Zeer complete samenvatting van Rechtssociologie. Bevat de samenvattingen/aantekeningen van de hoorcolleges, werkgroepen en literatuur (van destijds). Alle belangrijke begrippen zijn dikgedrukt zodat je altijd de juiste termen in het hoofd hebt voor het tentamen. Het bestand is zeer overzichtelijk ...
De rechtspsychologie is bij uitstek een empirische wetenschap, die voornamelijk opereert
doormiddel van experimenten. In een klassiek experimenteel ontwerp (=design) word doormiddel van
manipulatie bij de experimentele groep, die niet bij de controle groep wordt toegepast, gekeken of
de manipulatie invloed heeft. Experimenten die afwijken van het klassieke design moeten quasi
experimenten genoemd worden.
Nu volgen negen belangrijke rechtspsychologische experimenten:
Suggestie en verandering van post-hoc informatie: Het botsende auto experiment van Loftus
Bedenker: Elizabeth Loftus
Onderzoeksvraag: Hoe beïnvloedt de vraagvorming het antwoord van getuigen?
Opzet: Bij het experiment kregen studenten een autocrash te zien waarna zij de vraag kregen hoe hard
zij dachten dat de auto’s reden.
Experimentele interventie en manipulatie: bij verschillende studenten werd een andere manier van het
woord botsen gevraagd (hit, crashed, collided, smashed)
Uitkomsten: Hoe erger het woord klonk, hoe harder de gemiddelde snelheid werd geschat. Men kan
het geheugen van getuigen veranderen door achteraf, na de gebeurtenis die zij zich herinneren,
misleidende informatie te geven. Dit houdt zich niet bij perifere details maar kan zelfs om grote
gebeurtenissen gaan.
Veranderingsblindheid: De Deurstudie
Bedenker: Daniel Simons en Daniel Levin
Onderzoeksvraag: de mogelijkheid om veranderingen in visuele informatie te detecteren bij getuigen.
Opzet: er wordt om informatie gevraagd aan een willekeurig persoon op straat.
Experimentele interventie en manipulatie: Terwijl dit gebeurd word, d.m.v een korte belemmering
van het zicht, de vragende persoon verwisseld.
Uitkomsten: Ongeveer de helft van de ondervraagde personen merkt de wissel van de persoon niet op
(=change blindness). Als men wordt gevraagd te letten op details neemt het aantal mensen dat de
verandering opmerkt toe. De studie laat dus zien dat veranderingsblindheid vooral voortkomt als
mensen informatie op een oppervlakkige wijze encoderen.
,Valse Bekentenissen: Het Alt-toets-experiment van Kassin en Kiechel
Bedenker: Saul Kassin en Gisli Gudjónsson
Onderzoeksvraag: Wanneer gaan mensen over tot het bekennen van iets waar zij niet schuldig aan
zijn.
Opzet: Men werd gevraag om letters over te typen en mochten niet de alt toets aanraken want dan zou
de computer crashen. Nadat de computer crashte werden zij beschuldigd van het aanraken van de alt
toets.
Experimentele interventie en manipulatie: Bij een gedeelte van de mensen werd er snel voorgelezen
en bij een gedeelte traag, ook werd er soms vals bewijs voorgelegd.
Uitkomsten: Een groot gedeelte van de mensen gaf een valse bekentenis voor het aanraken van de alt-
toets. Dit was bij sneller lezen en met valse bekentenis meer. 50% van de mensen geloofde de knop
ingedrukt te hebben en als er een valse getuige bij was geloofd 95% van de mensen dat ze de alt toets
ingedrukt hebben. Naderhand bleek dat 1/3 van de mensen het aantoetsen van de alt toets had
geïnternaliseerd.
Commissies in het geheugen: Crashing memories en het probleem van source monitoring
Bedenker: Crombag, Wagenaar en Van Koppen
Onderzoeksvraag: Kan doormiddel van vraagstelling en het geven van informatie de herinnering van
de eigen authentieke waarneming worden veranderd.
Opzet: Men werd gevraagd of zij de beelden van de Bijlmer ramp hadden gezien en de onderzoekers
vroegen hier details over
Experimentele interventie en manipulatie: er zijn nooit beelden geweest van de Bijlmer crash.
Uitkomsten: Zonder beeld te hebben gezien beweerd minstens de helft van de onderzochten het
beeldmateriaal (wat niet bestaat) wel te hebben gezien
Simpele Pseudo-herinneringen: Het Deese-Roediger-McDermott-Paradigma
Bedenker: James Deese, Henry Roediger en Kathleen McDermott
Onderzoeksvraag: Hoe komen pseudo-herinneringen tot stand?
Opzet: Doormiddel van het geven van lijsten met associërende woorden wordt vervolgens de vraag
gesteld of een soortgelijk woord herkent word of al eerder voorgekomen is.
Experimentele interventie en manipulatie: /
Uitkomsten: De mensen gaven meer dan de helft van de tijd aan het lokwoord te herinneren en nog
meer te herkennen. Dit kan onder andere verklaard worden door de Fuzzy trace-theorie, doordat er
twee soorten herinneringen tot stand komen. Een Verbatim-herinnering en een gist-herinnering. De
eerste is de letterlijk herinnering terwijl de tweede een meer algemene (die sterker blijft hangen)
herinnering. Het associërende woord werd met de gist-herinnering herinnerd. Roediger dacht echter
aan de activation/monitoring-theorie, hierbij word de verklaring gezocht in de associatie die de
woordenlijsten met het onbekende woord oproepen.
, Compliance (=groepsconformiteit): het onderzoek van Asch naar groepsconformiteit bij het
schatten van lijnlengtes
Bedenker: Soloman Asch
Onderzoeksvraag: Kan doormiddel van compliance het antwoord van iemand beïnvloedt worden?
Opzet: Bij groepen van acht personen worden balkjes van verschillende lengtes laten zien.
Experimentele interventie en manipulatie: zeven van de acht mensen zijn stooges of confederates
(werken mee) die een vals antwoord geven.
Uitkomsten: In een derde van de gevallen confirmeerde de proefpersoon zich tot datgeen wat de groep
besloot, dit getal nam echter sterk af zodra iemand anders wel het goede antwoord gaf.
Gehoorzaamheid: Het Milgram-experiment met elektrische schokken
Bedenker: Stanley Milgram
Onderzoeksvraag: Wat doet het uitoefenen van autoriteit met iemand.
Opzet: iemand moest iemand schokken toedienen als hij een fout antwoord gaf. De proefpersoon kon
dit persoon niet zien maar wel horen. De persoon die de test aflegde was echter ook een deel van het
experiment en gaf expres verkeerde antwoorden.
Experimentele interventie en manipulatie: de professor beval de persoon door te gaan tot het bittere
eind van schokken.
Uitkomsten: 65% van de proefpersonen ging door tot het einde van de schokken. De eerste verklaring
hiervoor komt voort uit conformisme, de tweede is (van Milgram zelf) dat men zichzelf niet als
apparaat van het systeem en daardoor de eigen verantwoordelijkheid wegscheld. En dus, zichzelf niet
verantwoordelijk houdt voor zijn daden.
Effect van dossierkennis vooraf op het bewijsoordeel van rechters: het onderzoek van
Schünemann
Bedenker: Bernd Schünemann
Onderzoeksvraag: Hoe sterk komt belief perseverance (=iets blijven geloven omdat je er altijd al in
hebt geloofd(zelfs als het tegendeel bewezen is)) voor bij rechters.
Opzet: Bij twee groepen rechters werd voorafgaand aan een uitspraak informatie gegeven over de
verdacht, zij moesten oordelen of de verdachte schuldig was of kon worden vrijgesproken.
Experimentele interventie en manipulatie: aan een gedeelte werd voorafgaand informatie laten zien
die suggereerde dat de verdachte schuldig was en aan het andere gedeelte meer ambigue informatie.
Uitkomsten: 82% van de rechters oordeelde dat de verdacht schuldig was ook al kon dit niet volhard
worden bewezen. Bij de groep die meer vage informatie kreeg was dit ongeveer 50%. Dit laat zien dat
ook rechters aan belief perseverance kunnen lijden.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper Svenvdk. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,98. Je zit daarna nergens aan vast.
