Samenvatting voor maatschappijwetenschappen havo 5. Deze samenvatting is gebaseerd op Seneca en bevat alle lesstof van de 9 hoofdstukken + alle kernconcepten.
Samenvatting MAW CSE
Hoofdstuk 1 De samenleving en het individu
1.1 Identiteit
Kernconcept Identiteit: Het beeld dat iemand van zichzelf heeft, dat hij uitdraagt en anderen
voorhoudt en hij als kenmerkend en blijvend beschouwt voor zijn eigen persoon. Het is
afgeleid van zijn perceptie over de groep(en) waar hij wel of juist ook niet deel van uitmaakt.
Drie aspecten van identiteit:
1. Persoonlijke identiteit: Het beeld dat iemand van zichzelf heeft, zijn zelfbeeld.
2. Sociale identiteit: Het beeld dat iemand heeft van zichzelf als lid van sociale
groep(en) en categorieën waar hij of zij deel van uitmaakt.
3. Collectieve identiteit: Het beeld van een groep. Externe collectieve identiteit: Een
beeld van een groep dat als blijvend en kenmerkend voor die groep wordt
beschouwd.
Loyaliteitsconflict: Je moet kiezen uit twee opties, maar wil het andere niet teleurstellen
voorbeeld: je bent fan van SC Heerenveen, maar wilt niet bij de hooligans horen.
1.2 Socialisatie
Kernconcept Socialisatie: Het proces van overdracht en verwerving van de cultuur van de
groep(en) en de samenleving waar mensen toe behoren. Het proces bestaat uit opvoeding,
opleiding en andere vormen van omgang met anderen.
Twee delen waaruit socialisatie bestaat:
- Het proces van overdracht: Mensen brengen de cultuur van een groep of
samenleving over aan nieuwkomers, zoals jonge kinderen. Socialisatoren: Mensen of
groepen mensen die een cultuur overdragen.
- Het proces van verwerving: Mensen maken zich de cultuur van een groep of
samenleving eigen. Mensen internaliseren bijvoorbeeld de waarden en normen.
Internalisering: bestaande opvattingen die in de maatschappij bestaan, overnemen
en je ernaar gedragen zoals regels, overtuigingen en stereotypen.
Rituelen: een ritueel bestaat uit handelingen die regelmatig terugkeren en een bepaalde
betekenis hebben voor een persoon of groep. Een ritueel geeft structuur aan gedrag
waardoor het aanleren ervan eenvoudiger wordt.
Nature: eigenschappen die zijn aangeboren zoals je vingerafdruk of DNA – ‘biologische
factoren’, ‘genetische’ of ‘aangeboren’.
Nurture: gedrag/eigenschappen die zijn aangeleerd zoals je normen en waarden en
taalgebruik – ‘omgevingsfactoren’, ‘maatschappelijke oorzaken’ of ‘sociale interactie’.
Nature-nurture-debat: de vraag of eigenschappen van mensen meer worden bepaald door
natuur of cultuur.
,1.3 Cultuur
Kernconcept Cultuur: Het geheel van voorstellingen, uitdrukkingsvormen, opvattingen,
waarden en normen die mensen als lid van een groep of samenleving hebben verworven.
Vijf cultuurelementen
Wat mensen in hun hoofd meedragen:
- Waarden: idealen, zoals gelijkheid, vrijheid en veiligheid.
- Opvattingen: ideeën, wat je vindt, je gedachten over iets.
- Voorstellingen: Beelden, ideeën, verhalen die mensen hebben over een gebeurtenis.
Hoe gedrag geregeld wordt:
- Normen: regels die horen bij waarden
Wat je aan de buitenkant kunt zien of merken:
- Uitdrukkingsvormen: bijvoorbeeld symbolen als een kruis (voor christenen)
Materiele en immateriële aspecten van cultuur
Materiele aspecten: tastbaar en concreet zoals monumenten, schilderijen en bepaalde
frisdranken.
Immateriële aspecten: zaken die je niet meteen ziet zoals waarden en taal.
Culturen zijn dynamisch, ze kunnen (langzaam) veranderen en zijn in beweging
Culturen zijn plaats- en tijdgebonden, het verschilt per regio en tijd waar en wanneer iets
‘normaal’ is en gevonden wordt.
1.4 Acculturatie en subculturen
Dominante cultuur, subcultuur en tegencultuur
- Dominante cultuur: De cultuur van de groep in de samenleving met de invloedrijkste
politieke of economische positie. Dit is vaak de grootste groep. In Nederland hoort
hier bijvoorbeeld de Nederlandse taal bij.
- Subculturen: Kleinere culturen die deels overlappen en licht afwijken van de
dominante cultuur met eigen waarden en normen. Bijvoorbeeld je gezin, school of
geloofs- en sportvrienden.
- Tegencultuur: Deze behoort tot mensen die niet willen horen bij de dominante
cultuur en zelfs willen dat de dominante cultuur verandert. Deze mensen kunnen zich
geweldloos of gewelddadig verzetten tegen de dominante cultuur. Dit zijn
bijvoorbeeld terroristische groepen.
Twee vormen van socialisatie:
1. Enculturatie: Het aanleren en verwerven van de cultuur waarin iemand geboren
wordt.
2. Acculturatie: Het aanleren en verwerven van een andere cultuur.
Kernconcept Acculturatie: Het aanleren en verwerven van een andere cultuur of elementen
daaruit, dan die waarin iemand is opgegroeid.
, Functies van socialisatie
- Continuering, oftewel voortzetting, van een (sub)cultuur
- Verandering van een (sub)cultuur
- Identificatie van het individu met anderen, met een groep en een (sub)cultuur, en het
besef van groepslidmaatschap van het individu.
- Identiteitsontwikkeling van het individu gedurende de gehele levensloop
- Gedragsregulatie van het individu waardoor het eigen gedrag en dat van anderen
beter voorspelbaar wordt en het samenleven overzichtelijker
Hoofdstuk 2 De samenleving en bindingen
2.1 Groepsvorming
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper liezavankeimpema. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,99. Je zit daarna nergens aan vast.