Aardrijkskunde: Hoofdstuk 2
§1 Historisch perspectief
Ruimtelijke interactie: wereldwijde uitwisseling goederen, mensen, kapitaal en informatie
=> wereld heeft door ruimtelijke interactie complexe structuur gekregen: om processen
inzichtelijk te maken wordt systeembenadering vanuit economische invalshoek gebruikt:
- systeem bestaat uit elementen (staten) en relaties (politiek of economisch, onderling)
=> gezamenlijk vormen ze economisch wereldsysteem; verandering binnen ene land heeft
altijd positieve of negatieve gevolgen voor andere land
Binnen wereldsysteem is indeling in groepen landen mogelijk o.b.v. 2 criteria:
1. omvang en soort economische activiteiten
2. de soort relaties met andere landen
=> op grond hiervan kom je uit op de volgende indeling:
1. Kernregio’s:
- economisch hoogontwikkeld
- veel wetenschappelijke kennis en geavanceerde technologie => grote arbeidsproductiviteit
- grote variatie aan industriële goederen en diensten
=> hierdoor niet afhankelijk van 1 product; dus meer crisis-/probleembestendig
- veel multinationals: beslissen over wel/niet investeren et cetera
=> besluiten hebben grote gevolgen voor andere landen, zowel binnen als buiten kern
- naast economische macht, ligt in kern ook politieke macht: hierdoor zijn kernlanden in
staat grote invloed uit te oefenen op andere staten in wereldsysteem
2. Semiperifere regio’s:
- lager gemiddeld inkomen per hoofd bevolking dan kernlanden
- semiperifere landen worden vanuit kern gedomineerd
- industrie uit centrum is grotendeels in semiperiferie gevestigd (o.a. door lage loonkosten)
=> hoge industrialisatiegraad
- industrieproducten uit deze regio’s wordt grotendeels afgezet in centrumlanden
=> de eigen afzetmarkt groeit echter ook, bv. Brazilië, Mexico, India, Zuid-Korea en Taiwan
3. Perifere regio’s:
- economische activiteiten sterk afgestemd op behoeften centrum en semiperiferie
- perifere regio’s leveren land- en/of mijnbouwproducten, ook laagwaardig industriegoed
- fragmentarische modernisering: verouderde en moderne technologie zijn beide aanwezig
- zowel productiviteit als gemiddeld inkomen per hoofd bevolking is laag
Ontstaan wereldsysteem: 2 fases
1. Ontdekkingsreizen
Voor 15de eeuw - sporadische handelscontacten, vooral bekend: Zijderoute met Oost-Azië
Eind 15de eeuw - eerste ontdekkingsreizen verhoogden intensiteit handelscontacten
- Portugal en Spanje (later GB en NL) stichtten kolonies
=> eerste kolonies waren gericht op handel, dus economisch verbonden met West-Europa;
zorgde voor onderlinge strijd tussen Europese landen
=> deze eerste fase van in proces van globalisering heet handelskapitalisme
Succes van West-Europese landen kan worden toegeschreven aan 2 factoren:
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper Niels-99. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.
