Samenvatting H7 Ecologie en milieu
§7.1 Organismen
Ecologie: de wetenschap waarbij de wisselwerking tussen organismen en hun omgeving
word bestudeerd.
Biosfeer: het gedeelte van de aarde waar leven mogelijk is.
Levensgemeenschap: alle populaties in een bepaald gebied samen.
Biotische factoren: de organismen van een levensgemeenschap en de invloed die ze op
hun omgeving uitoefenen.
Abiotische factoren: dat zijn invloeden vanuit de levenloze omgeving.
Biotoop: de gezamenlijke abiotische factoren van een bepaald gebied.
Een levensgemeenschap en biotoop vormen samen een ecosysteem.
Ecosysteem: een min of meer begrensd gebied waarin een wisselwerking plaatsvindt
tussen verschillende biotische en abiotische factoren.
Habitat: het leefgebied van een organisme, de plek waar het voedsel vindt, waar het zich
kan verstoppen en waar het soortgenoten vindt.
Abiotische factoren zijn van invloed op de soortensamenstelling.
Soortensamenstelling: de verschillende soorten die binnen een gebied voorkomen.
Een bodem bestaat uit een mengsel van bodemdeeltjes van verschillende grootte. Elk
bodemdeeltje is omgeven door een dun watervliesje.
Zonplanten groeien het best bij een hoge lichtintensiteit. Schaduwplanten groeien het best bij
een beperkte lichtintensiteit. Hoelang het licht is op een dag heeft invloed op de voortplanting
van planten en dieren.
Waterdieren als watervlooien en vleugelslakken vertonen verticale migratie onder invloed
van licht. ’s Nachts komen ze naar het wateroppervlak, overdag gaan ze de diepte in.
Planten zijn aangepast aan de beschikbare hoeveelheid water. Landplanten hebben aan de
buitenkant van de bladeren een cuticula (waslaagje). Landplanten die in een vochtig milieu
leven, hebben bladeren met veel huidmondjes en een dunne cuticula. Naarmate het milieu
droger is, hebben planten beter ontwikkelde wortelstelsels die dieper de grond in groeien.
Landplanten die in een droog milieu leven, hebben weinig huidmondjes en een dikke
cuticula. Voor waterdieren zijn het zuurstofgehalte en het zoutgehalte van het water van
belang.
De enzymactiviteit is afhankelijk van de temperatuur. Bij lage temperaturen is de
enzymactiviteit klein, bij hoge temperaturen groot. Wordt de temperatuur te hoog, dan gaan
enzymen kapot. Bij een lage omgevingstemperatuur kunnen deze dieren vaak niet erg actief
zijn.
Elk soort heeft een eigen verspreidingsgebied (of areaal).
Verspreidingsgebied/areaal: het gebied waar een soort op aarde voorkomt.
Tolerantie: het vermogen van organismen om schommelingen in een abiotische factor te
verdragen.
, Optimum: de waarde van een abiotische factor die het gunstigst is voor het organisme.
Beperkende factor: een abiotische factor die bepaalt of en hoeveel organismen van een
soort in een gebied kunnen overleven.
§7.2 Populaties
De relaties tussen organismen kunnen gericht zijn op concurrentie (competitie of strijd) of
op coöperatie (samenwerking).
Territorium: een eigen gebied waaruit ze soortgenoten weren.
Binnen een populatie kan de concurrentie moordend zijn. De organismen die het best zijn
aangepast aan het milieu, hebben de grootste overlevingskans. Door hoge selectiedruk kan
de genetische variatie binnen een populatie dus kleiner worden. Als nu de abiotische
omstandigheden in het ecosysteem veranderen, is juist een grote genetische diversiteit
gunstig voor een populatie. Bij grote genetische diversiteit is de kans immers groot dat
sommige organismen in de populatie goed zijn aangepast aan de nieuwe omstandigheden.
De selectiedruk kan zo zwaar worden, dat een populatie uitsterft binnen een bepaald gebied.
Dit verkleint de overlevingskans van de soort.
Symbiose: het langdurig samenleven van verschillende soorten.
Gastheer Gast
Mutualisme Voordeel Voordeel
Commensalisme - Voordeel
Parasitisme Nadeel Voordeel
Op de grootte van een populatie zijn veel factoren van invloed (voedselrelaties, parasitisme,
ziekte en concurrentie). Deze factoren beïnvloeden de populatiegrootte door negatieve
terugkoppeling: als de populatie groter wordt krijgen de factoren die en afname van de
populatie veroorzaken meer invloed. En als de populatiedichtheid kleiner wordt, worden de
factoren die de populatie doen groeien belangrijker. Het resultaat hiervan is dat de
populatiedichtheid schommelt om een evenwichtswaarde. De populatiegrootte wordt ook
beïnvloedt door geboorte, sterfte en migratie.
Door geboorte groeit een populatie. In de natuur verschilt het aantal geboorten per soort.
Door sterfte wordt een populatie kleiner. Ook de sterfte varieert per soort.
De populatiegrootte kan ook veranderen door migratie. Organismen kunnen van elders een
populatie binnentrekken of uit een populatie wegtrekken.
Biologisch evenwicht: de situatie waarbij de populatiegrootte schommelt rond een
bepaalde waarde. Dit evenwicht kan op verschillende manieren worden verstoord.
Uitheemse soorten: organismen van andere soorten die vanuit een ander gebied
binnendringen.
Inheemse soorten: soorten die van nature in een gebied voorkomen.
Exoten: organismen die als gevolg van menselijk handelen terechtkomen in een leefgebied
waarin ze van oorsprong niet thuishoren.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper benteessens. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €9,99. Je zit daarna nergens aan vast.