Tijdvak 4: Tijd van steden en staten / Hoge en Late Middeleeuwen
Late Middeleeuwen: 1000 – 1500 Byzantijnse Rijk: t/m 1453
Kenmerkende aspecten:
13. De opkomst van handel en ambacht die de basis legde voor het herleven van een agrarisch-
urbane samenleving
14. De opkomst van de stedelijke burgerij en de toenemende zelfstandigheid van steden
15. Het conflict in de christelijke wereld over de vraag of de wereldlijke dan wel de geestelijke
macht het primaat behoorde te hebben
16. De expansie van de christelijke wereld naar buiten toe, onder andere in de vorm van de
kruistochten
17. Het begin van staatsvorming en centralisatie
Herleving van handel, ambachten en steden vanaf de 11de eeuw
De handel in West-Europa was sinds de 5de eeuw bijna verdwenen. In de loop van de 11de en 12de
eeuw wisten kooplieden de hindernissen voor de handel te overwinnen:
- Kooplieden gingen samenwerken door zich aan te sluiten in gilden (gilden dienden belangen
van mensen met dezelfde beroepen)
- Kooplieden en setdelingen kregen soms steun van de landsheer en edelen, die het belang
van steden inzagen. Ze beschermden ze tegen rovers en piraten, zorgden voor verbetering
van wegen en bruggen, hielpen einde te maken aan tol en belastingen, steunden invoering
van een muntstelsel in hun gehele graafschap/hertogdom/rijk.
Europese handel herleefde het eerst in Italië, het lag handig tussen het Midden-Oosten en Europa.
Aan kruisvaarders leverden ze voedsel en wapens.
Kooplieden van de Hanze, een Noord-Europees stedelijk verbond, hielpen elkaar bij handel. Hun
invloed werd zo groot dat ze het bestuur van steden in handen kregen. De Hanze (voornamelijk een
Duitse organisatie) werd in de 13de en 14de eeuw op het gebied van handel oppermachtig in Noord-
Europa.
Nieuwe steden ontstonden en oude steden herleefden, want de werkgelegenheid nam toe. Mensen
van het platteland verhuisden naar steden. Ambachten herleefden, want stedelingen konden niet
alles zelf vervaardigen, dus ambachtslieden waren nodig en zij werden de grootste bevolkingsgroep:
metselaars, timmerlieden, smeden, bakkers, kleermakers, etc. Er ontstond weer een agrarisch-
urbane samenleving.
Veel steden blijven klein, maar in grote steden was er meer bedrijvigheid want het aantal arbeiders
groeide het sterk toen handelaars op grote schaal producten lieten maken. De grootste tak van
nijverheid was textiel.
Zelfstandigheid van steden neemt toe
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper Coombs. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.
