Samenvatting module 'Politiek en bestuur', opleiding van NCOI/ Bestuursacademie. Alle 6 lessen zijn verwerkt in de samenvatting, waarbij het onderdeel Europa extra is uitgewerkt.
Politiek en bestuur
Les 1 en 2
Begrippen
Huis van Thorbecke; In 1848 legde Thorbecke als minister de grondslag voor de huidige
bestuurlijke indeling en taakafbakening. De drie overheidslagen.
Openbaar bestuur; het geheel van organisaties en activiteiten die primair zijn gericht op de
besturing van de maatschappij. (‘de overheid’) In Nederland sprake van een ‘lekenbestuur’.
Cordon Sanitaire; Niet samen willen werken. Versperring, een front vormen.
Pacificatie; Het overbruggen van verschillen en besturen door middel van compromissen.
Polarisatie cultuur; Polarisatie is het versterken van tegenstellingen tussen partijen of
bevolkingsgroepen.
Overheid;
1. Eerste overheid; Gemeente(344);
2. Tweede overheid; Provincie(12)/ Waterschap(21);
3. Derde overheid; Raad van State.
VNG; Vereniging Nederlandse Gemeenten.
‘De Staat’ Middenveld ‘De Markt’
Publiek domein Privaat domein
Overheid Zelfstandige Private Private organisaties Bedrijfsleven
Politiek en publieke organisaties organisaties met zonder winstoogmerk
Ambtelijk (deels) publieke
taken
Organisatie inrichtingen;
o Privaat;
o Publiek.
Kern ministeries;
1. Binnenlandse zaken;
2. Buitenlandse zaken;
3. Sociale zaken;
4. Algemene zaken;
5. Financiële zaken.
Openbare orde en veiligheid; Burgemeester is verantwoordelijk.
De driehoek;
o Burgemeester;
o Officier van Justitie;
o Politiechef.
Carrington doctrine; Bewindvoerder treedt af wanneer hij/ zij heeft gefaald.
Framing; Bepalen wat en wanneer iets bekend gemaakt wordt.
Commissie ‘stiekem’; Fractievoorzitters van de 5 grootste partijen. Totale geheimhouding.
Commissie ‘stiekem’; De Commissie voor de Inlichtingen- en Veiligheidsdiensten (CIVD).
Cdk; Commissaris der koning; De voorzitter van het College van Gedeputeerde Staten en
van Provinciale Staten van de provincies.
Dijkgraaf; Voorzitter van een waterschapsbestuur.
Gedeputeerde staten; Door de Provinciale Staten gekozen dagelijks bestuur van de
provincie.
Heemraad; Bestuur van een waterschap.
IPO; Interprovinciaal Overleg; Belangenvereniging van de provincies.
Provinciale Staten; Rechtstreeks gekozen vertegenwoordigend lichaam en het hoogste
algemeen bestuur van de provincie.
, Provinciesecretaris; Hoofd van de specifieke en vaak kleine ambtelijke eenheid die de
Provinciale Staten ondersteunt.
Trias politica;
Wetgevend macht Uitvoerende macht Rechtelijke macht
Land 1e en 2e kamer Kabinet + koning Hoge raad
75 en 150 personen (“de kroon”)
Provincie Provinciale staten College van CdK + Gerechtshof
gedupeerde staten (4 á 5 in NL)
Waterschap Dijkgraaf en
heemraden
Gemeente Gemeenteraad B&W Rechtbank
(9-45 personen)
PPS constructie; Publiek Privaat Samenwerking; Samenwerkingsvorm tussen een overheid
en een of meer private ondernemingen.
Good Governance; Handeling of de wijze van (goed) besturen, de gedragscode en het
toezicht op organisaties.
Gouverneur; In Limburg en Sint Maarten een Gouverneur in plaats van een commissaris.
Constitutie; Geheel van elementaire geschreven en ongeschreven regels met betrekking tot
de organisatie van een staat.
Functioneel bestuur; Bestuur met een beperkt wettelijk vastgelegd takenpakket.
Ministeriële verantwoordelijkheid; De ministers zijn verantwoordelijk voor de handelingen
en uitingen van de leden van het Koninklijk Huis en voor het functioneren van het onder hen
vallende ambtelijke apparaat.
Gedecentraliseerde eenheidsstraat; Staatsorganisatie met verschillende bestuurslagen,
waarbij de relatie tussen de bestuurslagen berust op de samenhang van autonomie,
medebewind en toezicht. Dat betekent dat de landelijke overheid een aantal taken heeft
belegd bij de bestuurlijke lagen daaronder. Maar het betekent dat de nadruk wel ligt op de
landelijke overheid. Bijvoorbeeld Nederland.
Parlementair stelsel; Staatsorganisatie waarin de hoogste bestuursmacht berust bij een
gekozen volksvertegenwoordiging.
Staat; Een grondgebied met een bevolking, wetten en een bestuursapparaat waarvan de
zelfstandigheid is erkend door andere staten.
Vertrouwensregel; Ministers worden geacht af te treden zodra zij het vertrouwen van de
volksvertegenwoordiging verloren hebben.
Agentschap; Uitvoerend onderdeel van een ministerie dat intern verzelfstandigd is, met een
eigen sturingsmodel en financiële administratie.
ZBO; Zelfstandige bestuursorganisatie; Een organisatie die overheidstaken uitvoert, maar
die niet direct onder het gezag van een ministerie valt. Bijvoorbeeld Belastingdienst, KvK,
CBR, Rijkswaterstaat.
Gemeentebestuur; Het bevoegd gezag in de gemeente, bestaande uit gemeenteraad,
college van B&W en de burgemeester.
Gemeenteraad; Hoogste orgaan van de gemeente.
Bestuur Waterschappen; Wordt bepaald door de verhouding tussen de categorieën
belanghebbenden.
Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties; Steeds belangrijkere taak op
het gebied van organisatie en bedrijfsvoering van het rijk.
Bonaire; Heeft de status van ‘land’ binnen het koninkrijk der Nederlanden.
Jaartallen
1848; Invoering Grondwet (Huis van Thorbecke)
Politiek en bestuur – NCOI/ Bestuursacademie 2
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper thijs-hulskotte. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €12,99. Je zit daarna nergens aan vast.
