EU recht in de praktijk
Aantekeningen hoorcollege 1 t/m 11
Hoorcollege 1
Geschiedenis, organisatie en kernbegrippen van de Europese
rechtsorde
Kern van het vak
- Wat is de verhouding tussen Nederlands en Eu recht?
- Wat voor impact heeft de EU op:
o De nationale rechter?
o De nationale overheid?
o Een bedrijf?
o Een burger van de EU?
De Europese Gemeenschap is een ‘nieuwe, autonome rechtsorde’
Van Gend en Loos = EU recht is anders dan internationaal recht. Is nieuwe autonome
rechtsorde. Eu recht is dynamischer en gaat veel verder. Doel van EU staat in art. 2; Naar een
steeds verdere integratie.
1. Overdracht van bevoegdheden
2. Rechtspersoonlijkheid
3. Eigen instellingen
4. Eigen besluitvormingsprocedures
5. Eigen rechtsbronnen
6. Verplichte rechtsmacht Hof van Justitie EU: Internationaal rechtshof hebben maar
een paar uitspraken. In arresten wordt meer gedaan dan rechtsgesproken in EU, daar
wordt ook recht gemaakt. Hof is actief. Dat hebben we ook gezien in Van Gend en
Loos; geest van verdrag is geëigend dat burgers niet alleen plichten krijgen maar ook
rechten en kunnen inroepen bij de rechter.
7. Eigen interpretatiemethode
8. Rechten voor individu: afdwingbare rechten en fundamentele rechten (denk aan
Google; right to forget)
Inhoud van het vak:
- HC 1-2: De verhouding tussen de Europese en de Nederlandse rechtsorde
- HC 3-6: De interne markt
- HC 7-9: Het Europese mededingingsrecht
Drie manieren:
o Als je zo groot bent, mag je die macht houden (Denk aan Google, Apple) Maar
einddoel is welvaart voor consument
o Twee bedrijven gaan samen; dan krijg je zelfde situatie machtsblok,
kartelvorming, prijsafspraken
o Staatssteun is verboden
- HC 10-11: Het stelsel Europese rechtsbescherming
, Vandaag:
1. Kort historisch overzicht
2. Verdragsstructuur
3. Europese instellingen, bevoegdheden en rechtsinstrumenten
4. Verhouding EU en Nederlandse instellingen
Art. 3 VEU: De unie heeft als doel de vrede, haar waarden en het welzijn van haar volkeren
te bevorderen
Reden waarom EU is opgericht staat in art. 3 VEU. Eu is niet alleen opgericht om
economische redenen, maar ook om vrede te bewaren.
Samenwerking begon op het gebied met kolen en staal. Dit was namelijk oorlogsmateriaal
en door samenwerking had niet iedereen die macht erover.
Historisch overzicht
- Van EGKS/EEG naar EU 2013
- Verbreding van integratie:
o Van 6 naar 28 lidstaten (?)
o Steeds meer beleidsterreinen: We begonnen met interne markt maar er
komen steeds meer terreinen bij zoals bijvoorbeeld onderwijs.
- Verdieping van integratie
o Besluitvormingsprocedures meer efficiënt en democratisch: Meestal
gebaseerd op gekwalificeerde meerderheid. Niet alle (want veto recht is ook
nog voor gevoelige terreinen), maar meeste zijn gekwalificeerde
meerderheid.
Democratisch: wij kiezen Europees parlement direct
o Uitbouw van het EU recht (financiële crisis!)
o Vergroting onderlinge samenwerking en solidariteit?
Verbreding en verdieping: hoe?
- Verdragswijzigingen: Voor elke verdragswijziging heeft lidstaat vetorecht. Elke
lidstaat moet instemmen.
o Europese Eenheidsakte, Maastricht, Amsterdam, Nice, Lissabon… (art.1 VEU
‘een steeds hechter verbond tussen de volkeren van de EU)
- Wetgeving
o Bijvoorbeeld: Verordening 1612/68 betreffende het vrij verkeer, de
verplaatsing en het verblijf van werknemers (HC 4)
- Rechtspraak Hof van Justitie EU
o Bijvoorbeeld Van Gend en Loos, Costa tegen ENEL, etc.
- Praktijk EU-instellingen en lidstaten
o Bijvoorbeeld Bachelor-Master structuur, uitwisseling studenten
Verdragswijzigingen (l)
- Europese Eenheidsakte (1986)
o Gekwalificeerde meerderheid tbv interne markt, 1992, nieuwe
beleidsterreinen (milieu, consumenten), politieke samenwerking
- Verdrag van Maastricht (1992)
