Verlichting
Verlichtingsprincipe: we kunnen rede en mededogen toepassen om de mens
beter/voorspoediger te laten voortbestaan ouderwetse benadering wel heel
belangrijk Pinker verdedigd de idealen van de Verlichting
De idealen van de Verlichting:
- Wetenschap
- Rede
- Humanisme
- Vooruitgang
We zijn ons niet goed genoeg bewust van de omvang van menselijke vooruitgang kan
leiden tot cynisme en levensangst.
Opnieuw formuleren van de vooruitgang die de idealen van de Verlichting hebben
meegebracht in de taal van nu = Pinkers boek
We moeten de Verlichting als overwinning van de mensheid zien en deze meer vieren.
H1 Durf te begrijpen
Kant in 1784: Verlichting is het afschudden van haar zelfgekozen onvolwassenheid van
luiheid, dogma’s en formules van politiek/religieus gezag. Motto van de Verlichting
bedacht: Durf te weten! vrijheid van denken en vrijheid van meningsuiting zijn een
fundamentele basiseis van de Verlichting.
Verlichting vloeit voort uit de wetenschappelijke revolutie (gebruik verstand en waarneming
ipv klakkeloos volgen wat er wordt voorgelezen uit religieuze boeken) Verlichting duurde
ongeveer van 1650-1800 hoogtepunt Verlichting 1760 ongeveer
Kenmerken van de tijd van de Verlichting:
- Veel ideeën
- Nieuwe visie
Rede: de verlichte denkers vonden dat de rede de norm was om te gebruiken bij het
begrijpen van de wereld. (nadenken, redeneren, gebruikmaken van eigen hersenen) niet
terugvallen in dogma’s, godsdienst, gezag, mystiek of visioenen.
Niet alle verlichte denkers atheïst sommigen waren deist (God heeft de wereld
geschapen/op gang gebracht maar bemoeit zich er niet meer mee) of pantheïst (god is de
natuurwetten)
Niet denken dat doordat de rede centraal staat binnen de Verlichting alle mensen altijd
rationeel handelden we blijven onvoorspelbare mensen met gevoelens wel goed om
de rede doelbewust toe te passen omdat het nog te weinig gebeurde
Wetenschap: het verfijnen van de rede om de wereld te begrijpen wetenschappelijke
revolutie heeft gezorgd voor alle uitvindingen van nu die we als normaal beschouwen
toen der tijd een echte revolutie en enorm vernieuwend nieuw paradigma
Men begon ook de menselijke natuur te onderzoeken een universele menselijke natuur
onderzoeken en wetenschappelijk bestuderen
, Humanisme: het welzijn van de individuele mens kwam hoger te staan dan
stam/ras/natie/religie mensen hebben een bewustzijn en voelen genot/pijn/geluk etc.
Mensen behandelen met morele betrokkenheid ipv mensen behandelen als middel toont
aan dat mensen vol met mededogen zitten dit bewustzijn van mededogen zorgde ervoor
dat de mensen wrede dingen (kruistochten, slavernij, religieus geweld etc) ging veroordelen
leidde tot afschaffing van barbaarse praktijken in veel beschavingen
Vooruitgang: door de rede, wetenschap en mededogen voor de medemens kon de
mensheid vooruitgang boeken ons begrip van de wereld was vergroot, we werden
intellectueler met deze drie dingen kunnen we de wereld steeds beter maken
progressie is mogelijk en dat is een streven vooruitgang kan geboekt worden door rede,
wetenschap en mededogen van de mens te gebruiken = dus het gebruiken van mensen voor
door de mens bedachte instituties die het leven voor de mens beter moesten maken
welzijn vergroten
Onafhankelijkheidsverklaring = beroemdste product van de Verlichting
staat o.a. in dat er straffen mogen worden uitgedeeld dat is onderdeel van een
structuur die mensen ervan weerhoudt om asociaal te handelen en een ander pijn te doen
straffen moesten wel in verhouding zijn
ook nadenken over de verwerving van rijkdom Smith pleitte voor zachte handel
vrede is ook een ideaal van de Verlichting oorlog was geen straf van god meer, maar
een praktisch probleem waar iets aan gedaan kon worden door de mens
Niet kijken naar de persoonlijkheden van de verlichte denkers van vroeger alleen kijken
naar tijdsgeest en ideeën
H2 Entro, Evo, Info
Entropie, Evolutie en Informatie
Het concept van entropie = het concept van wanorde alles vervalt tot wanorde, want er
zijn veel meer manieren waarop iets wanordelijk kan zijn dan ordelijk energie en kennis
inzetten om orde te creëren en het tij van entropie te keren (het einddoel van entropie is
verval)
niet alleen maar wanorde, want alles heeft de eigenschap om ordelijk te kunnen zijn en
hiermee beter te worden + onze lichamen zijn zo ontworpen dat we kunnen leven en zijn
dus ordelijk als ze wanordelijk waren geordend dan hadden we niet geleefd lichamen
en processen zijn perfect gemaakt zodat we kunnen leven (misschien toch het werk van een
goddelijke schepper reden voor veel verlichte denkers om deist te zijn omdat god het zo
perfect geschapen zou hebben) later kwam hier een verklaring op door Darwin
evolutietheorie we evolueren steeds om onszelf in leven te houden dus alle processen
worden steeds beter aangepast aan de omstandigheden om te kunnen blijven leven en dus
werkt alles zo goed en ordelijk.
Natuur is hierdoor ook een wapenwedloop jezelf zo goed mogelijk kunnen voeden ten
koste van een ander om te kunnen voortbestaan
Informatie is een reductie voor entropie door signalen op een bepaalde manier te
rangschikken zodat ze overeenkomen met de wereld om ons heen = informatie overdragen
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper sarahcuiper. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €7,49. Je zit daarna nergens aan vast.