Gemaakt door: Louise Bel, Hogeschool Inholland Alkmaar
Toegepaste geneesmiddelen kennis (blz. 1 – 46) Hoorcollege 2
Hoofdstuk 1
UR-geneesmiddel: uitsluitend op recept verkrijgbaar (artsen, tandartsen, verloskundigen)
UA-geneesmiddel: zonder recept uitsluitend bij apotheker verkrijgbaar
UAD-geneesmiddel: zonder recept uitsluitend bij apotheek of drogist verkrijgbaar
AV-geneesmiddel: algemeen verkrijgbaar
Voorschrijf bevoegdheid: verpleegkundig specialisten (diabetes, long, oncologie)
Er moet een diagnose gesteld zijn, en protocollen moeten gevolgd worden.
Off-label voorschrijven: buiten de registratietekst een geneesmiddel voorschrijven
Het recept
R Recipe (neem) gevolgd door generieke naam of stofnaam, toediening en sterkte
D. Da (geef) gevolgd door de af te leveren hoeveelheid
S. Signa (schrijf op het etiket) gevolgd door de doseringen, inname instructies en waarschuwingen
- Afkortingen op recepten
c. capsula, capsule
tab. tabula, tablet
supp. suppositorium, zetpil
ungt. ungeuntum, zalf
gtt. guttae, druppels
d.d. de die, per dag
d.c. monit. da cum monitione, geef met waarschuwing
d.c. prohib. da cum prohibitione, geef met verbod
d.c.f. da cum formula, geef met voorschrift
d.i.m.m. da in mano medico, geef in handen van arts
a.u.e. ad usum externum, voor uitwendig gebruik
a.u.i. ad usum internum, voor inwendig gebruik
Therapietrouw
Compliance: de mate waarin het gedrag overeenkomst met het voorgeschreven advies
Adherenc: de mate waarin het gedrag overeenkomt met de adviezen
Concordantie: overeenstemming, de mate waarin het advies van de arts de uitkomst is van een gezamenlijk
besluit, waarin de opvattingen en voorkeuren van de patiënt meegewogen zijn.
Ontwikkeling nieuw geneesmiddelen
- Preklinisch onderzoek
Farmacologische fase: heeft de stof de gewenste werking, mogelijke andere effecten.
Toxicologische fase: de veiligheid van het potentiële geneesmiddel
- Klinisch onderzoek
Fase I 10 – 100 gezonde mensen 1 jaar
Fase II 50 – 500 geselecteerde patiënten 2 jaar
Fase III 300 – 30.000 geselecteerde patiënten 3.5 jaar
Wanneer het geneesmiddel effectief en veilig is wordt registratie aangevraagd 0.5/1 jaar
Fase IV Door grotere groepen voor langere tijd gebruikt
- Octrooi
Het duurt gemiddeld 11 jaar om van een laboratorium werkzame stof tot een geregistreerd geneesmiddel
te komen. Octrooi recht beschermt tegen bedrijven die van het onderzoek willen profiteren.
1