Hoorcollege 1 – Pleegzorg: een effectieve interventie?
Opdracht – Verbeter pleegzorg
• Telt voor 30% mee 70% via mc-tentamen
• In groepen – indeling door ons schrijf je in via de link op BS!
• Twee eindproducten Onderbouwing en Story
• Toelichting: document op BS incl. deadlines, voorbeelden, etc
• Kick-off op 9 mei!
FAQ
• Moeten we de auteurs van artikelen kennen?
o Artikelen op de literatuurlijst: ja.
o NB. in tentamen altijd met titel onderzoek of thema van de studie
o Extra onderzoeken genoemd in college op algemeen niveau
• Wat moeten we weten van de onderzoeken op de literatuurlijst?
o Inleiding: ook algemene informatie zoals theorieën etc.
o Studie zelf: hoofdbevindingen benoemen en verklaren
o Onderzoeksopzet: belangrijkste kenmerken over de studie
▪ Bijv.: onderzoeksopzet; doelgroep; meetmethode
▪ Heeft implicaties voor conclusies die je mag trekken!
Introductie
Pleegzorg pre-test
• Jaarlijks maken gemiddeld 20.000 gebruik van pleegzorg
• Er zijn meer gedwongen dan vrijwillige pleegzorgplaatsingen in Nederland
• De voorkeur gaat uit bij uithuisplaatsing naar een netwerkplaatsing
• Pleegkinderen hebben vaker gedragsproblemen dan kinderen uit de normale populatie [d.w.z kinderen
die thuis opgroeien, en die geen mishandeling/verwaarlozing meemaken]
• Naarmate kinderen langer in een pleeggezin zitten, nemen de gedragsproblemen NIET af. Op dit gebied
is pleegzorg dus een effectieve interventie. → Antwoord in dit college
Als bekend verondersteld
• Basisinfo zoals soorten pleegzorg: wordt als bekend verondersteld
• Geen voorkennis (keuzevak) of kennis ophalen? Zie document op BS met links
Risico vs. Bescherming
Belangrijke vraag in dit vak: Is pleegzorg / adoptie een effectieve interventie?
• Risico / bescherming
o (of: achterstand / inhaalgroei)
o Rood: vergelijking pleegkinderen vs. norm. Er wordt gekeken of er
onder pleegkinderen een achterstand is t.o.v. deze norm.
o Groen: vergelijking pleegkinderen met ‘thuisblijvers’/risicogoep die mishandeling/
verwaarlozing meemaakt maar niet uit huis geplaatst wordt. Er wordt gekeken of er onder
pleegkinderen een inhaalgroei is t.o.v. deze groep.
• Verschillende constructen
Ontwikkeling pleegkinderen – Gedragsproblemen
Verhoogd risico?
• In de Pleegzorg pretest:
o Pleegkinderen meer gedragsproblemen dan kinderen in de normale populatie?
o Vergelijking norm = vraag over risico
→ Is er bij pleegkinderen sprake van een verhoogd risico? → Nederlandse studie Maaskant et al. (2014)
,Maaskant et al. (2014)
• Vragenlijst pleegouders van 329 pleegkinderen (4-12 jaar)
• Strengths and Difficulties Questionnaire (SDQ)
• 25 items, verschillende subschalen
Vasileva & Petermann
• “The current article sets out to investigate the
incidence of developmental, mental health problems,
and attachment difficulties in preschool foster
children who have experienced abuse and neglect.”
→ Uitkomstmaat: proportionof delays/problems/etc.
• “The majority of the studies on mental health used
the CBCL as a diagnostic instrument.”
39% zit in die problematische zone. Is dit dan
ook een verhoogd risico? Er is geen
vergelijkingsgroep, ze kijken alleen naar
onderzoeken met pleegzorg.
• Is dit percentage hoger dan normgroep?
o In Vasileva & Petermann: “Foster care children seem to have high rates of developmental and
mental health problems compared to normative data: In the United States, for instance, there is
a prevalence of 15% for any developmental delays (Boyle et al., 2011) and between 14% and
26% for any mental health problems (Egger & Angold, 2006).” → lager dan 39%
o Nederlands onderzoek CBCL:
▪ 10-15 % klinische range
▪ Dus beduidend minder dan hier gevonden percentage…
o Liever wil je direct vergelijken → Goemans et al. 2016
Goemans et al. (2016)
• Pleegkinderen v.s.
1. Vergelijking algemene populatie (norm)
2. Vergelijking risicogroep niet uithuis geplaatst (‘thuisblijvers’)
• Opvallende bevinding:
o Problemen pleegkinderen vergelijkbaar met thuisblijvers
o Conclusie: pleegzorg niet effectief?
• Alternatieve verklaring:
o Er was aanvankelijk wél een verschil, pleegkinderen hadden eerst meer problemen
o Is er een afname van problemen over tijd?
,Longitudinale studie McWey et al. (2010)
106 pleegkinderen
Slope hoe sterk is de
daling, hoger getal is
sterkere stijging/daling
Intercept gaat over waar
begin je op de y-as.
Effectiviteit pleegzorg
• Andere studies? → Geen consensus over afname over tijd
o Was deze studie (McWey) een uitzondering?
• Meta-analyse Goemans et al. (2015)
o 25 studies longitudinale data
• Stelling uit de Pleegzorg Pretest: “Naarmate kinderen langer in een pleeggezin zitten, nemen de
gedragsproblemen af. Op dit gebied is pleegzorg dus een effectieve interventie.”
o Onjuist → Problematiek blijft gelijk
• Dit gaat over grote groepen kinderen
o Kan voor subgroepen anders zijn….
• Onderzoek Tarren-Sweeney:
o Met hoeveel kinderen gaat het slechter/beter?
o Zijn er subgroepen die meer/minder problemen vertonen na verloop van tijd?
Verschillende subgroepen (Tarren-Sweeney → longitudinaal/prospectief)
“Mean score changes in the aggregate sample suggest that the distribution of mental health difficulties among
children growing up in long-term, family-based care is
unchanged over a seven-to nine-year period” → Maar er
lijken 4 subgroepen te bestaan….
longitudinaal
Uit het onderzoek komt naar voren:
1. 32%: ‘sustained mental health’; → > 60% zegt
2. 33%: ‘meaningful improvement’; → Het blijft goed
gaan (1) of gaat zelfs beter (2)
3. 30%: ‘meaningful deterioration’. → Een deel krijgt
meer problemen (3)
4. 5%: no meaningful change’;
DIFFERENTTRAJECTORIES, Heterogene Groep!
Wordt dit ondersteund door wetenschappelijk onderzoek?
, Bekende meta-analyse
Van den Dries et al. – Fostering security?
• Gehechtheid adoptiekinderen vs. kinderen in tehuis
• Inclusief vergelijking pleegkinderen
Gedesorganiseerde gehechtheid: verhoogd risico t.o.v. norm
Maar wel: verschillen tussen studies, o.a.
• Leeftijd kinderen
• Achtergrond kinderen
• Etc.
In dit deel van het college: Wat is de impact van ervaringen vóór de plaatsing? & Hoe verloopt hechting met
pleegouders?
Impact vroege ervaringen
Bekende studie: Cyr et al. (2010) → Gehechtheid bij verschillende vroege negatieve ervaringen
Nieuwe gehechtheidsrelatie
Invloed van ervaringen vóór de plaatsing en mogelijk onveilige gehechtheid op het vormen van een nieuwe
gehechtheidsrelatie?
Klassieke manier om gehechtheid te meten → Betrouwbaar, gevalideerd, maar…
• Tijdrovend en duur
• Niet geschikt om herhaaldelijk te gebruiken, bijv op dagelijkse basis het gedrag van het kind bekijken
Onderzoek attachment diaries
Dozier en collega’s: Parent attachment diary → Dagboek
interactie pleegouder - pleegkind
• Wat wordt er gemeten?
o Uitgangspunt: child distress → Hoe
reageert pleegouder?
o Hoe reageert pleegkind?
o Eerste 60 dagen van plaatsing checklist
invullen.
• 1/5/11/12/13 → veilig gehecht
• 4. Looked at me very briefly then loked away and went on
→ Bij veel pleegkinderen zijn de gehechtheids-signalen
‘kleiner’. Dit wordt niet altijd herkend, daarom zijn
interventies hier specifiek op gericht (NB. meer in college
5)
• 2/6/7/8/9 → onveilig gehecht
• Veel pleegkinderen laten vermijdend gedrag zien: zoeken
de ouder niet op in tijden van stress. Heeft te maken met
ervaringen thuis (volgt straks)
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper stephanias. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,59. Je zit daarna nergens aan vast.
