In dit document zijn het hoorcollege en de werkgroep van week 4 van het vak Verbintenissenrecht aan de Universiteit Leiden uitgebreid samengevat. In de samenvatting worden de relevante arresten en artikelnummers genoemd. Belangrijke leerstukken worden schematisch weergegeven.
Nakoming
Nakoming is kort gezegd doen wat je zou moeten doen. Het is het verrichten van een prestatie die
beantwoordt aan de verbintenis. Nakoming kan ook door een derde geschieden (art. 6:30 BW), tenzij
er iets anders is overeengekomen. Een voorbeeld is een onderaannemer die een klus uitvoert voor
de aannemer. Een andere uitzondering is wanneer er sprake is van een persoonlijke verbintenis. Dan
is het zodanig aan de persoon verbonden, dat het niet aan een ander kan worden uitbesteed.
Nakoming kan buiten rechte of in rechte geëist worden. Buiten rechte kan je dat doen door je zelf op
de overeenkomst te beroepen. Als je naar de rechter stapt, kun je de rechter vragen de wederpartij
tot nakoming te veroordelen tot het doen wat hij zou hebben moeten doen, ook wanneer het
nakomen bijvoorbeeld ondeugdelijk is gebeurd. Wanneer iemand naar de rechter stap, is de
grondslag hiervoor art. 3:296 BW. Als het buiten rechte gebeurt dan is de overeenkomst zelf de
grondslag.
Nakoming kan gevorderd worden wanneer het nog mogelijk is (art. 3:303 BW) en de vordering
opeisbaar is (art. 6:38 en 6:39 BW). Een uitzondering is te vinden in art. 3:296 lid 2 BW. Op basis
hiervan kan, wanneer de tijdsduur van de overeenkomst nog niet is verlopen (binnen zo veel
maanden moet het zijn nagekomen), kan de rechter wel veroordelen tot het nakomen binnen die
tijd. Dan moet weer gekeken worden naar art. 3:303 BW, want wat voor belang heb je erbij dat dan
al door de rechter te laten vaststellen? Als je al aanwijzingen hebt gehad dat de wederpartij
nakoming niet gaat halen binnen de afgesproken tijd, is er wel een reden om hem al te laten
veroordelen tot nakoming.
Voor het vorderen van nakoming is geen ingebrekestelling, verzuim of toerekenbaarheid vereist.
Bij B2C overeenkomsten staan bij de algemene voorwaarden-contracten bepalingen over de
nakoming (art. 6:236 sub a BW en art. 6:237 sub b BW). Op de zwarte lijst (bepaling is onredelijk
bezwarend) staat een bepaling die de consument geheel en onvoorwaardelijk het recht ontneemt de
door de gebruiker toegezegde prestatie op te eisen. Op de grijze lijst (bepaling wordt vermoed
onredelijk bezwarend te zijn) staat de bepaling dat de inhoud van de verplichtingen van de gebruiker
wezenlijk beperkt ten opzichte van hetgeen de wederpartij, mede gelet op de wettelijke regels die op
de overeenkomst betrekking hebben, zonder dat beding redelijkerwijs mocht verwachten. Je gaat
kijken wat er in de wet staat en wat je daaruit redelijkerwijs mocht verwachten. Als wat in de
algemene voorwaarden staat daarvan afwijkt, heb je de mogelijkheid om, behoudens tegenbewijs,
de bewuste bepaling als onredelijk bezwarend te vernietigen.
Schadevergoeding
Voor schadevergoeding zijn er een aantal verschillende vereisten:
Tekortkoming in de nakoming (art. 6:74 lid 1 BW)
o Ten achterblijven bij de verbintenis; niet, niet tijdig of niet behoorlijk nakomen
o Opeisbaar (uitzondering: art. 6:80 BW)
Schade
Causaal verband (conditio sine qua non) “daardoor”
, Voor zover nakoming niet blijvend onmogelijk is, verzuim:
o Definitie art. 6:81 BW
o Hoofdregel: schriftelijke ingebrekestelling art. 6:82 lid 1 BW
Redelijke termijn, eerdere termijnen en door schuldenaar gewekte
verwachtingen tellen mee (HR Fraanje/Alukon 2019)
Nakoming blijft uit binnen die termijn
Ingebrekestelling is een tweede kans. In de praktijk bleek het begrip “een redelijke termijn”
onduidelijk. In de praktijk wordt daarom in contracten al van tevoren bepaald wat die termijn is. In
de gevallen waarin dat niet wordt gedaan, kan de termijn die je stelt niet helemaal redelijk zijn. De
Hoge Raad heeft hier over geoordeeld. In het arrest Fraanje/Alukon ging het over het vervaardigen
van aluminiumkozijnen. Die bleken niet goed te zijn. Het ging om een sportcomplex waarvoor die
kozijnen bestemd waren. Toen Fraanje de verbintenis buitengerechtelijk ontbond, rees de vraag of
de termijn die aan Alukon werd gegeven om na te komen redelijk? De Hoge Raad gaf aan dat niet
alleen moet worden gekeken naar de laatste termijn die gesteld wordt, maar ook de eerdere
termijnen die gesteld werden en wat Alukon aan verwachtingen heeft gewekt. Dat moet worden
meegewogen om te oordelen of in totaal er sprake was van een redelijke termijn.
Daarnaast kan men in een aantal gevallen verzuim laten intreden zonder dat er sprake is van
ingebrekestelling. Deze uitzonderingen staan opgesomd in art. 6:83 BW:
wanneer een voor de voldoening bepaalde termijn verstrijkt zonder dat de verbintenis is
nagekomen, tenzij blijkt dat de termijn een andere strekking heeft
Dit geval komt in de praktijk het meeste voor. Als er een termijn is afgesproken en die
termijn is verstreken, dan is er sprake van verzuim. Wel is er nog de tenzij. De wederpartij
kan bijvoorbeeld aangeven dat de afgesproken termijn meer een richttermijn was. Als je een
termijn afspreekt, is die in zekere zin fataal en hoeft er geen sprake te zijn van een
ingebrekestelling. Er is dus wel een uitzondering. Dat vinden de afnemers in de praktijk niet
prettig. In contracten wordt daarom gepreciseerd (‘de termijnen gelden als vast en fataal’).
Leveranciers doen juist het tegenovergestelde en zetten in hun contracten dat ze wel in
gebreke gesteld moeten worden.
wanneer de verbintenis voortvloeit uit onrechtmatige daad of strekt tot schadevergoeding
als bedoeld in artikel 74 lid 1 en de verbintenis niet terstond wordt nagekomen
wanneer de schuldeiser uit een mededeling van de schuldenaar moet afleiden dat deze in de
nakoming van de verbintenis zal tekortschieten
De uitzonderingen in art. 6:83 BW is geen limitatieve opsomming; ook als de schuldenaar niet of niet
toereikend reageert op een verzoek van de schuldeiser binnen een redelijke termijn te laten weten
hoe en wanneer hij de gebreken zal herstellen, is er sprake van verzuim zonder ingebrekestelling (HR
Fraanje/Alukon). In de praktijk stuurt de schuldenaar dan terug: “ik zal nakomen”. De Hoge Raad
neemt met de algemene notie dat hij zal nakomen geen genoegen.
Daarnaast staat er nog een uitzondering in art. 6:82 lid 2 BW: Indien de schuldenaar tijdelijk niet kan
nakomen of uit zijn houding blijkt dat aanmaning nutteloos zou zijn, kan de ingebrekestelling
plaatsvinden door een schriftelijke mededeling waaruit blijkt dat hij voor het uitblijven van de
nakoming aansprakelijk wordt gesteld. Wat voor zin heeft het dan om iemand nog een tweede
termijn te gunnen?
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper larakalkman. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,99. Je zit daarna nergens aan vast.
