Ontwikkelingsstoornissen
Aantekeningen van colleges, aangevuld met opmerkingen van de docent (rood), en tekst uit het boek
(blauw).
Inhoudsopgave
Hoorcollege 1 – Introductie.............................................................................................................................................. 2
Hoofdstuk 1 – Introduction .................................................................................................................................................. 2
Hoofdstuk 2 – The Developmental Psychopathology Perspective ........................................................................................ 2
Hoofdstuk 3 – Biological and Environmental Contexts of Psychopathology ........................................................................ 2
Hoofdstuk 5 – Classification, Assessment, and Intervention ................................................................................................ 2
Hoorcollege 2 – Angststoornissen .................................................................................................................................. 11
Hoofdstuk 6 – Anxiety and related disorders ..................................................................................................................... 11
Hoorcollege 3 – ODD en CD ............................................................................................................................................ 15
Hoofdstuk 8 – Conduct problems ....................................................................................................................................... 15
Hoorcollege 4 – Verstandelijke beperkingen .................................................................................................................. 22
Hoofdstuk 11 – Intellectual Disability................................................................................................................................. 22
Hoorcollege 5 – Dyslexia ................................................................................................................................................ 28
Hoofdstuk 10 – Language and Learning Disabilities .......................................................................................................... 28
Hoorcollege 6 - Stemmingsstoornissen .......................................................................................................................... 33
Hoofdstuk 7 – Mood Disorders ........................................................................................................................................... 33
Hoorcollege 7 – Eating disorders .................................................................................................................................... 43
Hoofdstuk 13 – Disorders of Basic Physical Functions ........................................................................................................ 43
Hoorcollege 8 – ADHD en Autisme ................................................................................................................................. 52
Hoofdstuk 9 – Attention-Deficit Hyperactivity Disorder ..................................................................................................... 52
Hoofdstuk 12 – Autism Spectrum Disorder and Schizophrenia .......................................................................................... 52
Hoorcollege 9 – Risico’s in het gezin, beoordeling & behandeling................................................................................... 61
Hoofdstuk 3- Biological and Environmental Contexts of Psychopathology ........................................................................ 61
Hoorcollege 10 – Maladaptive Aging .............................................................................................................................. 67
Artikel – Dementia and Cognitive Impairment: Epidemiology, Diagnosis, and Treatment ................................................ 67
1
,Hoorcollege 1 – Introductie
Hoofdstuk 1 – Introduction
Hoofdstuk 2 – The Developmental Psychopathology Perspective
Hoofdstuk 3 – Biological and Environmental Contexts of Psychopathology
Hoofdstuk 5 – Classification, Assessment, and Intervention
Blauw heeft vaak de omgeving veel last van (externaliserend), groen heeft de persoon zelf meer last
van (internaliserend).
Ontwikkelingsstoornissen
Een definitie
“Psychopathologie is gedrag dat ooit, maar niet langer, past binnen het ontwikkelingsniveau van het
kind.”
Het definiëren van abnormaliteit
• “Ab”-“normaal” (afwijkend van de norm)
• Wanneer wijkt een kind af van de norm?
o Ontwikkelingsvertraging
o Regressie of achteruitgang
o Extreme hoge of lage frequentie
o Extreme hoge of lage intensiteit
o Aanhoudend gedrag
o Gedrag niet in overeenstemming met de situatie
o Plotse veranderingen in gedrag
o Verschillende problematische gedragingen
o Kwalitatief verschil met normaal
• Normen die van belang zijn:
o Ontwikkelingsnormen: typische vormen van groei, volgorde van groei en vormen van
fysieke vaardigheden, taal, cognitie, emotie en sociaal gedrag.
o Cultuur/etniciteit
o Geslacht
o Leeftijd
o Sociale factoren
o Veranderingen in levensstijl
o Perspectief van de volwassene
2
,Ontwikelingspsychopathologie
“De studie van ontwikkelingsprocessen die bijdragen aan, of beschermen tegen, psychopathologie”
Waarom is dit interessant?
• Etiologie en pathofysiologie zijn nog grotendeels onbekend
• Therapeutische interventies zijn slechts gedeeltelijk effectief, voornamelijk symptomatisch en
brengen vaak geen volledige genezing.
Hoeveel evidence-based interventies? 240
Hoeveel daarvan zijn er bewezen effectief? 7
Algemeen theoretisch kader
Algemeen theoretisch kader
• Vijf contexten
o Biologie
o Individu
o Familie/gezin
o Sociaal
o Cultureel
Transactioneel & Ecologisch Model
Chronosysteem à trauma (bv. dierbare verliezen)
of transitie kan een persoon kwetsbaar maken voor ontwikkelingsstoornis.
3
, Ecologische theorieën
• Risicofactoren in verschillende contexten/ niveaus: proximaal à distaal
• Transactionaliteit
• Levensloop
5 Modellen die psychopathologie bij het kind verklaren
5 modellen
1. Medisch
o Organisch disfunctioneren
o Individueel
o Classificeren = diagnosticeren
o ICD-10 en DSM
2. Gedrag georiënteerd
o Waargenomen gedrag | empirisch & experimenteel paradigma
o Leerprincipes
§ Klassieke conditionering (Pavlov, Watson)
• Hond begint te kwijlen door neutrale stimulus door herhaaldelijk
aanbieden met ongeconditioneerde stimulus
• Behaviorisme (Watson) stelde dat gedrag uitgelegd kon worden door
leer ervaringen.
§ Operante conditionering (Skinner)
• Reinforcement, extinction, punishment, generalization, discrimination,
shaping.
§ Imitatie
• Jonge kinderen imiteren gedrag
§ Sociaal leren (Bandura) (ofwel cognitief-gedragsperspectief)
• Kinderen leren door voorbeelden van ouders
o Gedrag als resultaat van deze leerprincipes
o Overmaat of tekort in frequentie en intensiteit (vergeleken met culturele en
ontwikkelingsnormen)
3. Cognitieve modellen
o Piaget
§ Vier vaste stadia
• Object permanentie
• ‘ik’ vorming
• Hoeveelheid herkennen
• Ruimtelijk denken
§ Schema
§ Assimilatie/ accommodatie
4. Psychoanalytische modellen
o Classic psychoanalysis (Freud)
§ Structural model (id, ego, superego)
§ Psychosexual stages (fixations, regression)
§ Kritiek:
• Complexe theorie
• Gebaseerd op klinische data (casestudies), geen objectieve data
• Assumpties zijn moeilijk te testen
o Egopsychologie (Erikson)
o Objectrelatie theorie (Bowlby & Mahler) Belangrijk!!
§ Hechting (Ainsworth)
4
