stikstofbasen dan voor blond haar.
Genen worden aangezet en komen tot uiting → genexpressie
Genen staan uit → inactivatie
↳ Vb: In bepaalde cellen van je hoofdhuid staan de genen aan die betrokken zijn bij de
vorming van hofodharen. Deze genen staan uit in de levercellen.
,
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper nynkebouwhuis. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,39. Je zit daarna nergens aan vast.
