Kennisclip bij HC 5: ten koste van/ten laste van (art. 10 SW)
Art. 10 van de Successiewet ziet op de omzetting van eigendomsrechten in genotsrechten.
Eigendomsrechten vererven bij het overlijden en genotsrechten niet. Sterker nog, die eindigen
bij het overlijden.
Art. 10 ziet op de situatie dat:
- een erflater vermogen overdraagt (overdracht vermogen door erflater);
- aan een bloed- of aanverwant;
- onder voorbehoud van een genotsrecht;
- dat duurt tot aan zijn overlijden.
Eerste voorwaarde centraal: twee manieren
In deze kennisclip staat de eerste voorwaarde centraal: de overdracht van vermogen door de
erflater. Dat kan op twee manieren plaatsvinden, namelijk:
- ten koste van erflaters vermogen; of
o Dit ziet op de situatie dat een vermogensbestanddeel dat in eigendom is van de
erflater, wordt overgedragen onder voorbehoud van een genotsrecht. Deze
overdracht kan plaatsvinden om niet of onder bezwarende titel.
- ten laste van erflaters vermogen.
o Dit ziet op de situatie dat de erflater een genotsrecht verwerft met eigen
vermogen. Hij koopt een genotsrecht. Dit is dus altijd onder bezwarende titel.
Deze voorwaarden vinden we in art. 10 lid 1 SW.
Ten koste van
Het gaat er dus om dat de erflater eigendom heeft van een vermogensbestanddeel. Dit
eigendom zet hij om in een genotsrecht van dat vermogensbestanddeel.
Laten we uitgaan van een vader en een pand. Vader is eigenaar van het huis. Als vader overlijdt,
zit dat huis in zijn nalatenschap. Ervan uitgaande dat het pand een waarde heeft van €400.000
en de kinderen zijn erfgenamen zijn, betekent dat de kinderen ongeveer €65.000 belasting
moeten betalen over dat huis.
Een oplossing om deze belastingbetaling te voorkomen, zou kunnen zijn dat vader het huis
overdraagt aan zijn kind. Het kind heeft dan eigendom, maar vader moet er wel blijven wonen.
Dus vader draagt dat huis over aan het kind, maar bedingt dat hij een vruchtgebruik behoud
van dat huis. Het kind verkrijgt dus enkel het blote eigendom en vader kan op grond van dat
vruchtgebruik in dat huis blijven wonen.
Als vader dan overlijdt, eindigt het vruchtgebruik. Dat is zo bepaalt in boek 3 BW. Vruchtgebruik
eindigt bij het overlijden van de vruchtgebruiker en kan dus niet vererven. Door het eindigen
van het vruchtgebruik heeft het kind de volle eigendom van het pand en daarmee zit dat volledig
in zijn vermogen, zodat er geen erfbelasting is verschuldigd over de nalatenschap.
Dus: eigendom wordt omgezet in een genotsrecht. De erflater heeft eerst de eigendom van een
goed. Hij vervreemdt het goed aan zijn kind, om niet of onder bezwarende titel. Hij behoudt
zich een genotsrecht voor.
De gevolgen zijn dat de erflater het goed (hier: pand) tijdens zijn leven kan blijven gebruiken.
Hij getroost zich geen voelbaar offer (zoals de wetgever dat heeft gezegd). Bij zijn overlijden
laat hij niets na. Dat is precies waar art. 10 op ziet. Art. 10 zegt namelijk: erfbelasting wordt
verschuldigd over het pand.
Ten laste van
Dit werkt op een soortgelijke manier, maar eigendom wordt omgezet in een genotsrecht door
de aankoop van een vruchtgebruik. Nu is het kind eigenaar van het pand. Vader heeft alleen
maar cash, geld op een bankrekening staan. Als vader overlijdt, vormt cash/bankrekening zijn
nalatenschap en zijn de kinderen daar erfbelasting over verschuldigd. Maar wat vader kan doen,
is het vruchtgebruik kopen van zijn kind. Het vruchtgebruik van het huis komt dan in vaders
vermogen en het kind krijgt de contanten van vader. Als de erflater (hier: vader) dan vervolgens
overlijdt, eindigt het vruchtgebruik weer en is zijn nalatenschap weer nihil.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper MdK94. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.