Het document bevat alle uitwerkingen van alle colleges. Het is een goede document en er staat precies in wat de docent heeft gezegd. Ik heb het duidelijk in de juist tijdperken ingedeeld wat ook fijn is om het beter te begrijpen.
De Romeinse Tijd ............................................................................................................................................ 2
Romeins recht in de Koningstijd en Republiek (HC 2) ........................................................................................ 2
Recht in de Koningstijd 753 v.Chr-509 v.Chr. ................................................................................................ 3
Archaïsche tijd (1) – (Vroege Republiek) ....................................................................................................... 4
Het Romeinse Recht tijdens het Keizerrijk (HC 3) .............................................................................................. 6
Vroege Republiek 287 v.Chr.-146 v.Chr ......................................................................................................... 6
Het Principaat 27 v.Chr.-284 n.Chr. ............................................................................................................... 9
Het Dominaat 284 n.Chr.-565 n.Chr. ........................................................................................................... 15
De Vroege Middeleeuwen ............................................................................................................................ 25
De Late Middeleeuwen ................................................................................................................................. 34
De Moderne Tijd ........................................................................................................................................... 46
,De Romeinse Tijd
Romeins recht in de Koningstijd en Republiek (HC 2)
Romeins recht: Van oorsprong zijn het romeinse beginselen
- Ne bis in dem: niet twee vervolgen voor hetzelfde delict
- Bonafides: goede trouw
Algemeen historisch kader
Ø Historie en Rechtshistorie: parallelle tijdlijnen.
Ø Houd in uw achterhoofd een tijdlijn waarop u de rechtsgeschiedenis kunt plaatsen.
Ø Wat is ons kader?
Ø Het Romeinse Rijk
Ø Sterk beïnvloedt door Griekse cultuur
Ø Van Polis, naar Republiek, naar Keizerrijk, naar versnippering.
Ø Kende het Romeinse Rijk een vast einde?
Ø Let op: Byzantijns=Romeins.
Ø Politieke ontwikkeling: expansie, dan inkrimping, evolutie.
Ø Probeer eens uit te zoomen.
Het Romeinse rijk bestond van 753 voor Chr. ongeveer tot 476 na Chr. Het is sterk beïnvloed geweest
door het Griekse cultuur. Rome begint als een stadstaat, relatief klein in Italië, en vervolgens wordt
het een republiek, de burgers regeren de staat hierbij. Daarna komt de Keizertijd, dan wordt in feite
het rijk geregeerd door 1 persoon. Tot slot valt het enorme Europees Romeinse rijk langzaam min of
meer uit elkaar, versnippering. Na 500 na Chr. blijft Oost-Romeinse rijk nog bestaan (Brisante tijd).
Politieke ontwikkeling: Je hebt een stadstaat dan krijg je een periode met enorme expansie, dan
komt er inkrimping dan veranderd dat rijk zodanig dat het niet helemaal te herkennen is als een
Klassiek Romeinse Rijk.
, Recht in de Koningstijd 753 v.Chr-509 v.Chr.
Ø 753 v.Chr.
Ø Vergilius (tijd)
Ø Romulus en Remus
Ø Senaat bestond reeds
Rome was dus eerst een stadsstaat, met niet al te veel inwoners. 753v.Chr. starttijd van het
Romeinse Rijk. Rome heeft verschillende stichtingsverhalen, voorbeeld Romelus en Remus (symbool
van Rome).
Voor 753 v.Chr. Trojaanse oorlog. Romeinen claimden dat ze zouden afstammen van Trojanen, die
zelf zouden afstammen van Godin Venus. Rome had een koning en daarnaast bestond er een Senaat,
met de rijkste mannen. Samen met een Koning bestuurde zij de stadsstaat.
Recht in de Koningstijd 1
Ø Legas Regice (geen tentamenstof)
Legas Regice: Koning zelf de bevoegdheid had en zelf wetten maakte.
Recht in de Koningstijd 2
Ø Sacraal Recht
Ø Priesters vormden het recht, spraken recht
Ø Pontifex maximus
Ø Rechtszoekende naar priester, duivenvlucht of offering à dan naar de rechter (ook een
priester) à twee stadia
Ø Deze vorm van rechtspreken verdween langzaam: bleef aanwezig tot vroege Republiek.
Periode 700v.Chr. tot 500v.Chr. het recht werd beoefend door priesters: sacraal recht. Priester
vormen een rechtsoordeel en zij hadden een groot aandeel bij de vorming van het romeinse recht.
De opperpriester, leider van priestercollege, noemde men Pontifex maximus. Zij gingen over de
juridische zaken. Als rechtszoekende moest je naar de priester. Het recht was heel ritualistisch. Ze
offerde dieren of duivenvlucht om af te lezen hoe er een geschil moest worden beslecht en hoe het
recht beoefend moest worden. Zo een priester stelde zichzelf de vraag: valt het geschil onder
Romeins recht?
Ja > dan gingen partijen door naar de rechter, de priester.
Er zijn twee fasen/stadia.
De vorm van rechtsprekende priesters dat is niet gebaseerd op schriftelijke regelgeving zover wij
weten. Dat verdwijnt in de loop van de tijd.
Recht in de Koningstijd 3
Ø Pontificale rechtsbeoefening à rol rechter en rechtsvormer
Ø Fas (goddelijk recht)
Ø Ius (menselijk recht)
Ø Rechtshandelingen vonden plaats via plechtige spreuken en formules
Ø Via gewoonterecht ontstonden toen al standaardprocedures
We noemen de beoefening van de priester pontificale rechtsbeoefening. De priesters hadden dan
twee rollen: zowel de rol als rechter als rechtsvormer.
Het niet schriftelijke recht:
- Fas (goddelijk recht) bv moord -
- Ius (menselijk recht) reguliere onderwerpen – recht tussen de Romeinse burgers.
Rechtshandelingen vonden plaats via spreuken, een koopovereenkomst werd gesloten door
spreuken bijvoorbeeld. In die tijd was er wel een standaard manier van werken.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper NURN. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €15,89. Je zit daarna nergens aan vast.
