Samenvatting
Samenvatting 2.6 Klinische psychologie: angst en stress
- Instelling
- Erasmus Universiteit Rotterdam (EUR)
Deze samenvatting bevat alle literatuur van het blok 2.6. Ook worden er een aantal vragen van de coordinator besproken.
[Meer zien]Voorbeeld 4 van de 48 pagina's
Voorbeeld 4 van de 48 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Voorbeeld van de inhoud
Probleem 1: StressStress
Er zijn twee componenten: fysiek en psychologisch. Deze kunnen op drie manieren
onderzocht worden; (1) stress beschouwen als stimulus (stressors), (2) stress beschouwen
als een reactie (op stressoren), dit is strain en (3) een proces die stressors*strain bevat maar
een belangrijke dimensie toevoegt: de relatie tussen de persoon en omgeving.
Dit proces bevat interacties en aanpassingen (transacties) met de persoon en de omgeving
die elkaar beïnvloeden. Stress is de gebeurtenis waar transacties ervoor zorgen dat een
/.,jhpersoon een discrepantie ervaart tussen de psychologische eisen van een situatie en de
middelen van zichzelf.
Cognitive appraisal
Transacties in stress worden door Richard Lazarus ook wel cognitieve appraisal genoemd.
Dit is een mentaal proces met twee factoren: (1) of een demand het welzijn bedreigt en of
(2) de middelen beschikbaar zijn om de demand tegemoet te komen. Dit zijn primary en
secondary appraisal.
Primary and secondary appraisal → coping
Primary appraisal
De betekenis achterhalen van de situatie (stressvolle omstandigheden) voor ons welzijn
wordt primaire appraisal genoemd. Situaties kunnen we als irrelevant, goed of stressvol
beschouwen. Stressvol kan weer onderverdeeld worden:
1. Harm-loss → De schade die al is aangericht
2. Threat → Verwachting van toekomstige schade.
3. Challenge → Mogelijkheid om groei en winst te behalen.
Secondary appraisal
Het achterhalen van de middelen die we beschikbaar hebben voor coping.
Welke factoren leiden tot stressvolle appraisals?
Persoonlijke en situatie gerelateerde factoren. Persoonlijk zoals intelligentie, motivatie en
persoonlijkheid. Situatie zoals sterke eisen.
Biologische aspecten van stress
Reactiviteit is het fysieke deel van een reactie op een stressor of strain. Dit kan onderzocht
worden door het te vergelijken met een baseline. Genetische factoren bepalen de mate van
reactiviteit. Bij mensen onder chronische stress kan het langer duren voordat arousal levels
terug gaan naar baseline levels.
,General adaptation syndrome (GAS)
Dit is een serie van psychologische reacties welke bestaat uit 3 fases:
1. Alarm reactie
De eerste fase lijkt op de fight-or-flight reactie om het lichaam te mobiliseren. Komt
door het sympatische zenuwstelsel (SAM) die veel organen activeert, zoals de
bijnieren die vervolgens epinephrine en norepinephrine vrijlaten.
Minder snel wordt de hypothalamus-pituitary-adrenal axis (HPA) geactiveerd. De
hypothalamus activeert de bijnier om ACTH vrij te laten wat ervoor zorgt dat er
cortisol (glucocorticoiden) wordt vrijgelaten.
2. Stage of resistance
Als een sterke stressor aanhoudt, bereikt de psychologische reactie de fase van
weerstand. De initiële reacties van het SAM systeem wordt minder belangrijk en de
HPA activatie overheerst. Arousal blijft hoger door hormonen die worden vrijgelaten.
Het weerstand bieden tegen nieuwe stressoren wordt tegengewerkt. Dit zorgt voor
kwetsbaarheid voor gezondheidsproblemen; ziektes of adaptatie.
3. Stage of exhaustion
Langdurige arousal door ernstige long-term of herhaalde stress is nadelig. Het
verzwakt het immuunsysteem (toename cytokinen) en gebruikt de reserves van het
lichaam tot de weerstand heel laag is. Ziekte en schade aan organen en overlijden
kan voorkomen.
De effecten van het lichaam om telkens weer aan te passen aan stressoren - zoals
fluctuaties in hormoonlevels en immuunfunctie- wordt ook wel allostatic load genoemd.
Belangrijke factoren in de totale lichaams activatie of psychische stress:
1. Hoeveelheid exposure
2. Mate van reactiviteit
3. Tempo van herstel
4. Herstel van bronnen (zoals slaap)
Is GAS specifiek?
Het lijkt erop dat GAS niet specifiek is en dezelfde reacties veroorzaakt als gevolg op
stressoren zoals koude temperaturen, geluid, pijn, examens en vliegen. Er zijn echter een
aantal problemen;
1. Sommige stressoren lijken een sterke emotionele reactie op te wekken dan andere.
De hoeveelheid hormonen die worden vrijgelaten is verschillend voor een plotselinge
of geleidelijke verandering.
2. Het patroon van arousal hangt af van twee factoren: effort en distress. Effort zonder
distress is succesvolle coping → weinig cortisol vrijlating. Distress zonder effort is
echter hulpeloos voelen → veel cortisol vrijlating.
3. Cognitieve appraisal processen spelen een rol in de reactie op stressoren.
Psychologische factoren moeten dus worden meegenomen.
,Psychosociale aspecten van stress
Cognitie en stress
Stress kan cognitief functioneren verslechteren door het afleiden van aandacht. Cognitie kan
echter ook stress beïnvloeden (het nadenken over dingen). Zoals zorgen maken over de
toekomst of veel terugdenken aan het verleden.
Emoties en stress
Fear is een emotionele reactie wanneer we ons bedreigd voelen. Er zijn twee soorten:
fobieën en angst. Fobieën zijn heftig en irrationeel.
Sociaal gedrag en stress
In stressvolle situaties kunnen mensen elkaar meer helpen of juist minder sociaal worden.
Gender en socioculturele verschillen in stress
Vrouwen ervaren meer kleine en grote stressors dan mannen. Ook mensen in een
minderheidsgroep of van armoede ervaren meer stress.
Er zijn ook verschillen in psychologische strains van stressoren. Mannen laten meer
reactiviteit zien dan vrouwen en het duurt voor hen lager voordat arousal teruggaat naar de
baseline levels. Echter lijkt het erop dat het soort stressoren voor geslacht verschillend is.
Bronnen van stress
Binnen de persoon
Zoals ziekte of conflictsituaties. Bij conflict situaties is er sprake van approach en avoidance.
Er kan sprake zijn van approach/approach (gewicht verliezen en lekker eten),
avoidance/avoidance (twee behandelingen met side effects) of approach/avoidance
(stoppen met roken). Grootste bron van stress zijn motieven en doelen zoals sociale
interacties en relaties.
Binnen de familie
Toevoeging aan de familie, huwelijk, scheiding en ziekte, handicap en overlijden.
Binnen de gemeenschap en maatschappij
Werk zoals de demands van werk of evaluatie kan stressvol zijn. Ook de omgeving zoals
gevaarlijke stoffen en socio-economische status spelen een rol.
Meten van stress
Fysiologische arousal
Stress produceert arousal. Dit kan gemeten worden door bloeddruk, hartslag of galvanic skin
response. Kan apart gemeten worden of tegelijk door een polygraph. Ook kunnen er
biochemische analyses gedaan worden van bloed, urine of speeksel. Hier kunnen de
hormonen corticosteroïden (cortisol) en catecholamines (epinephrine en norepinephrine)
worden getest. Skin conductance is de beste manier.
, Life events
Er kan een numerieke waarde aan gebeurtenissen gegeven worden in het leven van
mensen die stress representeert. Er zijn verschillende schalen:
Social readjustment rating scale (Thomas Holmes)
a) Strengths: wijde range en makkelijk in te vullen
b) Zwakte: De correlatie tussen scores op de test en ziekte is slechts .30. De items
kunnen vaag zijn en er is geen aandacht voor de betekenis van een gebeurtenis voor
een individu. Bovendien is er geen onderscheid tussen gewenste en ongewenste
stress. Gewenste life events zijn namelijk niet gecorreleerd met ziekte.
Daily hassles
Hassles scores worden sterker geassocieerd met gezondheid dan life events.
Voordelen stress
Er zijn twee verschillende soorten stress: distress en eustress. Daarnaast is de ene persoon
gevoeliger voor stress dan iemand anders.
Cognitie
Impliciet emotioneel leren
Dit is een type van Pavlov leren (conditionering) waar een stimulus eigenschappen krijgt
door een event. Zo gebeurt het ook bij angst conditionering.
Er is een unconditioned stimulus (US) zoals een schok of geluid die een angst reactie
oproept: de unconditioned response (UR). Deze stage is een acquisitie. Wanneer de schok
wordt gecombineerd met licht, komt er ook een geanticipeerde angstreactie: conditioned
response (CR). Bij schade aan de amygdala → onvermogen om een CR uit te drukken bij
een neutrale CS gecombineerd met een aversive US.
Bij schade aan amygdala kunnen geconditioneerde angst reacties niet optreden (geen
impliciete kennis) maar blijft er wel expliciete kennis over gekoppelde gebeurtenissen in
stand.
Bij schade aan hippocampus blijft impliciete kennis intact (reactie) maar gaat expliciete
kennis over associtie tussen stimulus en respons verloren.
Twee paden
De laterale nucleus van de amygdala is het gebied van
convergence voor informatie vanuit meerdere
breingebieden. Hierdoor ontstaan er associaties voor het
conditioneren van angst. Cellen in de superior dorsale
laterale amygdala kunnen de CS en US combineren.
Hoewel de cellen snel resetten naar het startpunt, hebben
andere cellen een verandering ondergaan die de associatie
in stand houdt. Hierdoor kan angst terugkomen onder stress.
De laterale nucleus is verbonden met de centrale nucleus
van de amygdala. De projecties naar de centrale nucleus
initiëren een emotionele reactie als een stimulus wordt
beschouwd als gevaarlijk.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper Psychologiestudent22. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,39. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 52928 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen