Samenvatting
Volledige Samenvatting Inleiding tot het Recht eerste 4 hoofdstukken
- Vak
- Instelling
Samenvatting, rekening houdend met nota's, lessen, boek, geschreven in 2022
[Meer zien]Voorbeeld 4 van de 71 pagina's
Voorbeeld 4 van de 71 pagina's
In winkelwagen
In winkelwagen
gesponsord bericht van onze partner
Verkoper
Volgendonnatellastragier
Voorbeeld van de inhoud
Inleiding tot het recht samenvattingLES 1: Thema 1
RECHT EN RECHTSWETENSCHAP
WAT IS RECHT?
Definitie?
Recht is een rationeel opgebouwd geheel van begrippen, normen
en instellingen met de bedoeling de maatschappij te ordenen door
regels waaraan van overheidswege sancties kleven.
• Enge zin: meestal “recht” = “rechtsregels”
= afdwingbare normen via overheid (geweldmonopolie)
• Maar recht is ook methode, jargon, geheel van instellingen...
• De facto meestal: financiële balans
Men probeert onrecht recht te zetten, wat meestal gebeurt via
geld.
KENMERKEN
A. Rationeel
Recht = samenstellende deeltjes die op logische wijze verbonden zijn.
Nu ook veel aandacht voor voelende mens.
B. Begrippen, normen & instellingen
Elke term heeft eigen specifieke betekenis in het recht. Juridische taal
moet tegelijk volkstaal als vaktaal zijn, jurist moet begrijpelijk kunnen
communiceren met vakgenoten + groot publiek.
C. Middel om maatschappelijke orde te REGELEN, te HANDHAVEN, te
HERSTELLEN
1
,Politici (en juristen) zorgen voor een (beperkt) beleid.
!?(de)regulering!?
is de overheid te ver gegaan met alles wettelijk te regelen?
Velen willen aantal regels verminderen, maar zonder regels geen orde
D. Sanctie
(door of erkend door overheid)
met oog op HANDHAVING (geweld- of machtsmonopolie)
Overheid heeft geweldmonopolie
enkel overheid mag geweld of dwang gebruiken
wanneer zij dit effectief doet en dus bijdraagt tot handhaving
van de rechtsnormen
overheid doet aan rechtshandhaving
E. Recht en rechtsstelsels
Er bestaan families rechtsstelsels. Binnen de “westerse”:
België behoort tot “civil law”-systemen.
- Algemene codificatie van rechtsnormen
- Wetgeving neemt prominente plaats in
Er zijn ook “common law”-systemen (bv. VS en GB)
- Recht ontstaat op basis van wat de rechter heeft beslist
- Recht ontwikkelt zich van geval tot geval
- Wetgeving wordt pas uitgevaardigd om specifieke gevallen op te lossen,
zonder algemeen systeem aan te bieden
Bv. contracten in civil law-systeem minder gedetailleerd, bouwt
voort op wettelijk systeem & geeft slechts aanvullingen.
Contracten in common law-systeem gedetailleerd.
RECHT VS. RECHTVAARDIGHEID
2
,= verhouding middel/doel
Recht is een middel (rechtsregels) om o.a. rechtvaardigheid te bekomen
(doel).
* Doel blijkt o.a. uit:
• Eed advocaten, magistraten, ...
• Debatten politieke regelgevende instellingen
* Doel wordt soms niet bereikt, soms treden er onrechtvaardige situaties
op:
• Bv. toepassen van op zich goede regel kan slecht uitvallen
o Casus: mondelinge huur. Je huurt kot, verhuurder doet
mondeling akkoord, maar je kot is al verhuurd aan iem anders
via schriftelijk contract. Persoon met schriftelijk contract gaat
voor je verliest, onrechtvaardig.
+ Als verhuurder een schriftelijk contract mondeling opzegt,
kan het zijn dat huurder nog steeds huur gaat moeten betalen.
Schriftelijk contract moet schriftelijk opgezegd worden.)
• Algemeen: rechter heeft weinig ruimte
o Bij het toepassen van recht is er weinig manoeuvreerruimte,
kan leiden tot onrechtvaardige situaties.
* Positief recht <-> natuurrecht
‘POSITIEF recht’ = enig bindende
= het geheel van regels dat werd vastgelegd door de
overheid & dat bindend is voor alle burgers. Staat los van
moraal.
‘NATUURrecht’ => vertrekt vanuit het idee dat er rechtsregels zijn die
kunnen w
afgeleid uit de natuur/het wezen vd mens.
= het idee dat voor iedereen rechten gelden omdat ze
3
, door de
natuur zijn gegeven.
RECHTS VS. RECHTWETENSCHAP
Recht is – in theorie – rationeel:
• Rechtswetenschap steunt op een aantal paradigma’s:
o Basisparadigma: iedereen wordt geacht “de wet” te kennen.
RECHTSDWALING kan je dus niet inroepen als geldig
verweer
“Ik wist niet dat dat niet mocht.”
(Behalve “onoverkomelijke dwaling”.)
o Indeling in rechtstakken
• Eigenlijke rechtsbedeling is in handen van gediplomeerde juristen
(universitaire studie) die recht goed kennen.
o Met uitzondering
Hof van Assisen
Lekenjury oordeelt over misdadigers
Arbeids- en ondernemingsrechtbank
Jurist-voorzitter bijgestaan door 2 lekenrechters
(bv. ondernemers zelf)
Strafuitvoeringsrechtbank (SURB)
Rechter bijgestaan door psychologen,
criminologen…
=> PROFESSIONALISERING
Gevolg: gevaar voor kloof tussen recht & de burger, tussen jurist &
anderen
RECHT VS. RECHTSPRAKTIJK
= Wettelijke vs. werkelijke land
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper donnatellastragier. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €229,49. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 62555 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen