Heel het Aardrijkskunde boek
Globalisering - Begrippen 2
Wonen in Nederland 11
Systeem aarde 44
Zuid-Amerika 75
Samenvatting van de samenvatting 107
Wonen in Nederland 107
Systeem aarde 110
Zuid-Amerika 117
, Globalisering - Begrippen
Begrip: Betekenis: Informatie:
Global Village Gebied dat steeds meer met andere gebieden Door communicatiemiddelen en
overal ter wereld te maken heeft via allerlei doordat tijd en afstand steeds minder
sociale netwerken belemmert kunnen we makkelijk met
verschillende sociale en culturele
achtergronden verbonden raken
Globalisering Het doorgaande proces van politieke, sociale Landen gaan wereldwijd economische
en culturele samenhang tussen bedrijven, relatie aan, handel, maar ook politieke of
gebieden of landen over de hele wereld, culturele banden
waardoor landsgrenzen vervagen. Heet ook
mondialisering
Cultuurgebieden (Macro)regio met gemeenschappelijke In de werkelijkheid zijn de grenzen niet
cultuurkenmerken scherp. De overgang van het ene gebied
naar het andere gaat geleidelijk
Identiteit Een unieke combinatie van culturele De bevolking is niet identiek, ze delen
kenmerken wel lange geschiedenis, waarbij ze
gaandeweg een eigen cultuur bepaalde
identiteit ontwikkelden. Hierbij spelen
taal en religie een grote rol
Lingua franca Een derde taal die nodig is wanneer Tegenwoordig is het engels, vroeger
verschillende culturele groepen niet direct in spaans
hun eigen taal met elkaar kunnen
communiceren
Democratische Mate waarin de politieke, economische en
gehalte sociale macht verdeeld is over de bevolking
van een land
Bruto Binnenlands De totale geldwaarde van alle in een land 1. Hoe betrouwbaar zijn de cijfers
Product geproduceerde goederen en diensten per 2. Het is een gemiddelde
hoofd van de bevolking 3. Verschil in koopkracht en
hamburgerindex
4. Regionale en sociale ongelijkheid
Beroepsbevolking Alle personen tussen de 15 en 65 jaar die Het economische ontwikkelingsspeil
betaald werk hebben of zoeken van gebieden kan je hieruit afleiden.
Primaire-Tertiaire-Secundair
Bevolkingsspreiding Verdeling van de woonplaatsen van de
inwoners over een gebied
Bevolkingsdichtheid Het (gemiddelde) aantal inwoners per km² in
een regio
,Verstedelijkings- Aandeel van de stedelijke bevolking in de
graad totale bevolking. Heet ook urbanisatiegraad
Verstedelijkings- Snelheid waarmee de verstedelijkingsgraad
tempo per jaar verandert in procenten. Heet ook
urbanisatietempo
Diffusie Verspreiding van een verschijnsel van gebied Door eeuwenlange contacten en
tot gebied (ruimtelijke diffusie) of binnen migratie verspreidden deze talen
bevolkingsgroepen (sociale diffusie) (Indo-Europese talen) zich over een
enorm gebied
Geopolitiek De machtsverhoudingen tussen landen of Afgelopen eeuw verminderde de
gebieden in de wereld geopolitieke invloed van de Sovjet-Unie
in Oost-Europa
Regionalisme Het streven naar een zekere mate van Als volken actief weerstand bieden
autonomie, dan wel afscheiding in een deel tegen natievorming, kan dat leiden tot
van een land door een groep mensen met een regionalisme. Hierbij streven ze naar
eigen identiteit zelfbestuur of een eigen soevereine
staat. Wordt het verkrijgen van een
eigen staat werkelijkheid, dan is er
sprake van separatisme
Blokvorming Organisatie van landen, vooral op economisch West- en Oost-Duitsland, gingen op in
en/of politiek gebied één nieuwe staat. Ook probeerden
soevereine landen samen een politieke
en/of economische sterke positie te
verkrijgen ten opzichte van andere
landen of machtsblokken De EU is het
resultaat van een lange periode van
blokvorming
Samenwerkings- Groep van landen of organisaties die De EU is een samenwerkingsverband
verband regelmatig overleg met elkaar hebben Globalisering wordt hierdoor sterk
toegenomen
Bevolkingsgroei De absolute of procentuele toename van het Sociale bevolkingsgroei is de
aantal bewoners van een gebied migratiestroom en de natuurlijke
bevolkingsgroei is de groei qua
geboortes
Demografische De overgang van een niveau van hoge Fase 1: landbouw, geboortecijfer en
transitiemodel geboorte- en sterftecijfers naar een laag sterftecijfer hoog, hygiëne slecht
niveau van geboorte- en sterftecijfers Fase 2: geboortecijfer hoog, sterftecijfer
begint te dalen, hygiëne wordt beter
Fase 3: geboortecijfer dalend,
gezinsgrootte kleiner, sterftecijfer blijft
dalen
Fase 4: geboorte- en sterftecijfer liggen
laag
Fase 5: Vergrijzing, sterftecijfer stijgt,
geboortecijfer is laag, sterfteoverschot
, Vruchtbaarheid Het gemiddelde aantal kinderen dat een
vrouw krijgt
Leeftijdsopbouw De samenstelling van de bevolking op basis Bevolkingsdiagram:
van leeftijd en geslacht ● Piramide
● Granaat
● Urn
Demografische druk De verhouding tussen de productieve
leeftijdsgroep en de niet-productieve
leeftijdsgroepen
Nieuwe industrielanden/ Landen die zich economisch gezien in korte
de Newly Industrializing tijd ontwikkelden tot geïndustrialiseerde
Countries (NIC’s) landen. Tot de eerste NIC’s behoren
Zuid-Korea, Singapore, Hongkong en Taiwan
Wereldsysteem Samenhangend geheel van landen met hun
onderlinge politieke, culturele en
economische relaties, bestaande uit
centrumland, perifere en semiperifere
gebieden
Centrumlanden Land in een hoogontwikkelde rijke regio van Productie gebaseerd op
het wereldsysteem waarin de economische wetenschappelijke kennis, en
en politieke macht is geconcentreerd. Heet geavanceerde technologie.
ook wel kernland Arbeidsproductiviteit is groot. Veel
hoofdkantoren van internationale
ondernemingen.
In staat grote invloed uit te oefenen op
andere staten in het wereldsysteem
Semiperiferie Regio die qua economische en politieke Lager gemiddelde inkomen per hoofd
macht een middenpositie inneemt tussen van de bevolking dan de centrumlanden.
centrum en periferie. Wordt gekenmerkt door De industrie die verdween uit
een behoorlijke industrialisatiegraad en een kernlanden is grotendeels hier gevestigd
behoorlijke afzet van de productie in de vanwege de lagere loonkosten.
kernregio’s van het wereldsysteem Industrialisatiegraad groot
Periferie Regio in het wereldsysteem waar de Land- en/of mijnbouwproducten, maar
economische activiteiten sterk zijn afgestemd ook laagwaardige industriële goederen.
op de belangen van de kernlanden. Er is een Zelfvoorzienende landbouw bedrijfjes
lage productiviteit en een laag inkomen per en moderne plantages
inwoner, een eenzijdige economisch structuur
en een fragmentarische ontwikkeling
