Inhoud
hoofdstuk 1 zelfbeeld en zelfwaardering..................................................................................................................4
1 inleiding..............................................................................................................................................................4
2 VEEL GERELATEERDE BEGRIPPEN.......................................................................................................................4
3 theoretische kader – persoonsmodel................................................................................................................5
4 informatiebronnen bij ontstaan en opbouw zelfbeeld......................................................................................5
5 ontwikkeling van zelfbeeld/zelfwaardering.......................................................................................................6
6 zelfwaardering uitgediept..................................................................................................................................7
6.1 verschillende visies op zelfwaardering............................................................................................................7
6.2 Zelfwaarderingsmodel HARTER.......................................................................................................................7
6.3 meetinstrumenten (grafieken kunnen lezen op examen)..............................................................................8
6.4 behoefte aan zelfwaardering........................................................................................................................10
6.5 zelfverheerlijkingsmechanismen...................................................................................................................10
7 zelfpresentatie..................................................................................................................................................12
7.1 strategische zelfpresentatie..........................................................................................................................12
7.2 zelfverificatie.................................................................................................................................................12
hoofdstuk 2 persoonlijkheid...................................................................................................................................12
1 persoonlijkheid.................................................................................................................................................13
1.1 Definitie.........................................................................................................................................................13
1.2 onderscheid begrippen.................................................................................................................................13
2 geschiedenis.....................................................................................................................................................13
2.1 Invloeden op persoonlijkheidspsychologie...................................................................................................13
3 ideografische en nomothetische benaderingen (Allport)................................................................................14
4 meten van persoonlijkheidskenmerken...........................................................................................................14
4.1 Factoranalytische studies van de persoonlijkheid........................................................................................15
4.2 Persoonlijkheidseigenschappen <-> situaties?.............................................................................................15
5 big five (meest recente persoonlijkheidstheorie)............................................................................................15
5.1 persoonlijkheidsdimensies............................................................................................................................15
5.2 geschiedenis van deze 5 begrippen..............................................................................................................17
5.3 eigenschappen..............................................................................................................................................17
5.4 relevantie.......................................................................................................................................................17
6 Meetinstrumenten...........................................................................................................................................18
6.1 NEO-PI-R / NEO-FFI........................................................................................................................................18
6.2 persoonlijkheidsvragenlijst voor kinderen....................................................................................................18
7 persoonlijkheid van kinderen...........................................................................................................................19
8 Artikel persoonlijkheid.....................................................................................................................................19
hoofdstuk 3 emoties en emotionele inteligentie....................................................................................................28
1 definiering en omkadering van het begrip emotie..........................................................................................28
1
, 1.1 emoties: de reactie van een heel systeem....................................................................................................28
1.2 een mogelijke definitie..................................................................................................................................29
1.3 Eigenschappen van emoties..........................................................................................................................29
1.4 onderscheid begrippen.................................................................................................................................29
1.5 waar dienen emoties voor?...........................................................................................................................30
1.6 primaire en secundair emoties.....................................................................................................................30
2 de zes basisemoties..........................................................................................................................................30
3 emoties als cultuurgebonden of aangeboren..................................................................................................30
3.1 het onderzoek van paul ekman.....................................................................................................................30
3.2 emoties en culturele uitingsvormen.............................................................................................................31
3.3 Kan je het zien als iemand liegt?...................................................................................................................32
4 theorien over het tot stand komen van emoties.............................................................................................32
4.1 een allesomvattende of universele theorie?................................................................................................34
5 emotionele intelligentie...................................................................................................................................34
6 voorbeeldvragen emoties................................................................................................................................35
hoofdstuk 4 stress, burn-out en coping..................................................................................................................36
1 Wat is stress?....................................................................................................................................................36
2 Professioneel functioneren..............................................................................................................................36
2.1 gezonde en ongezonde stress.......................................................................................................................36
3 bronnen van stress...........................................................................................................................................36
3.1 alledaagse problemen...................................................................................................................................36
3.2 levensgebeurtenissen...................................................................................................................................36
3.3 traumatische gebeurtenissen........................................................................................................................37
3.4 chronische stress: duur van stressvolle gebeurteniisen...............................................................................37
4 model voor ongezonde stress..........................................................................................................................37
4.1 de rol van doelen in het ontstaan van ongezonde stress.............................................................................37
4.2 de rol van persoonlijkheid in het ontstaan van ongezonde stress...............................................................38
5 beoordelingsprocessen....................................................................................................................................38
5.1 attributionele en verklarende stijlen.............................................................................................................38
5.2 perceptie van controle..................................................................................................................................38
5.3 optimisme en positieve emoties...................................................................................................................39
6 burn-out: langdurig ongezonde stress.............................................................................................................39
6.1 typische burn-out situaties...........................................................................................................................39
6.2 eindfase van langdurig proces......................................................................................................................39
6.3 wat is burn-out?............................................................................................................................................39
6.4 beionvloedende factoren (niet vanbuiten leren, toepassen).......................................................................40
6.5 onderscheid met stress?...............................................................................................................................41
7 gevolgen van stress en burn- out.....................................................................................................................41
8 coping: omgaan met stress..............................................................................................................................41
2
, 9 tijd voor actie!..................................................................................................................................................42
hoofdstuk 5 faalangst bij kinderen en jongeren.....................................................................................................42
1 wat is faalangst?...............................................................................................................................................42
1.1 Een omschrijving...........................................................................................................................................42
1.2 Prevalentie en co- morbiditeit......................................................................................................................43
1.3 vormen van faalangst....................................................................................................................................43
1.4 waar komt faalangst vandaan?.....................................................................................................................44
2 herkennen van faalangst (signalen).................................................................................................................44
2.1 reacties verbonden aan faalangst.................................................................................................................44
3 model van motivatie en faalangst (Depreeuw en Lens 1998).........................................................................46
3.1 component 1: waardering/motieven: voorbeeld.........................................................................................46
3.2 component 2: kansen op suvves, risico op falen..........................................................................................46
3.3 component 3: doelstellingen: voorbeeld......................................................................................................46
3.4 component 4: voorbereiding: voorbeeld......................................................................................................47
3.5 component 5: eigenlijke uitvoering..............................................................................................................47
3.6 component 6: resultaatsevaluatie................................................................................................................47
3.7 component 7: oorzakelijk attributie..............................................................................................................47
3.8 component 8: permanent leerproces...........................................................................................................47
4 diagnostiek en meetinstrumenten...................................................................................................................47
4.1 diagnostiek: ETAV (Van der Ploeg, 1988)......................................................................................................48
4.2 Diagnostiek: VaSEV (Depreeuw, 1996).........................................................................................................48
5 hoe faalangst aanpakken?................................................................................................................................49
5.1 Belangrijke elementen in de aanpak.............................................................................................................49
5.2 rol van de ouders en de school.....................................................................................................................51
PERSOONLIJKHEIDSPSYCHOLOGIE
3
, HOOFDSTUK 1 ZELFBEELD EN ZELFWAARDERING
1 INLEIDING
Zelfbeeld: definiëring
= Het zelfbeeld is een zelfconcept of een zelfschema, een geheel van opvattingen die een individu heeft over
zijn persoonlijke eigenschappen en het functioneren. Het zelfbeeld wordt opgebouwd van jongsaf aan, zowel
de inhoud als de structuur.
cognitieve component van jezelf
2 VEEL GERELATEERDE BEGRIPPEN
Begrippen
o Zelfwaardering
= accepteren of waarderen hoe je bent als persoon
o Zelfpresentatie (sociale identiteit) vb. in contactadvertenties
= De manier waarop we ons op sociaal media laten zien, dit is vaak niet hoe je in werkelijkheid bent
o Zelfbeschikking
= verklaringen zoeken voor ons eigen gedrag of de oorzaken van ons eigen gedrag (= attributies)
Bv. Ik heb mijn best gedaan bij het leren om in het tweede jaar te geraken (intern)
Bv. De examens waren makkelijk dus ik ben in het tweede jaar geraakt (extern)
o Zelfhandhaving
= ons coping gedrag (beschermingsstrategieën): wat gaan we doen als ons zelfbeeld bedreigt wordt?
We gaan ons zelfbeeld beschermen omdat we vaak niet met de realiteit geconfronteerd worden.
Verschillende vormen zelfhandhaving:
1. Rationalisatie
= een onjuist oordeel vormen en dit beargumenteren
2. Compensatie
= iets waar we minder goed in zijn compenseren met waar we sterk in zijn
3. Verschuiving
= onze reacties richten op een veiliger persoon of object (afreageren)
Bv: je hebt een baaldag gehad en reageert je af op je zus als je thuis komt
4. Negatie
= niet onder ogen willen zien van de realiteit -> ontkennen
Bv: moeder blijft de mogelijkheid ontkennen dat haar dochter zwanger zou kunnen zijn
5. Sublimering
= reactie omvormen, meer onaanvaardbaar gedrag omzetten naar aanvaardbaar gedrag
Bv: een student kan een negatieve gevoel omzetten in positieve energie door hard te studeren
6. Regressie
= terugvallen naar een vorige fase/gedrag, naar een vorige periode (veel affectie zoeken
Bv: toen het 2de kindje geboren werd wou het eerste kindje terug kruipen en opgepakt worden
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper elkepelsemacker. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,99. Je zit daarna nergens aan vast.