In 8 pagina's is het hoofdstuk 'Waarneming en Gedrag' samengevat. Hierbij worden alle begrippen uitgelegd en extra uitleg gegeven. Alle benodigde informatie voor de toets is in deze samenvatting te vinden.
HET ZINTUIGSTELSEL
Externe prikkels = prikkels uit het externe milieu
- Gehoorzintuig + gezichtszintuig
Interne prikkels = prikkels uit het inwendige milieu
- Osmoreceptoren (bepalen osmotische waarde van bloedplasma en beïnvloedt
urineproductie) + pH-receptoren (worden gebruikt bij homeostatische regelmechanismen)
Proprioceptoren = zintuigen die een verandering van de spanning van een spier of een verandering
in de stand van een lichaamsdeel registreren
- Spierspoeltjes + peesspoeltjes + evenwichtszintuigen
Mechanische receptoren = receptoren die reageren op verschillende vormen van mechanische
energie: er ontstaat impuls in mechanische receptor wanneer het celmembraan buigt of uitrekt
- Gehoorreceptoren = mechanische receptoren in de oren met zeer fijne haartjes met
adequate prikkel geluid
- Evenwichtsreceptoren = mechanische receptoren in de oren met zeer fijne haartjes met
adequate prikkel zwaartekracht
- Tastreceptoren = mechanische receptoren in de huid met adequate prikkel lichte aanraking
- Drukreceptoren = mechanische receptoren in de huid met adequate prikkel druk
Chemische receptoren = receptoren die bepaalde moleculen uit de omgeving binden
- Smaakreceptoren = binden opgeloste moleculen
- Reukreceptoren = binden moleculen uit de lucht
- Temperatuurreceptoren = receptoren in de huid en hypothalamus met adequate prikkels
warmte en kou
- Licht- / fotoreceptoren = receptoren in het oog met adequate prikkel zichtbaar licht
- Pijnreceptoren = receptoren die pijn waarnemen en uiteinden van bepaalde zenuwen: er
ontstaat impuls door extreme druk + extreme temperaturen + stoffen die vrijkomen bij
beschadiging + ontsteking van weefsel
Prikkeldrempel = kleinste sterkte van een prikkel die een impuls veroorzaakt in een zintuigcel
Adequate prikkel = prikkel waarvoor de prikkeldrempel van het zintuig het laagst is
- prikkel sterker -> impulsfrequentie in aangesloten sensorische neuron hoger
- prikkel houdt tijdje aan -> prikkeldrempel wordt hoger -> impulsfrequentie neemt af
Adaptatie / gewenning = aanpassing van de gevoeligheid van een zintuig aan een aanhoudende
prikkelsterkte
- Voorkomt dat het centrale zenuwstelsel overbelast raakt met onbelangrijke informatie
- Zorgt ervoor dat het centrale zenuwstelsel voldoende informatie krijgt
, HET OOG
Harde oogvlies = witte gedeelte van het oog: biedt bescherming aan binnenste van het oog
Vaatvlies = laag van het oog dat veel bloedvaten bevat
- Zorgt voor voeding van het oog
Hoornvlies = doorzichtige voorzijde van het harde oogvlies: is doorzichtig zodat licht het oog kan
binnenvallen
- Breekt lichtstralen die het oog binnenvallen
Voorste oogkamer = ruimte tussen het hoornvlies en de iris
Iris / regenboogvlies = gekleurde gedeelte van het oog
- Regelt hoeveelheid licht die via het pupil het oog binnenvalt door pupil groter of kleiner te
maken: pupil = opening in de iris
- Kleur veroorzaakt door pigmenten = kleurstoffen die bepaalde kleuren licht reflecteren en
andere kleuren absorberen
Straalsgewijs lopende spieren = spieren in de iris die samen met de kringspieren de pupilgrootte
bepalen
- Trekken samen -> pupil wordt groter
Achterste oogkamer = ruimte tussen de iris en de ooglens
Ooglens = deel van het oog: samen met het straalvormig lichaam zorgt dit ervoor dat een scherp
beeld op het netvlies ontstaat
- Breekt lichtstralen die het oog binnenvallen
Traanklieren = produceren traanvocht dat door de oogleden over het oog wordt verspreid
- Traanvocht beschermt de ogen tegen uitdroging en reinigt het de ogen door kleine stofjes /
prikkelende stoffen weg te spoelen
- Door de twee kleine openingen in de ooghoeken komt het traanvocht terecht in de
traanbuizen en wordt het afgevoerd naar de neusholte
Glasachtig lichaam = geleiachtige massa waarmee het oog voor het grootste deel is gevuld
Netvlies = binnenste laag van de wand van het oog met lichtreceptoren
- In plaats gehouden door glasachtig lichaam
- Bestaat uit laag neuronen + laag lichtreceptoren / gezichtszintuigcellen + laag pigmentcellen
die tegen vaatvlies aanliggen en licht absorberen en zintuigcellen beschermen tegen te
sterke lichtprikkels
- Staafjes = lichtzintuigcellen in het netvlies met een lage prikkeldrempel voor licht waarmee
je contrasten (zwart-grijs-wit) kunt waarnemen: verspreid over het hele netvlies, nauwelijks
in gele vlek en helemaal niet in blinde vlek: ongevoelig voor rood licht: bij beeldvorming is
zicht minder scherp
- Kegeltjes = lichtzintuigcellen in het netvlies met een hoge prikkeldrempel voor licht waarmee
je kleuren en details kunt waarnemen: light vooral in gele vlek en de directe omgeving
daarvan: hiermee kan je het scherpst zine
1) Gevoelig voor rood licht
2) Gevoelig voor groen licht
3) Gevoelig voor blauw licht
- Drie typen tegelijkertijd even sterk geprikkeld -> wit licht
-> Ze staan via synapsen in contact met neuronen waarvan de cellichamen in het netvlie sliggen
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper azra1. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,44. Je zit daarna nergens aan vast.
