Samenvatting Overzicht belangrijke namen en stromingen 'Taal & betekenis'
5 keer bekeken 0 keer verkocht
Vak
Taal En Betekenis (1023247ANR)
Instelling
Vrije Universiteit Brussel (VUB)
Deze samenvatting bevat een overzicht van de belangrijkste stromingen met hun uitleg, belangrijke concepten... en de belangrijke namen met hun bijdragen, concepten, gedachten... van de cursus 'Taal & betekenis'.
Belangrijke stromingen
1. Logisch positivisme (1930 – 1960)
- uit Weense kring afkomstig
- filosofie zuiveren vh speculatieve (filologie & metafysica)
- Helderheid brengen
- Vluchteten uit Oostenrijk & Duitsland naar Angelsaksiche landen
- Tot eind ’50 dominerend in A.F.
- Verifactioinisme
- Natuurwetenschap (alle wet. 1)
- Synthetisch/ a posteriori
- Analytisch / a priori
- Geïnspireerd door Tractactus (omgekeerd niet!)
- Funderingsdenken (rat. /emp./ …)
- Behaviorisme (Ryle) : gedragsdisposities id psychologie
- Quine – Sellars – Popper : kritiek op ^, neerslag logisch positivisme
2. Fenomenologie (eind 19e – begin 20e E)
- Directe ervaring, vrij van theoretische veronderstellingen
- Edmund Husserl: grondlegger
- Eidetische reductie
- Fenomenologische reductie / epochè
- Husserl wilt kloof tussen rationalisme/ middelen & irrationalisme/ doeleinden dichten
- Radicale epochè: leefwereld in het feitelijke geen subjectieve factoren
- zo: intentionaliteit vh bewustzijn
- Via schrift ideële objecten objectiveren
- Merleau-Ponty: ex. Fenomenoloog
- Taal als ‘tussengebeid’ kennis & realiteit
- Taal : reflexief (spreken over spreken)
3. Hermeneutiek (19e E)
- ~interpretatieleer
- M.H.: dingen/ fenomenen immanent beschrijven
- Dingen zijn tuigen bv. Hamer in praktische context
- Dasein bevindelijkheid en verstaan
- Extentiaal – onvoldoende fundament van taal is rede
- Bevindelijkheid -> gepraat (=taal)
- Hans-Georg gadamer
- Herm. = verstaan = ontlogie (zijn)
- We komen terecht in een gesprek (=beheersen)
4. Semiotiek (19e – 20e E)
- Linguistic turn (Rorty)
- Werkelijkheid vanuit taal
- ~sêmeion (Grieks) = teken
- Teruggaan naar de principes
- Studie van tekens, tekensystemen & betekenisprocessen
, - 2 stromingen: De Saussure (tekenopvatting) & Perice (teken & symbool centraal in taal &
communicatie
- komen samen in het postmodernisme
- Peirce’s semiosis
- Eco: 3 dimensies semio. Fenomeen semiosis
- De Saussure: taalteken
signifiant, signifié, langue, parole
- Barthes voegt connotatie & denotatie toe
- Denotative & connotatie -> mythe & ideologie (circulari & ‘natuurlijk’)
5. Postmodernisme (vanaf 20e E)
- Relatie denken & taal
- Taal =/ neutraal
- Derrida : deconstructiemethode, omkering differenties, indicatieve & expressieve tekens
- Lyotard : voert term postmodern in, =/ grote verhalen, taalspelen, geschil, sublieme,
ontvankelijkheid
- Alles wordt relatief
- Foucault: praktijk vh spreken & schrijven
- Foucaults grensverschijnslen, procedures, methodische eisen, analyses, kritiek op het
christendoom, zelfzorg
=> ommekeer en vaak verloochening van tradities
6. Kritische theorie (20e E)
- 1923: Frankfurt, Institut für Socialforshung -> later: Frankfurter Schule
- Experimenten met marxistische ideeën
- Marx Horheimer
- Weg uit Frankfurt, veel joodse denkers
- Interdiscipliniar onderzoek in de sociale & humane wetenschappen
- Zagen Verlichting als totalitarisme
- Kritieken op maatschappij
- Adorno: kunst als maatschappij kritiek, werkte met Horkheimer aan ‘Dialektik der
Aufklärung’
- H&A: Verlichting = totalitair en instrumentele rede vevordert geweld
- Hénaff stelt 4 thesen
- Habermas: communicatief handelen/ rat. = geligheidsaanspraken, discoursethiek
7. Actuele kritische theorie
- Chomsky: generatieve taalkunde, I & E-language
- Discussie Foucault & Chomsku
- Virno: virtuositeit, taakundige act = praxis, performatieven, afasie, natuurlijke geschiedenis,
verbetert Chomsku in de discussie met Foucoult
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper filosofevub. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.
